Kỳ thú tháng 12: Ngắm 'Vua các trận mưa sao băng' rực rỡ trên bầu trời

Theo Hội Thiên văn Hà Nội (HAS), tháng 12, bầu trời có nhiều sự kiện thiên văn nổi bật. Đáng chú ý là các trận mưa sao băng rực rỡ.

1. Sao Thủy đạt ly giác cực đại phía đông (4.12)

Sao Thủy đạt ly giác cực đại về phía đông, lên đến 21,3 độ so với mặt trời. Đây là thời điểm tốt nhất để ngắm hành tinh này vì nó sẽ ở điểm cao nhất phía trên đường chân trời trên bầu trời buổi tối. Hãy tìm kiếm hành tinh này trên bầu trời phía tây sau khi mặt trời lặn.

HUY HYUNH

2. Trăng mới (13.12)

Mặt trăng sẽ nằm ở cùng phía trái đất so với mặt trời và sẽ không thể quan sát thấy trên bầu trời đêm. Giai đoạn này xảy ra lúc 6 giờ 33 phút (giờ Việt Nam). Đây là thời điểm tốt nhất trong tháng để quan sát các vật thể mờ nhạt như các thiên hà và các cụm sao chúng sẽ không bị ảnh hưởng bởi ánh trăng.

3. Mưa sao băng Geminids (13 - 14.12)

Geminids là vua của các trận mưa sao băng. Nó được nhiều người coi là trận mưa lộng lẫy nhất trên bầu trời, tạo ra tới 120 sao băng mỗi giờ với vô vàn sắc màu vào lúc cực đại. Nó được tạo ra bởi các mảnh vụn do tiểu hành tinh 3200 Phaethon để lại, được phát hiện vào năm 1982. 

Trận mưa diễn ra hàng năm từ ngày 7 - 17.12. Cực đại của năm nay là vào đêm 13 rạng sáng ngày 14.12. Năm nay, trăng mới sẽ để lại một bầu trời tối hoàn hảo. Người xem quan sát tốt nhất từ một vị trí tối sau nửa đêm. Các sao băng sẽ tỏa ra từ chòm sao Gemini, nhưng có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trên bầu trời.

4. Đông chí (22.12)

Đông chí xảy ra lúc 10 giờ 21 phút. Cực nam của trái đất sẽ nghiêng về phía mặt trời và mặt trời sẽ đạt đến vị trí cực nam trên bầu trời, nằm ngay trên chí tuyến 23,44 độ vĩ nam. Đây là ngày đầu tiên của mùa đông (đông chí) ở bắc bán cầu và ngày đầu tiên của mùa hè (Hạ chí) ở nam bán cầu.

HUY HYUNH

5. Mưa sao băng Ursids (21 - 22.12)

Ursids là một trận mưa sao băng nhỏ tạo ra khoảng 5-10 sao mỗi giờ. Nó được tạo ra bởi các hạt bụi do sao chổi Tuttle để lại, được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1790. Trận mưa diễn ra hàng năm từ ngày 17 - 25.12. 

Cực đại năm nay vào đêm ngày 21, rạng sáng ngày 22. Năm nay, mặt trăng gần tròn sẽ làm lu mờ hầu hết các sao băng mờ và trung bình. Người xem quan sát tốt nhất sẽ là ngay sau nửa đêm từ một địa điểm tối, xa ánh đèn thành phố. Các sao băng sẽ tỏa ra từ chòm sao Ursa Minor (Gấu Nhỏ), nhưng có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trên bầu trời.

6. Trăng tròn (27.12)

Mặt trăng sẽ nằm ở phía đối diện trái đất so với mặt trời và mặt của nó sẽ được chiếu sáng đầy đủ. Giai đoạn này xảy ra lúc 7 giờ 34 phút (giờ UTC). Lần trăng tròn này được các bộ lạc thổ dân da đỏ đầu tiên gọi là Trăng Lạnh vì đây là thời điểm trong năm khi không khí lạnh giá của mùa đông tràn về và đêm trở nên dài và tối. Mặt trăng này còn được gọi là mặt trăng đêm dài và mặt trăng trước lễ Yule.