Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật liên quan đến đầu tư xây dựng cơ bản được Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ QH hôm qua 13.5, cho phép được chỉ định thầu đối với gói thầu mang tính chất bí mật quốc gia, cấp bách vì lợi ích quốc gia. Chính phủ được quy định hạn mức chỉ định thầu. Trong khi đó, theo luật hiện hành, hình thức chỉ định thầu chỉ được áp dụng cho các gói thầu dịch vụ tư vấn có giá trị dưới 500 triệu đồng, gói thầu mua sắm hàng hóa, xây lắp có giá trị dưới 1 tỉ đồng.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của QH Nguyễn Văn Thuận băn khoăn: “Về lý thuyết thì đấu thầu rộng rãi là tốt nhưng thực tế lại không phải hoàn toàn như vậy”. Theo ông Thuận, giữa chỉ định thầu và đấu thầu theo kiểu “quân xanh, quân đỏ” thì chỉ định thầu vẫn tốt hơn, vì thế không nên nhấn mạnh hình thức phải tổ chức đấu thầu rộng rãi.
Đồng ý rằng có rất nhiều trường hợp tổ chức đấu thầu chỉ là hình thức, vì người trúng thầu đã được biết trước, nhưng Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của QH Lê Thị Thu Ba vẫn lo lắng khi áp dụng rộng hình thức chỉ định thầu, vì “chỉ định thầu rộng rãi sẽ xảy ra cơ chế xin cho, chạy dự án". Ngoài ra, bà Thu Ba cùng Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của QH Phùng Quốc Hiển đề nghị dự luật phải giải thích một cách rõ ràng xem thế nào thì được gọi là công trình cấp bách, thế nào thì được gọi là bí mật. “Phải có tiêu chí rõ ràng để tránh cãi nhau và có cơ sở để cho các cơ quan của QH giám sát", bà Thu Ba nhấn mạnh.
Phân cấp mạnh
Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Võ Hồng Phúc cho biết lần sửa đổi này sẽ tăng cường phân cấp trong đấu thầu cho chủ đầu tư, đi đôi với việc tăng cường trách nhiệm kiểm tra, giám sát, xử phạt của người quyết định đầu tư. Cụ thể, người quyết định đầu tư được quyền hủy, đình chỉ, không công nhận kết quả lựa chọn nhà thầu khi có căn cứ cho thấy có hành vi sai trái trong quá trình lựa chọn nhà thầu...
Theo Bộ KH-ĐT, thời gian qua xảy ra nhiều trường hợp để hạn chế số lượng nhà thầu theo chủ ý, bên mời thầu chỉ bán ra một số lượng hồ sơ mời thầu nhất định, dẫn đến việc nhiều nhà thầu muốn đấu thầu nhưng không mua được hồ sơ. Điều này đã ảnh hưởng đến tính cạnh tranh và hiệu quả của công tác đấu thầu, dẫn đến giá trúng thầu bị đẩy cao lên nhiều lần. Khắc phục tình trạng này, dự thảo luật bổ sung chế tài xử phạt đối với những vi phạm không bán hồ sơ mời thầu.
Một trong những vấn đề khiến dư luận gần đây bức xúc là trong khi người lao động trong nước không có việc làm thì các nhà thầu nước ngoài lại đưa lao động phổ thông của nước họ sang làm việc tại các công trình của VN. Dự luật sửa đổi quy định: “Cấm sử dụng lao động nước ngoài khi lao động trong nước có đủ khả năng thực hiện và đáp ứng yêu cầu của gói thầu”.
Dự thảo luật cũng cho phép trong quá trình triển khai, dự án có thể được điều chỉnh khi quy hoạch thay đổi, bị ảnh hưởng bởi thiên tai... Ủy ban Kinh tế đề nghị cần làm rõ có được điều chỉnh trong trường hợp có biến động bất thường của giá nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu hay không? Thực tế năm 2008, hàng loạt các công trình giao thông, xây dựng phải thi công cầm chừng, thậm chí nhà thầu chấp nhận chịu phạt chứ nhất định không thi công tiếp do giá vật liệu lên chóng mặt.
Xuân Toàn
Bình luận (0)