Tương truyền, cá Ông (cá voi), thần hộ mệnh của ngư dân, đã chọn cặp cá đuối làm hộ vệ cùng với đôi bạch tuộc và cá đao. Nhờ cá đuối sở hữu chiếc đuôi uyển chuyển mà dũng mãnh, có thể hạ đối thủ lớn hơn gấp mười lần bằng vài đòn roi tuyệt kỹ.
Chuyện này có cơ sở, khoảng ba năm trước vua săn cá sấu Steve Irwin, người Úc, đã thiệt mạng vì bị một con cá đuối độc dùng đuôi đâm trúng ngực trái, khi đang quay phim tài liệu trong lòng hồ Low Isles ở Port Douglas, Úc. Rồi sau đó, một số người hâm mộ nhà tự nhiên học này đã âm thầm giết cá đuối để trả thù, bằng cách chặt đuôi chúng, khiến giới chức trách và khoa học của nước Úc phải lên tiếng can ngăn.
Đuối ngon tùy loại, vùng nước
Đa phần cá đuối sống ở biển và một số ở sông nước lợ (nước xà hai). Thế nên, có thể nói người am tường cá đuối là những ngư dân giàu kinh nghiệm ở các vùng duyên hải khắp nước ta.
Một số ngư dân cao tuổi ở Cần Thạnh, Cần Giờ, TP.HCM cho biết: Cá đuối ngon “danh trấn” là giống đuối đen (hắc cấy) còn gọi là cá đuối sao vì trên mình có nhiều đốm xanh, hình tựa ngôi sao. Loại cá đuối này lớn không quá 3 - 4kg/con và ngon nhất là làm khô. Thịt khô hắc cấy lúc chín mềm dẻo, thơm chứ không có mùi khai khai đặc trưng, vị ngọt đậm, nhai chậm rồi “chấp chấp”, người ăn sẽ nghe dư vị ngọt thanh như chất đạm thịt bò tươi. Thứ này, bạn xé nhỏ, quết với ít nước mắm me ngon, dầm ớt chim vừa hườm, nhai nhỏ nhẻ ăn chơi hoặc “đưa cay” đều ngon... quên trời đất.
|
Thông tin thêm: |
Tiếc thay, loại cá khô quý hiếm này hơn ba năm nay đã vắng bóng ở các cảng biển Vũng Tàu, Cần Thạnh, Bình Đại, Gò Công, Tiền Giang, Kiên Giang... Năm rồi, một đồng nghiệp đi công tác ở Binh Thuận, tình cờ phát hiện các quán bình dân ven bãi biển Thùy Dương, thị xã Lagi có bán khô hắc cấy rất ngon, giá rẻ bất ngờ. Nhưng chủ quán ở đây nói nguồn khô hắc cấy thì “hên xui” lắm. Tương tự, những vựa cá khô lớn ở cảng Gành Hào, huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu cũng lâm cảnh “thất thường khô hắc cấy”. Hiện giá gốc loại khô đặc sắc này không dưới 1 triệu đồng/kg.
Do vậy, chị Ngọc Hiệp, chủ quán cùng tên gần cảng Bình Đại than: “Giá mắc ...đứt tay”. Ngặt nỗi, khách cứ ngóng mỏi cổ, đòi mỏi miệng mà vẫn không có hàng bán”. Thế nên chị Hiệp đành hoãn binh với khách mộ điệu khô đuối đen bằng thịt đuối ó tươi (đuối chìa dao) luộc giấm. Tay cụng ly bia, tay vỗ vai khách, miệng chị chửi thề như hát: “Cứ đòi hắc cấy, mò đâu ra! Thôi ăn đỡ con ó đi, thịt nó cũng đen thui vậy. Đ.m biết tại sao đen hôn? Con đuối ván “quất” con hắc cấy mới ra con ó đó mấy cha! Cũng như cha bắt con gà cồ nòi đạp con mái ri vậy. Đ.m nói túm lại con đuối ó là con hắc cấy lai”.
.jpg) |
Thật ra, màu đen ở hai giống cá đuối vừa nêu khác hẳn nhau. Sớ thịt con hắc cấy đen tím màu nếp than. Còn thịt con đuối ó đen thẫm, phớt xanh. Xét về chất lượng thịt, con đuối ó không xứng gác cổng cho con đuối đen, bởi thịt đuối ó tanh hơn. Nhưng trọng lượng con đuối ó có thể đạt vài chục ký/con. Và chuyện con đuối đen... ngoại tình cũng chỉ là bịa đặt. Nhưng chị Hiệp phải “Ba Phi” một chút để “cho tụi nhỏ kiếm cơm”. Bằng chứng món đuối ó luộc giấm chỗ chị Hiệp không đủ hàng bán. Song hàng ở đây rất tươi. Vui ở chỗ, trọng lượng con đuối ó càng nhỏ thì giá thành càng cao, bởi được xếp vào đời lai rặt (thuần chủng). Ví dụ 250.000 đồng/kg thịt con ó 5kg/con, 100.000đồng/kg thịt con ó 35 kg/con.
 Ăn tươi ngon miễn bàn là đám cá đuối màng tiêu, đuối đất, đuối dơi  |
|
Đến da cũng ngon miễn bàn
Trở lại chuyện “phẩm chất” từng giống đuối, dùng ăn tươi ngon miễn bàn là đám cá đuối màng tiêu, đuối đất, đuối dơi. Cá đuối màng tiêu lưng có bông xanh, bụng trắng, gan và thịt đều trắng tươi. Kế nữa là đuối đất có lưng màu đen, thịt và gan cũng trắng như thịt gà vườn. Thịt hai loại đuối này thơm và ngọt thanh đậm. Tuy nhiên trọng lượng chúng chỉ cỡ khoảng 1-1,5kg/con. Riêng con đuối dơi có dáng tựa hình chữ nhật, thân chứa nhiều sụn, phần thịt vè (màng vây giả) cũng rất ngọt nhưng mỏng, có thể nặng tới 7kg/con, dùng nấu cháo gạo thơm thì ngon ngậm mà nghe. Cũng có chuyện một số thanh niên biển Cần Giờ nửa đêm ăn cháo đuối dơi quá ngon, bổ nên cứ thao thức đến gần sáng mới chợp mắt được như loài dơi quen ngủ ngày thức đêm. Tuy nhiên cả ba loại đuối này hiện nay cũng hiếm không kém đuối đen. “Năm khi mười họa” một số ngư dân ở cảng Vàm Láng, Gò Công, Tiền Giang bắt được vài con, họ chia nhau ăn chứ không bán, bởi nó quý như “quế mọc giữa rừng gươm”.
Còn đuối ván, đuối cờ (lưng có hai vây giương lên như cờ) to cỡ vài ba trăm ký/con là chuyện thường. Những giống đuối này ngon nhất ở lớp da giữa sống lưng, nếu là con lớn trên 50 ký. Ngày trước, mẹ tôi thường treo mớ da cá đuối khô nơi giàn bếp. Lúc rảnh rỗi bà đem một miếng ra trụng nước sôi, cạo bỏ lớp gai sần, luộc chín, xắt nhỏ, trộn gỏi đu đủ hườm pha ít thịt ba rọi xắt nhỏ và tép bạc đất luộc, hòa giấm nếp với đường, tỏi, ớt, rắc húng quế và đậu phộng rang giã ba. Đũa gỏi giòn mát, chua chua, ngòn ngọt, beo béo, bùi bùi... ngon ám ảnh đến nay! Khoảng 20 năm trước, dân xóm Lưới, Gò Công thường rủ nhau đi chia thịt những con cá đuối nằm chật một chiếc xe lam, thớ cá dày hơn gang tay người lớn. Lúc ấy, giá cá đuối rẻ như cho. Nhưng nay, lượng đuối ván, đuối cờ đã giảm đáng kể.
Tấn Tới
Bình luận (0)