Lý do tỷ giá tăng nóng

Tăng khoảng 4,4% so với đầu năm

Cuối ngày hôm qua (18.11), Ngân hàng (NH) Vietcombank tăng 20 đồng ở chiều mua vào so với buổi sáng, đưa giá mua USD chuyển khoản lên 25.200 đồng/USD nhưng giữ nguyên chiều bán ra 25.502 đồng/USD. Tương tự, BIDV tăng 10 đồng ở giá mua chuyển khoản, lên 25.200 đồng/USD và chiều bán ra giữ nguyên 25.502 đồng/USD… Đây cũng là giá bán ra ở mức trần theo quy định so với tỷ giá trung tâm giữa tiền đồng (VND) với USD do NH Nhà nước (NHNN) công bố là 24.288 đồng/USD. 

Giá USD trong hệ thống NH hôm qua giảm nhẹ nhưng cuối tuần qua, tỷ giá trung tâm do NHNN đã tăng lên mức cao mới là 24.298 đồng/USD và giá USD tại các NH thương mại cũng lên mức cao nhất trong hơn 1 năm qua là 25.512 đồng/USD. Tính từ đầu năm đến cuối tuần qua, giá USD tại các NH tăng gần 1.100 đồng/USD, tương đương mức tăng khoảng 4,4%. Trong đó, chỉ riêng trong tháng 10 và tháng 11, tiền đồng đã mất hơn 3% giá trị so với USD.

ẢNH: NGỌC THẮNG

Tỷ giá USD/VND trên thị trường duy trì ở mức cao kỷ lục trong bối cảnh USD liên tục đi lên. Chỉ số USD-Index, thước đo sức mạnh của đồng bạc xanh so với các đồng tiền chủ chốt khác, đã tăng vọt lên gần 107 điểm trong tuần qua, ghi nhận mức cao nhất kể từ tháng 10.2023. Hiện chỉ số này tiếp tục duy trì ở mức cao và đang xoay quanh 106,6 điểm.

Chuyên gia tài chính, TS Nguyễn Trí Hiếu cho rằng USD trên thế giới tăng mạnh trong gần 2 tuần qua do nhà đầu tư hưng phấn về việc ông Donald Trump trở thành Tổng thống đắc cử Mỹ. Tâm lý đó đã thúc chỉ số USD-Index từ mức 104 điểm nhảy vọt lên 107 điểm chỉ trong vòng 2 tuần. "Tâm lý hưng phấn của nhiều nhà đầu tư thế giới khiến họ đổ xô tìm đến các tài sản được định giá bằng USD như trái phiếu chính phủ Mỹ, chứng khoán Mỹ và cả vàng. Nhu cầu cao đẩy giá trị đồng bạc xanh đi lên, tác động đến đồng tiền của nhiều nước trên thế giới, trong đó có VN. 

Bên cạnh đó, theo chu kỳ của nền kinh tế VN, thông thường quý cuối năm, lượng nhập khẩu hàng hóa phục vụ sản xuất lẫn tiêu dùng cao hơn nên nhu cầu về USD cũng gia tăng. Mặc dù theo thống kê VN vẫn đang xuất siêu, nhưng có thể dòng tiền USD về VN vẫn chậm. Đồng thời tỷ giá USD/VND tăng cũng còn một phần do kinh tế trong nước chưa thật sự khởi sắc khi tăng trưởng tín dụng sau 10 tháng năm nay vẫn chỉ hơn 10%, xa mục tiêu khoảng 15% do NHNN đặt ra", ông Hiếu giải thích.

Còn theo TS Nguyễn Đức Độ (Học viện Tài chính), ngoài việc bị tác động từ thị trường thế giới, tỷ giá USD/VND trong nước tăng nhanh trong thời gian gần đây không ngoại trừ có yếu tố đầu cơ. Giá USD tại các NH thường xuyên ở mức giao dịch kịch trần theo tỷ giá trung tâm mà NHNN công bố. Trong khi đó, nhu cầu về ngoại tệ này có tăng dịp cuối năm nhưng chưa thật sự phải ở mức đột biến để xảy ra hiện tượng tỷ giá tăng nhanh.

Tỷ giá hối đoái vẫn chịu nhiều áp lực

Chỉ còn hơn 1 tháng nữa sẽ kết thúc năm 2024 và tỷ giá hối đoái USD/VND sẽ ra sao là điều mà các doanh nghiệp (DN) và người dân cũng quan tâm. Bởi trong giai đoạn nửa đầu năm, tỷ giá USD/VND khá căng thẳng, có lúc tăng gần 5% khiến nhiều DN bị lỗ tỷ giá lên tới hàng trăm tỉ đồng. Đặc biệt với các DN có khoản vay bằng ngoại tệ thì biến động tỷ giá USD/VND khiến họ đứng ngồi không yên. Nhận định về diễn biến USD trong thời gian tới, TS Nguyễn Trí Hiếu cho rằng có thể vẫn còn tăng nhưng không nhiều. Bởi sự hưng phấn của các nhà đầu tư thế giới vẫn còn trong tháng 11, nhưng sau đó sẽ hết. 

Thêm vào đó, khả năng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) vẫn tiếp tục giảm lãi suất thì giá trị USD sẽ giảm. Tuy nhiên, căng thẳng địa chính trị trên thế giới vẫn chưa chấm dứt nên đồng bạc xanh vẫn duy trì ở mức cao cho đến hết năm. Điều đó sẽ tiếp tục gây áp lực lên tỷ giá USD/VND. Theo dự báo của ông Hiếu, bước sang năm 2025, đồng bạc xanh sẽ có nhiều thay đổi, nhất là phụ thuộc vào chính sách kinh tế và đối ngoại của ông Donald Trump khi bắt đầu nhiệm kỳ Tổng thống Mỹ.

ĐỒ HỌA: TUẤN ANH

"Tỷ giá USD/VND tăng cao tác động tiêu cực đến hàng nhập khẩu vào VN, gây bất lợi cho nhiều DN và áp lực đến lạm phát trong nước. Tỷ giá tăng cao dễ khiến nhiều DN bị thua lỗ. Ngay cả các công ty xuất khẩu có thể hưởng lợi trong ngắn hạn nhưng về lâu dài cũng bất lợi, vì đa số phải nhập khẩu nguyên vật liệu. Chỉ trừ một vài ngành như nông, lâm, thủy sản với phần lớn nguyên liệu trong nước thì tỷ giá USD/VND tăng cao mới mang về lợi nhuận cao hơn", TS Nguyễn Trí Hiếu lưu ý.

Dẫn thời điểm tháng 10.2023, chỉ số USD-Index cũng đã lên mức 107 điểm nhưng sau đó quay đầu đi xuống, TS Nguyễn Đức Độ nói rằng đến tháng 4.2024, chỉ số USD-Index cũng tiến lên vùng cao này nhưng chưa thể vượt lên trên nữa. Như vậy, khả năng đợt này USD-Index cũng khó tăng mạnh vượt được đỉnh cũ. Ở thời điểm hiện tại, rất khó dự báo về xu hướng của đồng bạc xanh bởi các chính sách kinh tế, chính trị của Mỹ sẽ có nhiều thay đổi khi ông Donald Trump chính thức nhậm chức Tổng thống Mỹ. Việc Fed giảm lãi suất chỉ là một yếu tố có thể tác động đến giá USD, nhưng nhiều NH trung ương khác cũng thay đổi chính sách tiền tệ. Hơn nữa, USD trên thế giới cũng nằm trong thị trường đầu cơ nên bị tác động nhiều yếu tố. Tuy nhiên ông Độ vẫn nghiêng về khả năng giá USD sẽ giảm trở lại. Chỉ số USD-Index sẽ dần ổn định, xoay quanh ở mức 106 điểm cho đến hết năm. Giá USD trong các NH thương mại tiếp tục xoay quanh 25.500 đồng/USD.

Chuyên gia kinh tế, TS Cấn Văn Lực nhấn mạnh: Tỷ giá USD/VND trong nước tăng chủ yếu do USD thế giới lên cao. Trong nước, quan hệ cung - cầu ngoại tệ vẫn khá ổn, NHNN đã và đang dùng nhiều công cụ để bình ổn tỷ giá. Đồng bạc xanh thế giới có thể còn tăng 1 - 2 tuần nữa nhưng sau đó chững lại, bình ổn dần khi thị trường đã tĩnh tâm sau khi đánh giá đầy đủ hơn về các tác động của việc ông Donald Trump đắc cử Tổng thống Mỹ. Ông Lực dự báo giá USD tại VN cả năm nay chỉ tăng khoảng 3 - 3,5%.