Chánh án TAND tối cao Nguyễn Hòa Bình vừa ký quyết định công bố 7 án lệ mới đã được Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao thông qua. Trong số này, án lệ 60/2023 về thời hạn trả thưởng xổ số kiến thiết với rất nhiều tình tiết ly kỳ.
TAND tối cao công bố án lệ số 60/2023 về thời hạn trả thưởng xổ số kiến thiết (ảnh minh họa)
TRẦN NGỌC
Rắc rối từ việc mua vé số nhưng không dò số
Theo nội dung vụ án, ngày 29.10.2020, ông T.H.T có mua tờ vé số trúng giải thưởng 2 tỉ đồng do Công ty xổ số kiến thiết X (thông tin đã được mã hóa) phát hành, ngày mở thưởng là 29.10.2020.
Do bận công việc nên vào ngày quay số ông T. không theo dõi và sau khi quay số cũng không dò số. Đến 22 giờ ngày 28.11.2020, ông T. mới dò số và phát hiện mình trúng thưởng. Ông T. dùng điện thoại cá nhân gọi vào số điện thoại của công ty xổ số để báo trúng thưởng, nhưng không có người trả lời.
Ngày 29.11.2020, ông T. mang vé số trúng thưởng đến công ty xổ số, do là ngày chủ nhật nên công ty không làm việc. Ông T. gặp bảo vệ và nhân viên phòng trả thưởng để nhận thưởng nhưng không được, mà được hướng dẫn làm các thủ tục xin xác nhận lý do trễ hạn.
Theo hướng dẫn, ông T. làm đơn, trình bày rằng sau khi mua vé số phải đưa mẹ đi điều trị tại bệnh viện và đón về nhà ở. Tuy nhiên, công ty xổ số xác định ngày cuối cùng của thời hạn lĩnh thưởng là 27.11.2020, đã quá hạn nên không trả thưởng.
Không đồng tình, ông T. khởi kiện, yêu cầu công ty phải trả thưởng đầy đủ giá trị giải đặc biệt 2 tỉ đồng cho mình. Theo ông, ngày cuối cùng của thời hạn lĩnh thưởng phải là 28.11.2020, nhưng rơi vào thứ bảy nên ngày cuối cùng trả thưởng phải là thứ hai, tức 30.11.2020.
Tháng 4.2021, TAND TP.Long Xuyên (tỉnh An Giang) mở phiên tòa sơ thẩm. Đại diện công ty xổ số không đồng ý với yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn.
Công ty cho rằng mặt sau của tờ vé số đã thể hiện kỳ quay mở thưởng là 29.10.2020, mà ngày quay thưởng sẽ được tính là 1 ngày trong thời hạn 30 ngày lĩnh thưởng, do đó ngày kết thúc thời hạn lĩnh thưởng sẽ là 27.11.2020 (tháng 10.2020 có 31 ngày - PV). Ngày 29.11.2020 ông T. mang tờ vé số đến công ty, nhưng do là ngày nghỉ nên 1.12.2020 ông mới chính thức gửi đơn. Thời điểm này, tờ vé số đã quá thời hạn lĩnh thưởng.
Căn cứ kết quả tranh tụng, TAND TP.Long Xuyên quyết định bác yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn. Ông T. sau đó kháng cáo.
Trải qua nhiều phiên tòa, phần thắng thuộc về người mua vé số với giải thưởng đặc biệt trị giá 2 tỉ đồng (ảnh minh họa)
TUYẾN PHAN
Tòa phúc thẩm và viện kiểm sát trái quan điểm
Tháng 8.2021, TAND tỉnh An Giang mở phiên tòa phúc thẩm, quyết định sửa bản án sơ thẩm của TAND TP.Long An bằng việc chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, buộc công ty xổ số phải trả cho ông T. 2 tỉ đồng.
Sau phiên tòa, công ty xổ số và Viện KSND tỉnh An Giang lần lượt có đơn và văn bản kiến nghị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm đối với bản án phúc thẩm nêu trên.
Tháng 1.2022, Viện trưởng Viện KSND cấp cao tại TP.HCM quyết định kháng nghị, đề nghị Ủy ban Thẩm phán TAND cấp cao tại TP.HCM xét xử giám đốc thẩm theo hướng hủy toàn bộ bản án của TAND tỉnh An Giang, giữ nguyên bản án của TAND TP.Long Xuyên.
Tại phiên giám đốc thẩm, tòa án nhận định công ty xổ số và người mua vé số đều chấp nhận quy định về thời hạn để tính trúng thưởng là "ngày". Khoản 2 điều 147 bộ luật Dân sự năm 2015 quy định: "Khi thời hạn được xác định bằng ngày, tuần, tháng, năm thì ngày đầu tiên của thời hạn không được tính mà tính từ ngày tiếp theo liền kề ngày được xác định".
Tờ vé số ông T. trúng thưởng có kết quả xổ số là ngày 29.10.2020, do đó phải xác định ngày bắt đầu tính thời hạn 30 ngày lĩnh thưởng là 30.10.2020, thời hạn kết thúc là 24 giờ của ngày cuối cùng trong thời hạn (ngày 28.11.2020).
Thêm vào đó, khoản 5 điều 148 bộ luật Dân sự năm 2015 quy định: "Khi ngày cuối cùng của thời hạn là ngày nghỉ cuối tuần hoặc ngày nghỉ lễ thì thời hạn kết thúc tại thời điểm kết thúc ngày làm việc tiếp theo ngày nghỉ đó".
Ông T. khai rằng thời điểm phát hiện tờ vé số trúng thưởng là 22 giờ ngày 28.11.2020, ông đã nhiều lần liên hệ qua điện thoại với công ty xổ số. Ngày 29.11.2020, ông trực tiếp đến trụ sở, có xác nhận của nhân viên công ty.
Những căn cứ trên cho thấy thời điểm ông T. liên hệ để lãnh thưởng vẫn còn trong thời hạn 30 ngày theo quy định về thời hạn trả tiền thưởng của công ty xổ số.
Do đó, quyết định giám đốc thẩm không chấp nhận kháng nghị của Viện trưởng Viện KSND cấp cao tại TP.HCM, giữ nguyên bản án phúc thẩm của TAND tỉnh An Giang về việc buộc công ty có trách nhiệm trả thưởng cho ông T. 2 tỉ đồng. Quyết định giám đốc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày ra quyết định.
Nghiên cứu, áp dụng án lệ trong xét xử
Từ vụ án dân sự nêu trên, Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao đã thông qua án lệ số 60/2023. Nội dung án lệ xoay quanh việc xác định thời điểm bắt đầu và thời điểm kết thúc của thời hạn trúng thưởng, nhất là trường hợp ngày cuối cùng của thời hạn rơi vào ngày nghỉ cuối tuần hoặc nghỉ lễ.
Cùng với đó, việc TAND tỉnh An Giang xác định thời điểm ông T. liên hệ để lãnh thưởng vẫn còn trong thời hạn 30 ngày theo quy định của công ty xổ số nên buộc công ty phải trả cho ông này 2 tỉ đồng là có căn cứ pháp luật.
Sau khi Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao lựa chọn, Chánh án TAND tối cao ký quyết định công bố án lệ số 60/2023 và 6 án lệ khác, yêu cầu các TAND và tòa án quân sự có trách nhiệm nghiên cứu, áp dụng trong xét xử kể từ ngày 27.3.
Bình luận