'Ma xó Hà Nội' kể chuyện trà cổ bằng tranh

Nguyễn Tường Vân, nhiếp ảnh gia đang sống và làm việc tại Paris (Pháp), đã khởi xướng nên Trà Art. “Khi đang loay hoay tìm kiếm chủ đề sáng tác mới, tôi bất chợt tìm được một hộp trà shan tuyết VN được bày bán tại Paris. Nhiều người Pháp có thể yêu thích trà shan tuyết nhưng khi tôi hỏi, họ lại biết rất ít về cây trà cổ thụ quý cũng như vùng đất trồng trà. Và thật đau lòng, khi có không ít những cây trà hàng trăm năm tuổi bị một số người dân chặt bỏ vì chưa được nhìn nhận đúng giá trị văn hóa và kinh tế. Điều đó thôi thúc tôi trở về, thực hiện một dự án nghệ thuật tôn vinh giá trị, cũng như kêu gọi ý thức bảo vệ, giữ gìn những cây trà cổ thụ quý”, Nguyễn Tường Vân nói.

Ngay khi Tường Vân chia sẻ về ý tưởng dự án, họa sĩ người Pháp Gérald Gorridge đã mong muốn cùng được tham gia dự án cùng với người bạn của mình. “Tôi là người rất mê trà. Tôi uống trà ở mọi nơi mình đến. Tôi đã không chần chừ đặt vé máy bay về VN với Vân”, họa sĩ chia sẻ. Bên cạnh đó, Trà Art còn có sự tham gia của Ngô Hồng Quang (nhạc sĩ, nghệ sĩ - Hà Lan), Marcus Bowler (họa sĩ hoạt hình - Anh), Nguyễn Quỳnh Phương (họa sĩ hoạt hình - Canada), Trần Thu Hằng (nghệ sĩ sắp đặt và điêu khắc - VN).

Tháng 9 vừa qua, nhóm đã đến Hà Giang, cùng khám phá những rừng trà shan tuyết cổ thụ. “Chúng tôi cùng ăn, cùng ngủ và hơn hết là được học hỏi từ tình yêu với cây trà, cũng như sự tôn trọng thiên nhiên của người dân nơi đây”, Tường Vân nói. Trà Art sẽ kể những câu chuyện về cây trà quý bằng nhiều ngôn ngữ nghệ thuật, tương tác với công chúng qua nhiều giác quan: thính giác, thị giác, khứu giác, vị giác, xúc giác…

Phác thảo của Gérald Gorridge về cây trà shan tuyết và người hái trà Ảnh: NSCC

Trà shan tuyết ưa khí hậu ẩm lạnh nên trở thành đặc sản ở nhiều vùng núi cao. Đặc biệt, ở Hà Giang có nhiều rừng shan tuyết cổ thụ, tập trung chủ yếu ở 2 huyện Vị Xuyên và Hoàng Su Phì… Ở đây, trà shan tuyết sinh trưởng tự nhiên, trong môi trường trong lành, không có sự hỗ trợ nhân tạo hoặc hóa học - điều rất hiếm hiện nay. Trà shan tuyết có vị đậm đà, giữ lại vị ngọt lâu và có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe.

Họa sĩ truyện tranh người Pháp Gérald Gorridge là người có sự gắn bó đặc biệt với VN. Ông hiện là giáo sư của Trường ĐH EESI (European School of Visual Arts), thuộc Angoulême (Pháp). Từ những năm 1990 của thế kỷ trước, ông đã đến Hà Nội, tham gia các lớp đào tạo họa sĩ truyện tranh. Gérald Gorridge mò mẫm tới từng ngõ ngách của Hà Nội để vẽ, chẳng thế mà mọi người vẫn gọi ông là “ma xó Hà Nội”.

Không chỉ là thầy của nhiều thế hệ họa sĩ truyện tranh VN, ông còn góp nhiều công sức trong việc quảng bá truyện tranh Việt tại Pháp. Độc giả Pháp và thế giới còn được biết đến Hà Nội và VN qua nhiều tác phẩm của họa sĩ Gérald Gorridge, trong đó phải kể đến Les fantômes de Hanoi (xoay quanh những cuộc gặp gỡ, câu chuyện tại Hà Nội, do Casterman xuất bản năm 2006), Mangeur de feu (câu chuyện về lịch sử, văn hóa ẩm thực của phở Việt, do Les Enfants Rouges xuất bản năm 2016).

“Trà Art là cuộc chơi nghệ thuật thú vị. Làm thế nào để thể hiện hương thơm hay vị trà trên mặt giấy, bằng những nét bút và màu nước? Tôi đã từng đặt ra câu hỏi tương tự với phở khi thực hiện cuốn truyện Mangeur de feu”, Gérald Gorridge nói. “Tôi sẽ thực hiện những bức ký họa loang màu trà pha, giống như những lá trà loang màu tan vào nước. Những bức tranh màu nước này sẽ kể lại hành trình trải nghiệm của tôi, chân dung những con người tôi may mắn gặp được ở vương quốc trà mà theo tôi là thuần khiết nhất trên thế giới”, ông tiết lộ về ý tưởng thực hiện tác phẩm.

“Trà shan tuyết cần được xuất khẩu ra châu Âu, cũng như thế giới nhiều hơn, cuộc sống người dân sẽ được cải thiện hơn. Không chỉ vậy, qua trà shan tuyết, thế giới còn biết đến cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ của VN, giá trị và văn hóa uống trà của người Việt”, họa sĩ Gérald Gorridge chia sẻ.

Hiện tại, nghệ sĩ ở các quốc gia đang tập trung sáng tác để hoàn thành tác phẩm cho triển lãm dự kiến diễn ra vào tháng 6.2018 tại Trung tâm văn hóa Pháp (Hà Nội).