Manh mối ‘trẻ mãi không già’ của loài sứa bất tử

Nhiều loài sứa ở cung hải dương Paris, Pháp

reuters

Theo báo cáo đăng trên chuyên san Proceedings of the National Academy of Sciences, các chuyên gia Maria Pascual-Torner, Victor Quesada và đồng sự ở Đại học Oviedo (Tây Ban Nha) đã giải mã được thông tin di truyền của Turritopsis dohrnii, loài sứa duy nhất từng biết có khả năng quay ngược về trạng thái ấu niên sau khi đến tuổi sinh sản.

Giống như những loài sứa khác, T. dohrnii trải qua chu kỳ sống gồm hai giai đoạn. Ban đầu chúng sống trên thềm biển dưới dạng vô tính, chủ yếu nhằm sống sót qua giai đoạn thiếu thốn thức ăn. Khi thời tiết chín muồi, sứa lại chuyển sang giai đoạn sinh sản hữu tính.

Dù nhiều loài sứa sở hữu một số năng lực đảo ngược tuổi tác và quay về trạng thái ấu niên, đa số đều mất đi năng lực này khi chúng đạt đến sự trưởng thành về giới tính. Tuy nhiên, điều này không áp dụng cho T. dohrnii.

“Chúng tôi biết được năng lực này của loài sứa đó trong 15-20 năm qua”, chuyên gia Monty Graham, Giám đốc Viện Hải dương học Florida (Mỹ) và không liên quan đến cuộc nghiên cứu của Tây Ban Nha.

Năng lực trên đã mang đến biệt danh “sứa bất tử”, dù ông Graham thừa nhận rằng cái tên này có chút phóng đại.

Khi so sánh gien di truyền của T. dohrnii với Turritopsis rubra, một chi họ hàng gần nhưng thiếu năng lực “trẻ hóa” sau thời gian sinh sản.

Các nhà nghiên cứu phát hiện T. dohrnii sở hữu những biến thể trên chuỗi gien có thể giúp chúng sao chép và sửa lỗi ADN hiệu quả hơn. Chúng dường như cũng bảo tồn được telomere, đầu mút của các nhiễm sắc thể. Ở người và những loài động vật khác, chiều dài của telomere bị rút ngắn cùng với tuổi tác.

Cuộc nghiên cứu nhằm tìm hiểu các quy trình và chức năng của protein trong việc giúp sứa bất tử tránh thoát được thần chết.