Máy móc

Luật Nhà ở năm 2006 định nghĩa nhà ở xã hội là nhà được xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước, có chiều cao tối đa 6 tầng, không sử dụng thang máy. Nhưng suốt từ đó không có một dự án nhà ở xã hội nào được xây dựng (do thiếu vốn), cho đến khi Nghị định 71/2010/NĐ-CP, quy định chi tiết luật Nhà ở ra đời năm 2010, cho phép huy động thêm các nguồn vốn khác để xây dựng nhà ở xã hội. Và chỉ trong vòng 2 năm, riêng Hà Nội có tới 7 dự án nhà ở cho người thu nhập thấp do các doanh nghiệp xây dựng, được ưu đãi về thuế, vốn, tiền sử dụng đất… giống như nhà ở xã hội. Khoảng gần 3.000 căn hộ đã được bán cho người thu nhập thấp, với giá bán do UBND thành phố phê duyệt, trên cơ sở giá thành xây dựng. Như vậy, đến thời điểm này, nhà ở xã hội không chỉ dừng lại ở dạng nhà cho thuê và thuê mua mà còn có nhà xã hội do các doanh nghiệp xây dựng bán cho người có thu nhập thấp.

Và ngay trước khi có Nghị quyết 02, Hà Nội đang có 6 nhà đầu tư đăng ký 7 dự án nhà ở xã hội, mới có thêm 3 dự án xin chuyển đổi từ nhà thương mại sang nhà xã hội. Nếu giờ thực hiện như dự thảo của Ngân hàng Nhà nước, chỉ cho người thu nhập thấp (được hiểu là công chức, viên chức, lực lượng vũ trang có thu nhập dưới mức phải chịu thuế thu nhập) vay tiền mua nhà trong các dự án nhà ở thương mại chuyển đổi mà không áp dụng đối với nhà ở xã hội sẽ không chỉ bất hợp lý về mặt chính sách mà còn tạo ra hệ lụy về lâu dài từ sự thiếu nhất quán trong chính sách. Đáng lý ra, chủ trương xây dựng nhà ở xã hội cần phải được hỗ trợ mạnh mẽ hơn để làm đối trọng trong bất kỳ bối cảnh nào của thị trường bất động sản, chứ không phải bị xếp ngoài danh mục được hỗ trợ trong gói hỗ trợ thị trường chung.

Cũng dự thảo này quy định: “Ngoài việc phải đáp ứng các điều kiện tại dự thảo, người vay phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện vay vốn thông thường thì mới được vay hỗ trợ”. Điều này rất không thực tế, bởi vì người thu nhập thấp thì thường không có tài sản thế chấp hoặc tài sản thường không đủ giá trị thế chấp khi vay vốn.

 Hỗ trợ thị trường thông qua hỗ trợ trực tiếp cho người mua để kích cầu luôn luôn là chủ trương đúng. Vấn đề là làm sao giúp cho người dân tiếp cận được nguồn vốn lãi suất thấp, thời hạn dài để giải quyết nhu cầu nhà ở. Chính vì vậy không nhất thiết quy định người thu nhập thấp mới được vay mua nhà mà nên quy định những người có nhu cầu đều có thể vay vốn, xét theo thứ tự ưu tiên. Và cũng không nên quy định nhà bao nhiêu mét vuông thì được vay mà chỉ nên khống chế số tiền tối đa được vay cho từng đối tượng. Người có nhu cầu về nhà ở chắc chắn sẽ tự biết cân đối thu nhập, khả năng trả nợ để quyết định diện tích căn nhà mình mua, tốt hơn bất kỳ tổ chức tín dụng nào.

An Nguyên