Hơn chục năm qua, hễ đến ngày Nhà giáo Việt Nam là người dân xã Đồng Phú, H.Long Hồ (Vĩnh Long) lại tu họp về n Sư từ (miếu n Sư) nhang khói để ghi nhớ công ơn 20 nhà giáo đã vượt qua bao bom đạn đến dạy chữ cho vùng đất này.
|
|
Tưởng nhớ ân sư
Nằm nép mình bên bờ sông Tiền, phía thượng nguồn vàm Bà Cò (thuộc ấp Phú Thuận 1), n Sư từ có kiến trúc khá đặc biệt. Trên nóc miếu có đúc biểu tượng quyển sách và cây bút. Phía trước ngôi miếu là hai câu đối do nhà nghiên cứu văn hóa Trương Ngọc Tường (quê Tiền Giang) thủ bút: “Thầy cô cũ qua rồi, lời dặn dò vẫn còn văng vẳng/ Nền trường xưa còn đó, tuổi ngây thơ sống dậy ngậm ngùi”. Bước vào bên trong, phía chánh điện, có treo một bức phong thờ màu đỏ với hàng chữ “Tôn sư trọng đạo”. Hai bên là câu đối “Đức hạnh sáng soi đèn bắc đẩu/ Hiền tài nối tiếp nước Tiền Giang”. Phần chính giữa là dòng chữ “Cung thỉnh chư vị ân sư” với tên tuổi của 20 thầy cô giáo đã có công mang chữ đến đất này. Đặc biệt, bên dưới phong thờ đặt hàng chục bức tượng gốm đỏ tạc những thầy cô do họa sĩ Bửu Lộc, một họa sĩ khá nổi tiếng tỉnh Vĩnh Long thực hiện.
Năm 1919, Trường Elementaire Ecole Ninh Thuận được thành lập, dân gian thường gọi là Trường Bà Cò, vì nó nằm ngay vàm sông Bà Cò. Sau chiến tranh thế giới thứ nhất, nước Pháp kiệt quệ nên đã sáp nhập nhiều làng lại với nhau để giảm bộ máy hành chính. Vì thế, hai làng Phú Thuận và Hoà Ninh nhập lại thành làng Ninh Thuận. Trường Elementaire Ecole Ninh Thuận được đặt tại làng bởi nơi đây là quê của ông huyện Mạc Thanh Sơn và cai tổng Mạc Thiện Nguyện. Đây cũng là ngôi trường được xây dựng sớm nhất khu vực cù lao Minh, gồm 3 lớp: đồng ấu, dự bị và cơ bản (tương đương lớp 1, 2, 3 hiện nay). Những thầy giáo đầu tiên được đào tạo chính quy ở Sài Gòn đến dạy tại trường là ông Giáo Chánh (có người bảo là Hồ Biểu Chánh) ở Tân An, ông Giáo Khảm ở Giồng Ké (H.Vũng Liêm, Vĩnh Long)… Các thầy Phan Văn Cam (về trường năm 1926); rồi đến thầy Lê Văn Tình, Trần Văn Có, Vương Kim Liêng, Trần Gi Minh (từ năm 1943 đến 1944) đều là những nhà giáo yêu nước tham gia kháng chiến. Thầy Phan Văn Nhạc đến dạy ở trường lúc nổ ra Cách mạng tháng Tám, thầy Trương Ngọc Hữu là thủ lĩnh tổ chức Thanh niên Tiền Phong…
Giáo dục thế hệ sau
Người có công tìm hiểu lịch sử ngôi trường hơn 90 năm tuổi này và xây dựng nên n Sư từ là ông Nguyễn Hồng Tâm (66 tuổi). Ông Tâm từng học ở Trường Elementaire Ecole Ninh Thuận rồi đi bộ đội vào năm 1966. “Cả đời tôi tham gia kháng chiến nhưng chưa làm được gì cho ngôi trường cũ của mình. Nay tôi sưu tầm, xây dựng n Sư từ để có cái giáo dục truyền thống tôn sư trọng đạo cho con cháu”, ông Tâm nói.
Để xây được ngôi miếu nhỏ vào năm 2001, ông Tâm đã phải chắt bóp từ số tiền lương ít ỏi của mình trong một thời gian dài. Khi biết được tâm huyết của ông, nhiều thế hệ học trò cũ đã vận động thêm gần 30 triệu đồng để xây lên ngôi miếu lớn, khang trang hơn vào năm 2006… Hàng chục năm qua, ông đã cất công tìm hiểu từ hình ảnh cho đến những câu chuyện cảm động về những người thầy cô đã từng dạy ở trường.
Đến thăm n Sư từ, ai cũng thấy hình ảnh 20 vị ân sư kèm theo bản tóm tắt quá trình dạy học được đặt trang trọng trong khói nhang thiêng liêng. Con cháu của những ân sư từ TP.HCM và các tỉnh cũng thường về thăm. Vào ngày Tết nhà giáo, những cụ già trong làng thường kể cho con cháu nghe những câu chuyện cảm động về tình nghĩa thầy trò ngày xưa.
Hằng năm, cứ đến ngày 20.11, nhiều đoàn khách trong và ngoài tỉnh đến tham quan n Sư từ, có cả khách nước ngoài đến đây thắp hương tưởng nhớ. Chính quyền địa phương tổ chức đón tiếp và giới thiệu lịch sử ra đời của n Sư từ như là cách khơi dậy truyền thống hiếu học, tinh thần tôn sư trọng đạo, niềm tự hào của người dân xã Đồng Phú nói riêng và tỉnh Vĩnh Long nói chung.
|
|
Thanh Đức
Bình luận (0)