Nhà ông nằm giữa một con phố nhỏ. Con phố có rất nhiều công ty, văn phòng trú đóng. Vì vậy mà có những lúc phố rộ lên như ong vỡ tổ, rồi có những giờ lặng im như chốn không người. Buổi chiều, sau giờ tan ca, khi chẳng còn người, còn xe, ông ra phố, đi dọc theo vỉa hè lát những viên gạch xám. Ông coi đó là cách tập thể dục của mình. Đoạn đường từ nhà ông đến ngã năm dài khoảng vài trăm mét. Ông thường đi tới đi lui dăm lần mỗi tối.
Ông bước chậm, đầu hơi cúi, có chút do dự trong mỗi bước chân. Đôi khi, ông dừng lại chỗ ngã năm, nhìn ngắm dòng xe cộ như nước lũ, nhìn ngắm những cửa hàng sáng choang đèn đuốc, lúc mỉm cười, lúc lắc đầu nhè nhẹ, rồi trở về.
Trong một buổi chiều như thế, khi mở cửa vào nhà, ông nhìn thấy một con chó đứng ngay bên chân mình. Ông cúi xuống, nó ngước mắt nhìn ông rồi sủa khe khẽ. Ông hỏi nó, mày theo ông hồi nào vậy. Nó vẫy vẫy cái đuôi nhỏ xíu. Ông hỏi, từ đầu phố à. Nó rung rung đôi tai. Ông cúi xuống, ừ, ông cám ơn. Vậy là có bạn đường rồi. Hẹn chiều mai. Còn giờ thì về đi kẻo mọi người lại đi tìm. Thế nhưng con chó cứ bám gót ông, cánh cửa vừa hé mở nó đã chui tọt vào. Chắc nó đi lạc, ông nghĩ. Thôi, ở tạm đây, mai rồi tính.
|
|
Ông tìm một chiếc bát nhựa, san một ít cơm, chan canh, xé nhỏ miếng thịt nạc rim mặn cho nó. Nó nằm ngay chỗ chân bàn, cằm tì lên hai chân trước đang duỗi ra, vẻ tư lự. Khi ông đưa bát cơm tới gần, nó ngoảnh mặt đi ra chiều xấu hổ. Ông vỗ vỗ lên đầu nó, ăn đi con, ai cũng có lúc lỡ đường mà. Có lúc ông cũng lạc đường, dầm mưa dãi nắng, đói vàng mắt, ăn cả quả dại, uống cả nước vũng. Nó ngước nhìn ông, như thấu hiểu lời ông, rồi cúi xuống ăn nhỏ nhẻ từng miếng.
Thường thì 5 giờ sáng ông trở dậy, đun nước pha trà, tưới mấy chậu hoa cúc, thu hải đường đặt trên bậu cửa sổ rồi ra phố lấy báo. Hôm nay, trong lúc còn mơ ngủ, ông nghe ai đó gọi mình, lại còn giật giật mép chăn. Ông choàng dậy, dụi mắt nhìn đồng hồ, 5 giờ kém 5 phút. Con chó đứng bên giường, vẻ hớn hở. Ông cười, ra là mày. Nó ngoe ngoảy đuôi, bỏ ra sân, như người ta phẩy tay, chuyện nhỏ. Ông hỏi người bán báo xem có nghe thấy ai đi tìm chó không, rồi ông dán một tờ giấy to trên cánh cửa, mời ai mất chó thì tới nhận.
Khi nhìn nó để tìm đặc điểm hình dáng, ông nhận ra nó chẳng giống bất kỳ loài chó nào. Vóc nó lớn gấp ba lần chó phốc và nhỏ bằng một phần ba chó ta. Tai nó dựng đứng, mắt to tròn, lông ngắn màu nâu nhạt với một vệt trắng viền quanh cổ, tựa chiếc vòng bạc. Ông hỏi nó, mày giống gì vậy. Nó khịt khịt cái mũi ướt. Ông hiểu nó không muốn công khai gốc gác nên bảo, ừ thôi, cũng không quan trọng. Có phải ai cũng buộc phải có nơi chốn, nòi giống đâu. Vả lại, đâu phải ai cũng có quyền hạch hỏi mình những chuyện riêng tư, phải không. Nhưng dù sao, mày cũng không thể bỏ nhà bỏ cửa đi bụi đời như vậy.
Nhưng ông đợi mãi mà chẳng có ai hỏi han đến con chó. Ông bán báo bảo ông, chắc nó ở đâu xa. Thôi, ông nuôi nó cho có bạn. Con chó nghe vậy, đứng dựng trên hai chân sau, lấy chân trước cào cào vào người ông. Ông bảo nó, ừ, thì ở với ông. Nhưng mày phải có tên có tuổi đàng hoàng. Để ông nghĩ xem nào, đặt tên là chuyện hệ trọng lắm.
Ông chợt dừng lại, nhớ đến cái tên rất đẹp gắn với cuộc đời rày đây mai đó, lên bờ xuống ruộng của mình. Hẳn khi đặt tên con, cha mẹ ông đã kỳ vọng biết bao về tương lai đứa con trai duy nhất, sau năm người con gái. Ông vỗ vỗ vào trán, lắc đầu, xua đi một ý nghĩ buồn chán, rồi bảo, gọi mày là Mix nhé. Nó có ý nghĩa nhưng không có chi phô phang. Chẳng phải mày là sự hòa trộn hoàn hảo của giống nòi đấy sao.
Con chó vểnh tai, sủa lên một tiếng, ra chiều chấp nhận.
Trước đây dân phố quen thấy một ông già quần áo chỉnh tề, bước đi chậm rãi trên hè phố nhập nhoạng ánh đèn. Nay, họ nhìn thấy, bên cạnh ông có thêm một con chó lông vàng nhạt. Khác với ông chủ lặng lẽ, con chó chạy nhảy tung tăng, lúc bên phải, lúc bên trái, lúc lùi lại sau, lúc tiến lên trước, nhìn ngang ngó dọc, như một đứa trẻ tinh nghịch. Thỉnh thoảng có người chào ông, tò mò nhìn Mix, hỏi lai lịch của nó. Có khi ông vui vẻ kể rõ ngọn ngành, có khi ông chỉ qua quýt vẻ miễn cưỡng.
Thấy con chó nhìn mình, ông bảo nó, có phải ai hỏi đến mình cũng có ý tốt đâu. Ông đã có đủ kinh nghiệm về những chuyện như vậy rồi. Im lặng một lúc, ông nói thêm, mà nhiều khi kinh nghiệm cũng chẳng ích chi đâu, mình vẫn cứ nhầm lẫn tiếp, nhầm lẫn tai hại. Khi hiểu ra mọi điều thì thường là đã muộn.
Một nhà nhiếp ảnh lăn lộn suốt đời, khi mắt đã mờ, tay đã run, mới nhận ra rằng cái cần chụp là ánh sáng chứ không phải vật thể. Vật thể chỉ là phương tiện truyền tải ánh sáng thôi. Lúc đó thì kinh nghiệm để làm gì nữa. Một số ít, lúc về già, có thể sẽ nhớ lại và thừa nhận sự đúng đắn của nó nhưng đã muộn rồi. Ông đọc ở đâu đó câu nói có ý nghĩa này: biết thì đã muộn. Vậy đấy, ông thở dài, lặng lẽ bước đi. Con chó bám sát chân ông, đầu hơi cúi xuống.
Mix đã quen với nếp sống của chủ. Nó biết im lặng những lúc ông đọc báo, xem ti vi. Nó nằm dưới chân ông, mắt lim dim, tai cụp xuống. Khi ông nghe nhạc, nó lại ngủ, say sưa trong tiếng ru của những bản nhạc êm dịu. Ông hỏi nó, mày thưởng thức kiểu gì vậy. m nhạc đâu phải để ru ngủ. Nhạc cất lên khoảng dăm phút là mắt nó đã ríu lại. Nó dựa vào chân ông, thở đều đặn. Đôi khi, nó nấc lên rồi rên ư ử, kêu ú ớ. Những lúc như thế, ông không dám trở người, sợ nó giật mình. Ông cúi xuống, nhẹ nhàng, mày nằm mơ hả. Thấy cha mẹ anh em mà không thể chạy tới hả, nghe họ gọi mà không thể trả lời hả. Hay thấy làng quê bản quán đã tan tành mây khói. Có lúc, con chó bỗng kêu lên thất thanh rồi choàng dậy, đứng thẳng người, ngơ ngác nhìn quanh. Ông vuốt nhè nhẹ dọc sống lưng nó, mày bị truy đuổi à, có ai huýt còi, có ai chạy huỳnh huỵch sau lưng hả, có ai nhìn như xoáy vào gáy hả.
Rồi ông ngả người, ngồi lặng trong chiếc ghế bành màu nâu đỏ đã cũ.
Mix đã quen với tên mình, hiểu ý nghĩa của cái tên nữa. Tuy vậy, nó hơi bực bõ vì nhiều người cứ nhầm lẫn. Có người, vừa nghe tên Mix đã chế giễu, Mig 19 hay Mig 21 đây. Tướng mày mà chở tên lửa để không kích thì chỉ có từ thua tới thua. Họ nhầm nó với một loại máy bay chiến đấu của Nga, hồi còn chiến tranh. Có người lại nhầm tên nó với Mít vì với họ, mix hay mít hay mích thì cũng phát âm như nhau. Họ nheo nheo mắt nhìn nó, mít mật, mít ướt hay mít dừa đây, rồi lại cười cười, hay là mít Thái, mít Tàu. Mà mít thì phải tròn trịa, thơm tho, hấp dẫn chứ. Có người lại còn dấm dẳng, tên với tuổi, lãng xẹt. Thấy nó ngoảy đuôi bỏ đi, không giấu nỗi bất bình, ông bảo nó, chuyện nhỏ mà. Người ta nhầm lẫn mà đâu có tự biết.
Ông bán báo ngồi dưới vòm hoa giấy trước cổng nhà thì cười tủm tỉm bảo nó, Mix là một cái tên quá thú vị. Người đời hời hợt lắm, họ chẳng hiểu gì đâu. Vũ trụ này chẳng nháo nhào tan hợp từng giây từng phút đó sao.
À mà này, Mix có biết gì về ông già im như thóc kia không mà cứ lẽo đẽo theo ông ấy vậy. Một nhân vật đấy. Trận mạc rồi, tù đày rồi, hạnh phúc rồi, đau đớn rồi, cuối cùng thì… Ông bỏ lửng câu nói. Mix tò mò lắm nhưng chỉ ngước đôi mắt tròn xoe nhìn ông.
Ông bán báo gửi một chiếc dù, một chiếc bàn xếp, một chiếc ghế nhựa vào góc sân. Thường thì khoảng hơn 4 giờ sáng ông đến, đặt chiếc bàn dưới vòm hoa giấy, bày mươi loại báo lên đó. Chỉ hôm nào mưa mới cần đến dù, còn thì vòm hoa ngũ sắc đủ làm nên một mái che xinh đẹp. Ông có chìa khóa riêng, đi lại nhẹ nhàng, không gây tiếng động nào vào lúc đầu ngày. Chỉ đến 7 giờ, chậm lắm là 8 giờ sáng, ông đã bán xong số báo trong ngày. Ông lại đem đồ đoàn vào gửi chỗ cũ rồi ra về.
Đôi khi ông già tiễn bạn. Họ chào nhau, một người nói Ôrơvoa, người kia đáp lại Ôrơvoa. Ông chủ thường ra ngoài cổng, đợi ông bán báo đi khuất hẳn, nhìn quanh một vòng rồi mới quay vào nhẹ nhàng khóa cửa. Thỉnh thoảng, ông mời ông bán báo vào nhà bằng câu hỏi, anh có rỗi không. Ông bán báo cười, một nụ cười héo úa, theo cách nhìn của Mix, xong việc rồi, chắc chắn có cơm ăn rồi, đâu bận bịu chi nữa.
Hai ông già uống trà, trò chuyện rất lâu. Mix dỏng tai nghe ngóng nhưng chỉ lọt vào tai tiếng được tiếng mất.
Gide, Camus, Sartre, Malraux, Colette..., rồi Lỗ Tấn, Quách Mạt Nhược, Tào Ngu, Ba Kim, rồi Gogol, Bulgakov, Pasternak, Mandelstam, Bunin, Kundera, rồi Woolf, Kafka, Beckett, Mauriac, Grillet, Simon, Butor…
Có vẻ như những cái tên này gắn với những gì họ đã từng yêu quý, day dứt, chia sẻ trong suốt cuộc đời. Họ bàn cãi, tranh luận không mệt mỏi, đôi khi đập tay xuống bàn hoặc bật dậy, chắp tay sau lưng, đi loanh quanh trong gian phòng hẹp, mặt mũi đỏ gay.
Mix nằm im dưới chân ghế, he hé mắt nhìn. Trông họ trẻ ra, mạnh mẽ, sảng khoái, khác hẳn những lúc khác trong ngày, những ngày khác trong tuần. Tự nhiên Mix thấy phấn khích, nó chạy đến bên, giật giật gấu quần ông già, ra dấu cảm thông.
Khi ông bán báo ra về, ông già ngồi xuống bậc thềm, rồi quay sang nói với Mix, mày biết không, cái ông bán báo nghèo, kiếm tiền ăn từng ngày này là một bậc thức giả đấy. Ông ấy là bạn ông từ nhỏ, học cùng trường phổ thông. Ông ấy giỏi lắm, cái gì ông ấy cũng biết, mà biết thấu đáo nữa. Dù theo học khoa học tự nhiên, ông ấy am hiểu sâu sắc các lĩnh vực xã hội. Ông ấy có cùng quan niệm văn chương với ông. Cái thứ chữ nghĩa ấm ớ này nhiều khi gây ra tai họa cho con người. Ông ấy vẫn bảo với ông như vậy.
Đi du học về, ông ấy có một chỗ làm đàng hoàng ở một bộ lớn. Ông kết hôn với một phụ nữ xinh đẹp, nết na, con một gia đình khá giả. Cuộc đời vậy là quá hoàn hảo rồi. Vậy mà tai họa đổ ụp xuống, đúng vào lúc họ ít ngờ nhất.
Ông ấy mất chỗ làm, sống lay lắt với chút của nả còn lại được vài năm thì cạn. Hai ông bà lén lút sang ngôi nhà để tìm cách đi xa. Việc bại lộ. Trong cái đêm hãi hùng trốn chạy đó, ông bế đứa con nhỏ trên tay, cố bám theo vợ và hai đứa lớn nhưng không theo kịp. Ông ấy đành quay lại thành phố, chạy thẳng đến bệnh viện vì đứa nhỏ viêm phổi, nóng như lửa. Nhưng không kịp nữa. Ông ôm đứa con đứng chết trân trước bệnh viện rồi đổ vật xuống.
Nhưng số phận ác nghiệt vẫn chưa buông tha. Ít lâu sau ông biết tin vợ và hai con đã biệt tích. Nếu có thể chết được chắc ông đã chết. Nhưng, sống không dễ mà chết cũng chẳng dễ hơn. Ông ấy phải sống cho hết phần số của mình. Ông ấy mua một chiếc bơm xe đạp, ngồi ngay dưới cột đèn một con phố rộng. Ông gặp lại ông ấy đúng vào thời kỳ này.
Một buổi chiều, ông đi qua con phố đó và trông thấy ông ấy. Ông ấy quay mặt đi, tránh cái nhìn của ông. Lòng ông đau đớn khi nhìn thấy bạn cũ gầy gò, áo quần sờn rách, mắt nhìn vô vọng vào những người qua lại. Ông bước tới, chìa tay ra. Ông ấy bật dậy, lùi xa, như cảnh giác. Nhưng ông không chịu thua, ông gọi tên ông ấy, kể lể những kỷ niệm hồi trai trẻ rồi dứt khoát kéo ông ấy về nhà mình. Hai người uống với nhau vài chung rượu, ngồi rất lâu nhưng không trò chuyện nhiều. Tất cả những gì ông biết về cuộc đời ông ấy là do bà Tư kể lại.
Bà Tư là em con dì ruột của ông ấy. Rốt cục, như mày thấy đấy, ông ấy có một quầy báo bé tẹo đủ cho một đời sống đạm bạc. Ông ấy còn dạy thêm tiếng Anh cho vài sinh viên nhưng đám này nhà nghèo, vừa đi học vừa đi làm nên học hành bữa đực bữa cái, chữ được chữ mất mà học phí cũng ba đồng ba cọc.
Bà Tư thường đến lúc 10 giờ sáng. Bà là một phụ nữ cao ráo, trắng trẻo, tóc đã bạc. Bà dọn dẹp nhà cửa và nấu ăn. Bữa ăn đơn giản nhưng vừa miệng và các món ăn luôn được thay đổi. Mix cũng thường quấn quýt bên bà. Nghe tiếng xe của bà tới đầu phố nó đã chạy ào ra cổng. Nó đợi bà Tư hỏi, mày đó hả con, rồi lon ton theo bà vào bếp. Hôm nào bà bận, quên chào, nó sủa dấm dứt để nhắc nhở. Bà biết ý, cúi xuống, bà quên, bà xin lỗi, chào Mix.
Bà Tư vừa nhặt rau vừa rủ rỉ trò chuyện với nó. Nó ngẩng nhìn bà, chăm chú như trẻ nhỏ nghe chuyện cổ tích. Bà bảo, Mix phải ngoan, phải vâng lời ông. Ông già rồi, lại bệnh tật, ốm đau. Những người thân của ông ở tận đẩu tận đâu, bà cũng chẳng biết. Ông anh họ của bà bảo rằng đời ông truân chuyên lắm. Chẳng biết đọc viết những gì mà tai hại vậy, tan nhà nát cửa, chẳng bạn chẳng bè. Vậy mà ông có chịu yên đâu, vẫn loay hoay làm cái gì đó. Tiền ông tiêu tốn nhất là để mua sách, giấy bút. Viết rồi bỏ, viết rồi bỏ, giấy má bề bộn khắp nhà. Ông bảo quỹ thời gian còn ít lắm nên phải tranh thủ từng ngày. Ông anh họ của bà biết ý, bạn không mời là không bao giờ vào nhà.
Rồi bà lẩm bẩm, mỗi người mỗi ngả, chẳng dính dáng gì đến nhau, vậy mà, cũng sấp ngửa, cũng dập mày dập mặt, khốn khổ có khác chi nhau. May mà trời thương, cho họ gặp lại, đối đãi với nhau như anh em ruột thịt. Nếu không, cũng chẳng biết họ còn trôi dạt tới đâu. Bà thở dài.
Mix cũng buồn. Bữa đó nó ăn rất ít, cứ ngồi nhìn chủ, mắt ươn ướt. Bà Tư bảo, sao ăn ít quá vậy. Chê bà nấu ăn dở quá hả. Nó nằm lăn ra đất, giơ cả bốn chân lên ra chiều phản đối. Bà Tư năn nỉ, Mix ăn ít để giữ dáng thôi mà. Vài bữa nữa có khi Mix chỉ ăn trái cây với rau thôi, như người mẫu ấy. Ông bật cười thành tiếng. Lâu lắm nó mới nghe ông cười như vậy. Chính xác thì đây là lần thứ hai nó nghe ông cười.
Lần đầu cách đây vài tháng. Có thể coi đó là một ngày đặc biệt trong chuỗi ngày tẻ nhạt của ông. Không biết ông nghe lời khuyên của ai mà quyết định đi mua một cái hồ thủy tinh để nuôi cá vàng. Ông đi sớm lắm, đầy hăng hái. Khoảng 8 giờ sáng ông về, đúng lúc quầy báo hết hàng, ông bán báo đang đứng ở sân. Vừa bước vào nhà ông đã vừa cười vừa kể chuyện mua cá.
Ông nhìn thấy một cửa hàng đèn đuốc rực rỡ, mấy chục bể cá lấp lánh, cá bơi lượn rất đẹp mắt, bèn bước vào. Cô chủ hỏi ông mua gì. Ông lịch sự trả lời, tôi muốn mua vài con cá. Cô bán hàng lại hỏi, ông mua cá sống à. Ông hơi bực, hỏi lại, có ai đi mua cá chết sao, tôi mua mấy con đang bơi lượn này. Cô chủ quán tủm tỉm, cá nhựa đấy ông ạ. Ông mua nuôi thì qua cửa hàng bên cạnh.
Ông cười chảy nước mắt, trời ơi, cái gì cũng giả, mà giả như thật mới khiếp chứ. Mình cứ ru rú xó nhà, ra phố thì y như thằng ngố. Ông bán báo vừa đổ nước vào hồ cá vừa dấm dẳng, ngố thật chứ như cái gì. Mình bây giờ là kẻ đi lạc, chắng làm sao mà hiểu nổi mọi thứ, làm cái gì cũng không phải, nghĩ cái gì cũng không đúng, nói như bọn trẻ là, chẳng giống ai.
Ông già bỗng hào hứng bắt chuyện, nói năng bây giờ thật lạ, tiếng lóng, lời tục, nói ngọng tràn lan. Nghe họ nói nhiều khi chẳng hiểu ất giáp gì. Nào là nhục như con cá nục, buồn như con chuồn chuồn, nhỏ như con thỏ, bét nhè con gà què, nào là bó tay con gà quay, chán như con gián, xưa như quả dưa, nào là tình yêu bình thường như cân đường hộp sữa, gần mực thì bia gần đèn thì thuốc, lời hứa chẳng mất tiền mua/ tội gì không hứa để lừa người ta… Rồi tiền thì gọi là lít, là vé, là sọi, rồi cái gì cũng hoành tráng, một tô phở cũng hoành tráng, một chiếc áo cũng hoành tráng, một mái tóc cũng hoành tráng… Câu nào cũng xen tiếng đệm tục, làm như không như vậy thì lạc hậu vậy. Rồi dân quê nói ngọng, dân thành phố nói ngọng, nhà nhà nói ngọng, người người nói ngọng. Rồi từ ngữ dùng sai hết cả, dân sai, quan sai, nhà báo sai, thầy giáo sai… Một thứ ngôn ngữ buông tuồng, cẩu thả, bất chấp. Theo tôi thì đây là một hiện tượng phản ảnh sự xáo trộn ghê gớm của xã hội. Nó khiến ta liên tưởng đến thời kỳ của ngôn ngữ trật khớp, ngữ thức phóng túng của những nhân vật không tên tuổi, không hình dạng, không mục đích, xa lạ, lạc lõng của văn học châu u sau thế chiến thứ hai.
Tôi không biết các nhà ngôn ngữ, các nhà xã hội học đang làm gì. Gần như không có vai trò gì, thậm chí có thể nói, họ im hơi lặng tiếng trước những vấn đề cấp thiết trong xã hội hôm nay. Thực ra thì cũng có người lên tiếng nhưng nói chẳng đến nơi đến chốn, chẳng ra đầu ra đũa, nói cho có chuyện, chẳng có ý nghĩa, chẳng có tác dụng nào...
Ông chợt ngừng lời khi nhìn thấy vẻ lo âu trong mắt bạn. Anh đang nghĩ là chính những suy nghĩ, những nói năng kiểu này đã khiến tôi khốn khổ phải không. Ông bán báo chống chế, không, tôi chỉ đang nghĩ, không biết anh nghe thấy những thứ ấy vào lúc nào, ở đâu. Ông già giơ ngón tay trỏ lên, dứ dứ trước mặt, dấu hiệu của sự phấn khích mỗi khi họ tranh luận. Tôi có thể nêu ba lý do, thứ nhất, ở tuổi chúng ta, ngày nào cũng có thể là ngày sau cùng, thứ hai, đã chín đá rồi, một đấm nữa chắc cũng chịu được, thứ ba, dù thế nào thì thời thế cũng đã thay đổi, đã cho phép xuất bản James Joyce, Claude Simon, Le Clezio, Alain Robbe Grillet, Samuel Beckett, Marguerite Duras, Georges Pérec…
Tôi chỉ lo làm cho xong chút việc của mình. Cuốn sách chịu nhiều ảnh hưởng của đạo Phật, nói là nó được soi sáng bởi triết lý đạo Phật cũng không sai. Đó là sự vô thường của vũ trụ, của cõi người, không có cái gì là bất biến. Đó là sự nối kết huyền diệu của vạn vật, không có cái gì tồn tại độc lập hoàn toàn, không có cái gì là duy nhất. Từng coi mình là kẻ vô thần nhưng trong sâu xa, tôi nghĩ mình là một phật tử, theo một cách nào đó. Anh sẽ là người đọc đầu tiên và có thể là duy nhất. Tôi chỉ cần nghe anh bảo được là tôi yên lòng rồi.
Chắc anh có nhớ câu này: “Lời của những tay sành điệu nói cho nhau, một tiếng được làm khoái trá hơn trăm bài phê bình, một câu không được mở ra hàng chục đêm thao thức”. Những ngày này, hình như mỗi bước đi tôi lại rũ bỏ được một chút, thành ra người cứ ngày càng nhẹ bẫng.
Anh xem này, ông chìa cánh tay chỉ còn da bọc xương về phía bạn. Mặt ông bán báo méo xệch vì cố ngăn nước mắt. Ông vỗ vào vai bạn, đột ngột chuyển đề tài, nhà bà Tư đã yên chưa. Bọn ta là đàn ông, can dự vào thế sự, chịu điều này điều nọ là tự nhiên. Cơn cớ gì mà một phụ nữ an phận như bà ấy cũng bị hứng chịu tai ương. Bà ấy càng tỏ ra bình thản mình càng đau lòng.
Thú thực, tôi không dám hỏi lấy một câu, sợ mọi thứ òa vỡ, không cứu được. Ông bán báo thở dài, ông chồng bà ấy cũng lạ, sợ hãi đến độ đi tố cáo gia đình vợ thì thật không hiểu nổi. Mà nhà bên ngoại tôi chỉ buôn bán làm ăn chứ có làm gì nên tội đâu. Bà ấy không bỏ hắn nhưng sống với nhau như vậy thì chẳng có còn hơn. Hắn cứ thui thủi, mặt lúc nào cũng cúi gằm xuống. Bà ấy thì chẳng nói một lời, giờ ăn thì bày mâm ra, giờ ngủ thì bỏ chăn bỏ chiếu ra giường. Thật khủng khiếp. Gọi đó là địa ngục cũng chẳng sai. Bà ấy không phát điên mới lạ. May mà tôi nhờ được bà ấy lo cơm nước cho anh, cũng khuây khỏa phần nào, ít nhất còn có con Mix quanh quẩn bên chân.
Nghe nhắc đến tên mình, con Mix chạy tới, ngước đôi mắt tròn xoe nhìn hai ông già. Ông bảo nó, mày có buồn không. Sống với mấy người già thật chán, phải không. Mix đứng dựng lên, cào cào vào chân ông, không rõ là đồng ý hay phản đối.
***
Cuối năm, trời se lạnh. Ông bán báo bảo, thời tiết cũng thay đổi rồi. Anh nhớ đừng để lạnh, tuổi này mà ốm là có khi nằm luôn đó.
Buổi chiều, khi đi dạo, ông già mặc thêm chiếc áo khoác mỏng màu xám nhạt. Trong một buổi chiều như vậy, khi trở về mở cửa, ông không nhìn thấy Mix. Lệ thường, ông vừa hé cửa nó đã chui lọt vào nhà, đứng đợi ông ở sân. Ông quay nhìn ra phố, phố vắng tanh. Ông vội vã trở lại con đường cũ, đứng hồi lâu chỗ ngã năm rồi trở về, vừa đi vừa gọi Mix, Mix nhưng vô hiệu.
Ông cảm thấy hoang mang đến độ xộc vào tất cả các con hẻm, hỏi han bất cứ ai ông gặp, miệng không ngớt gọi tên con chó nhưng cuối cùng đành quay về trong thất vọng.
Về nhà, ông để cửa mở đến 10 giờ đêm mới khóa lại đi ngủ. Giấc ngủ chập chờn. Chốc chốc ông lại trở dậy, tưởng nghe Mix ư ử, rít lên ở đâu đó. Sáng ra, ông dậy từ 4 giờ, ngồi đợi ông bán báo. Hai ông già ngồi bên ấm trà, im lặng. Rồi ông bán báo cất lời, để tôi làm cái thông báo đặt ngay chỗ quầy để tìm nó. Giữa buổi, ông bán báo lại bảo, mình đăng báo đi. Đăng ở mấy tờ báo chuyên mua bán thì giá rẻ mà lại nhiều người đọc. May có ai thấy nó thì mình xin chuộc.
Nhưng cả tuần lễ trôi qua mà Mix vẫn biệt tăm.
Từ bữa đó, ngày nào xong việc ông bán báo cũng tạt vào thăm bạn. Trong một lần như vậy, ông già bỗng nói, hay là tôi nhầm, chẳng có con Mix nào cả. Ông bán báo kêu lên, anh nói lạ, chính tôi cũng thấy nó mà. Ông trầm ngâm, anh quên sao. Có việc một người nhầm, có việc vài người nhầm, có việc một nhóm nhầm, có việc cả đám đông nhầm.
Ông bán báo không đáp, nhấp một ngụm trà rồi bất ngờ kêu lên, nguyên cớ là tại anh. Ông nhướn mày, tại tôi sao. Ông bán báo quả quyết, đúng là tại anh. Đang yên đang lành, ai bảo anh nhắc lại chuyện buồn với nó. Khi đã ý thức mọi điều, người ta không thể sống như cũ nữa.
Ông cười, thôi, anh uống trà đi. Coi chừng bọn ta lại giống với nhân vật của Samuel Beckett đấy, cái gã cứ đếm đi đếm lại mà không biết thềm nhà có bao nhiêu bậc, không biết bắt đầu ở chỗ nào, kết thúc ở chỗ nào.
Ông bán báo chêm vào, giọng buồn thiu, mà cái bậc thềm thì thấp chũn, trẻ con cũng lên xuống được.
Sài Gòn 12.2011
Truyện ngắn của Ý Nhi
Bình luận (0)