Mơ hồ thẻ học đường

Vào tháng 7.2014, tại TP.HCM diễn ra lễ ký kết hợp tác triển khai thẻ SSC giữa Sở GD-ĐT, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP.HCM, Công ty văn hóa Ngôi Nhà Xanh giúp học sinh (HS) thanh toán học phí mà không sử dụng tiền mặt. Đề án này triển khai thí điểm từ năm học 2014 - 2015 ở 16 trường THCS và THPT với tổng số thẻ phát hành tính đến cuối tháng 11.2015 là hơn 13.000.

Mới đây, Sở GD-ĐT tổ chức hội nghị triển khai thực hiện đề án. Lãnh đạo Sở cho biết kế hoạch đầu năm 2016 sẽ phát hành thẻ tại 24 trường THPT cho khối lớp 10, 11. Đầu năm 2017 sẽ phát hành 1 triệu thẻ cho HS các trường tiểu học và THCS.

Công ty Ngôi Nhà Xanh, đơn vị được Sở giao làm đầu mối thực hiện đề án, đưa thông tin sử dụng: Thẻ học đường SSC là thẻ dành cho HS, có tên và mã số HS. Vào kỳ đóng khoản phí và học phí, trung tâm thông tin SSC sẽ thông báo đến phụ huynh khoản phí và học phí của HS.

Phụ huynh sẽ chuyển khoản số tiền khoản phí và học phí của con vào thẻ SSC bằng nhiều hình thức: chuyển khoản (qua tin nhắn - SMS banking, qua điện thoại - mbanking, qua internet - ebanking…), thu tận nhà, đóng tại các ngân hàng, đóng tại trường, hoặc thanh toán qua mPOS (thiết bị cà thẻ trên điện thoại thông minh), thu qua POS (máy cà thẻ cố định) tại trường… Số tiền phí và học phí quy định mà phụ huynh nộp sẽ được tự động chuyển về tài khoản của nhà trường; thông tin chuyển về trung tâm dữ liệu SSC để đối soát, báo cáo và thông báo cho phụ huynh đã hoàn tất quá trình đóng tiền.

Ngoài ra, phụ huynh cũng có thể chuyển tiền tiêu vặt (ăn trưa, mua sách, dụng cụ học tập…) cho con vào SSC, thẻ này chỉ được chấp nhận mua hàng qua máy POS tại các điểm quy định trong trường học, không rút được tiền mặt. Các khoản mua sắm sẽ được thông báo vào tài khoản thẻ giúp phụ huynh kiểm soát được việc chi tiêu của con khi cần thiết.

Chiều qua (29.2), trả lời các vấn đề PV Thanh Niên đặt ra như: Nếu chỉ với mục đích giảm thanh toán bằng tiền mặt, thì chỉ cần nhà trường cung cấp số tài khoản để phụ huynh đóng học phí cho con bằng các loại thẻ đang dùng như ATM, tín dụng, dịch vụ ngân hàng điện tử. Tại sao lại phải làm thêm một loại thẻ trung gian mà chỉ dùng đóng học phí, gây quá tốn kém và lãng phí…, ông Đỗ Minh Hoàng, Chánh văn phòng Sở GD-ĐT, nói: “Trước hết, việc sử dụng thẻ này sẽ tạo hiệu quả đồng bộ dữ liệu theo từng cấp quản lý. Chẳng hạn, khi thực hiện, các trường sẽ sử dụng phần mềm theo dõi biết được việc đóng học phí của HS như thế nào? Đồng thời giảm tải cho bộ phận kế toán, thủ quỹ thay vì thu tiền, nhập liệu vào máy tính. Còn Sở thì quản lý thu chi của các trường, phát hiện các khoản thu ngoài quy định”.

Trang web của thẻ SSC

Ông Hoàng nói thêm: “Nếu sử dụng thẻ này, HS có thể sử dụng cổng thông tin du học, sách giáo khoa điện tử. Sắp tới, Sở sẽ triển khai kết nối với bên công ty xe buýt, các cửa hàng tiện lợi… để phục vụ nhu cầu của HS. Tài khoản của nhà trường là của kho bạc nhà nước chứ không phải tài khoản ngân hàng nên không thể thực hiện các giao dịch như phụ huynh đề xuất?! Ngoài ra, vì thẻ còn gắn kết với các tiện ích nên mỗi HS sử dụng một thẻ chứ không thể gộp chung”.

Ông Hoàng cũng khẳng định việc sử dụng thẻ là tự nguyện vì nhà trường không được cấp tỷ lệ hoa hồng phát hành thẻ. Tất cả HS sẽ được miễn phí sử dụng thẻ trong 6 tháng đầu tiên, sau đó có thể trả lại thẻ cho nhà trường. Còn nếu dùng thì đóng phí sử dụng theo quy định của ngân hàng.

Mặc dù Sở GD-ĐT và Công ty Ngôi Nhà Xanh đưa ra nhiều tiện ích của việc sử dụng thẻ này nhưng thời gian thực hiện các tiện ích đó còn khá mờ nhạt.

Trong tài liệu Dự án thẻ học đường SSC do Sở GD-ĐT phát hành, phần thời gian thực hiện mục tiêu hết sức chung chung. Chẳng hạn như năm đầu giới thiệu tiện ích đóng học phí và dịch vụ gia tăng trên web như bài giảng, sách giáo khoa, học bạ điện tử.

Trong vòng các năm tiếp theo phát triển SSC thành một sản phẩm thẻ thông minh đúng nghĩa với đầy đủ các dịch vụ cho HS. Nếu căn cứ vào những “tiện ích” hiện có thì thẻ này đã thật sự có lợi cho HS chưa, có trùng với các chương trình khác? Đây là vấn đề cũng cần đặt ra khi lãnh đạo Sở GD-ĐT tiến hành thực hiện chương trình này.

Khó triển khai khi nhu cầu mỗi người mỗi khác Theo ông Trần Đình Cường, Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP.HCM, khi chuẩn bị triển khai chương trình thẻ SSC, nhiều ngân hàng cho biết sẽ tham gia nhưng hiện nay mới có 3 ngân hàng gồm Sacombank, Vietinbank và MB phát hành thẻ SSC. Đây là loại thẻ tự nguyện, không bắt buộc, phụ huynh có thể thanh toán tiền học phí qua thẻ SSC, thẻ của ngân hàng khác phát hành hoặc tiền mặt. Thẻ SSC là sự phối hợp giữa ngân hàng với Công ty cổ phần văn hóa Ngôi Nhà Xanh (GH), tích hợp một số dịch vụ khác mà chỉ có thẻ SSC mới có thể thanh toán được. Ông Cường thông tin việc triển khai phát triển thẻ SSC hiện còn khó khăn khi nhu cầu mỗi người mỗi khác nhau. Theo thông tin từ Sacombank, thẻ SSC là thẻ thanh toán nội địa (có gắn chip) đồng thương hiệu với GH, được sử dụng cho các tiện ích học đường như sách điện tử, y bạ điện tử, thẻ xe buýt điện tử, học bạ online. Thẻ chính phát hành cho phụ huynh, thẻ phụ phát hành cho HS. Thẻ không được rút tiền mặt, chỉ được giao dịch thanh toán tại các đại lý chấp nhận thẻ do Sacombank và GH thống nhất gồm máy POS và cổng thanh toán nội địa dùng cho thanh toán học phí qua website. T.Xuân

Phụ huynh kêu “bất tiện” PV Thanh Niên đã thực hiện một khảo sát nhỏ với HS và phụ huynh một số trong 16 trường thực hiện giai đoạn 1 của đề án. Kết quả, trong 10 HS được hỏi thì có 2 HS sử dụng loại thẻ này và cả hai trả lời chỉ biết SSC là thẻ dùng để thanh toán học phí chứ không biết bất cứ tiện ích nào khác. “Hằng tháng em mang thẻ đến trường để cà tiền học phí mà thôi chứ hoàn toàn không truy cập vào hệ thống thông tin để xem tài liệu”, một HS của Trường THPT Marie Curie nói. Trong số 10 phụ huynh các trường khu vực Q.3 được khảo sát thì 9 người cho biết: “Không dùng vì hằng ngày đưa đón cháu đi học nên vào trường đóng học phí bằng tiền mặt luôn”. Một phụ huynh dùng thẻ SSC khẳng định: “Khá bất tiện vì phải đến ngân hàng đóng tiền vào tài khoản thẻ. Gia đình coi như cho cháu khoản tiền tiết kiệm để cuối năm cháu có thể sử dụng nên dùng vậy thôi”.