Mùa cá đồng ở U Minh Thượng

Thu hoạch cá đồng ở U Minh Thượng - Ảnh: Công Hân

Hôm chúng tôi về những cánh đồng nuôi cá ở vùng U Minh Thượng, không khí náo nhiệt của mùa thu hoạch cá tết thể hiện trong lời nói, tiếng cười vui vẻ của người dân địa phương. Ông Lê Văn Nghị (ngụ ấp Trung Đoàn, xã An Minh Bắc, H.U Minh Thượng) đang dùng lưới để chụp đìa, nói trước đây bà con thường tát khô thì nay hầu hết dùng lưới bao bắt cá để giữ lại nguồn nước trồng hoa màu. Khi mẻ lưới vừa kéo lên, nào là cá lóc, trê, rô, sặc rằn, chép, mè vinh… nhảy tung tóe. Liền đó, những người đến làm tiếp cho gia đình ông người thì kéo lưới, người dùng vợt bắt cá… khung cảnh thật náo nhiệt. Trên bờ, một số người ngồi chờ phân loại cá. Một nhóm người khác dưới mương bắt từng con cá cho vào thùng, sau đó chuyển lên bờ phân loại và cân cho thương lái. Thỉnh thoảng có tiếng reo hào hứng dưới mương khi một người bắt được con cá lóc nặng hơn 2 kg đưa lên khoe chiến tích.

Theo ông Nghị, người dân sinh sống tại 2 xã An Minh Bắc và Minh Thuận (thuộc vùng đệm U Minh Thượng), sau khi được nhận khoán đất (4 ha cho mỗi hộ) thì nhà nước quy hoạch phải có 1 ha mặt nước nuôi cá đồng để không cho nguồn lợi này mai một. Vì vậy, ngoài nguồn cá đồng tự nhiên, bà con còn mua thêm các loại cá rô phi, mè vinh, chép… để thả nuôi. Sau khi thu hoạch vụ lúa mùa, nước rút hết xuống mương là đến lúc thu hoạch cá. “Năm nay, tôi thu hoạch được gần 1 tấn cá các loại, thương lái đến tận nhà mua từ 30.000 - 50.000 đồng/kg nên cũng thu vô gần 40 triệu đồng. Số tiền này nằm ngoài dự tính thu nhập từ làm ruộng, trồng màu, nên toàn bộ để mua sắm, trang hoàng nhà cửa đón Tết Ất Mùi 2015 thêm xôm tụ”, ông Nghị vui vẻ nói.

Khác với bà con xung quanh, anh Nguyễn Văn Đủ (ngụ ấp Minh Tiến, xã Minh Thuận) đã thu hoạch được gần 600 kg cá đồng các loại nhưng không bán tại ruộng mà đợi đến ngày 28 - 29 tết mới đem ra nhóm chợ. Theo kinh nghiệm của anh Đủ, hằng năm, khi tết đến mọi người thường chuẩn bị thịt heo, gà, vịt nhưng ăn hoài cũng ngán, nên họ thường chọn cá đồng mua về để ăn, đãi khách và đây cũng chính là thời điểm vừa bán đắt hàng lại có giá.

Nhiều năm qua, thu hoạch cá đồng ăn tết được xem là hoạt động kiếm sống và tạo nên nét sinh hoạt cộng đồng, mang tính dân dã của người dân miệt rừng tràm U Minh Thượng. Bởi vì với bà con, ngoài canh tác lúa, rau màu, nguồn thu nhập từ bán cá đồng góp phần quan trọng trong cải thiện kinh tế gia đình. Một mùa cá, mỗi hộ thu hoạch trung bình vài trăm ký đến hơn 1 tấn cá đồng các loại và nếu cá được mùa, trúng giá thì tết càng thêm vui vẻ, ấm cúng.

Theo ông Nguyễn Văn Hiền, Chủ tịch Hội Nông dân H.U Minh Thượng, Tết Ất Mùi này bà con nông dân vùng đệm U Minh Thượng dự kiến thu hoạch được hàng ngàn tấn cá đồng, bình quân mỗi hộ thu về khoảng 30 triệu đồng/ha mặt nước thả nuôi. Tuy nhiên, cái hay của mùa bắt cá đồng là ngoài mục đích kinh tế còn góp phần thắt chặt thêm tình làng nghĩa xóm. Bởi vì trong xóm khi có gia đình thu hoạch cá thì nhiều hộ lân cận cùng đến tham gia góp sức. Hoàn thành công việc xong trước khi về, chủ nhà thường mời mọi người dùng bữa cơm, rồi thong thả nhâm nhi vài ly rượu đế, bàn chuyện mùa màng, chuyện đón tết, không khí thân mật, chứa chan tình cảm xóm giềng. Còn phần quà sau buổi thu hoạch của những người đến phụ giúp là ít cá đem về “ăn lấy thảo” trong dịp tết đến xuân về.