Mỹ cảnh báo Trung Quốc về Triều Tiên

Tờ Financial Times hôm qua 8.4 dẫn lời Tổng thống Mỹ Donald Trump đề nghị Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đưa ra ý tưởng giải quyết “mối đe dọa” từ CHDCND Triều Tiên trong cuộc gặp tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago ở bang Florida. Tổng thống Trump còn tuyên bố ông đã chuẩn bị “hành động một mình”, nếu Trung Quốc không có thêm động thái để tạo sức ép khiến Triều Tiên từ bỏ chương trình hạt nhân và tên lửa.

“Tổng thống Trump tỏ dấu hiệu với Chủ tịch Tập rằng chúng tôi sẵn sàng làm việc với Trung Quốc nhưng chúng tôi hiểu rằng việc này có thể tạo ra thách thức. Chúng tôi đang chuẩn bị hướng đi cho riêng mình nếu đây là vấn đề mà Trung Quốc không thể phối hợp”, Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson phát biểu với giới phóng viên sau cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo.

Từ những phát biểu này, giới quan sát nhận định Nhà Trắng đã có tính toán về mặt thời điểm nhằm gửi thông điệp nào đó đến Trung Quốc lẫn Triều Tiên khi quyết định ra lệnh phóng 59 tên lửa hành trình Tomahawk vào căn cứ không quân của Syria, ngay giữa lúc Tổng thống Trump đang đón tiếp Chủ tịch Tập. Ngay sau đó, Sputnik dẫn các nguồn tin từ Washington cho biết Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ vừa trình lên Tổng thống Trump hàng loạt giải pháp nhằm ngăn chặn chương trình hạt nhân Triều Tiên. Trong đó có kế hoạch triển khai vũ khí hạt nhân tới Hàn Quốc. Nếu kế hoạch hạt nhân được lựa chọn, đây sẽ lần đầu tiên Mỹ đưa vũ khí hạt nhân ra nước ngoài kể từ sau Chiến tranh lạnh, và chắc chắn sẽ gây thêm sóng gió trong quan hệ Mỹ - Trung.

Cũng theo Ngoại trưởng Tillerson, ông Tập đã chia sẻ quan điểm với ông Trump rằng chương trình phát triển vũ khí hạt nhân của Triều Tiên đã tiến đến “giai đoạn rất nguy hiểm”. Ngoài ra, Tổng thống Trump còn giải thích về lập trường của Mỹ liên quan đến động thái triển khai hệ thống phòng thủ tên lửa THAAD tới Hàn Quốc, theo Yonhap. Washington và Seoul khẳng định triển khai THAAD là nhằm ứng phó Triều Tiên, nhưng Trung Quốc cực lực phản đối, với lập luận nó gây tổn hại nghiêm trọng an ninh quốc gia.

Bên cạnh đó, Ngoại trưởng Mỹ cho biết thêm Tổng thống Trump cũng bày tỏ quan ngại về những hành động của Trung Quốc ở Biển Đông, nhưng không cung cấp chi tiết cũng như phản ứng của ông Tập.

Ngoài các vấn đề an ninh, lần thảo luận trực tiếp đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ - Trung Quốc được cho là khá êm đẹp khi cả hai tỏ thái độ thân thiện, khác với không khí căng thẳng thời gian trước.

“Chúng tôi đã có tiến triển lớn trong quan hệ với Trung Quốc”, Tổng thống Trump cho giới phóng viên hay khi phái đoàn hai nước vào bàn hội đàm. Phía Chủ tịch Tập thì tuyên bố: “Chúng tôi hiểu sâu hơn và đã xây dựng niềm tin. Tôi tin rằng chúng tôi sẽ tiếp tục phát triển một cách ổn định và thiết lập những mối quan hệ thân thiện”. Ngoại trưởng Mỹ Tillerson mô tả cuộc hội đàm giữa hai bên “rất thành thật và thẳng thắn”. “Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập nhất trí cùng nhau làm việc để mở rộng các lĩnh vực hợp tác trong khi giải quyết bất đồng dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau”, ông Tillerson khẳng định.

Về vấn đề thương mại, hai bên cũng đạt được đồng thuận ban đầu về cùng thảo luận tháo gỡ bất đồng. Theo Reuters, ông Trump và ông Tập nhất trí đưa ra kế hoạch 100 ngày nhằm tổ chức các cuộc đàm phán thương mại theo hướng đẩy mạnh xuất khẩu sang Trung Quốc và cắt giảm thâm hụt thương mại của Mỹ với nước này.

Từ những kết quả trên, truyền thông Trung Quốc hôm 8.4 ca ngợi cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Trung là sự kiện cho thấy “có thể tránh khỏi tình trạng đối đầu giữa hai nước lớn”. Trong khi đó, phần lớn các nhà phân tích vẫn tỏ ra nghi ngờ về khả năng đạt những thỏa thuận quan trọng trong sự kiện ở Florida, đặc biệt khi chính sách Trung Quốc của Tổng thống Trump chưa được thiết lập một cách đầy đủ và nhiều vị trí chủ chốt trong chính quyền Mỹ vẫn còn để trống, theo Financial Times.

Triều Tiên chỉ trích vụ Mỹ tấn công Syria Ngày 8.4, Bộ Ngoại giao Triều Tiên tuyên bố vụ Mỹ phóng tên lửa vào căn cứ không quân của Syria là “sự xâm lược không thể tha thứ”, theo Hãng thông tấn KCNA. Đây là phản ứng đầu tiên của Bình Nhưỡng kể từ khi Mỹ tiến hành vụ tấn công rạng sáng 7.4. Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Triều Tiên còn khẳng định hành động của Mỹ khiến quyết tâm phát triển vũ khí hạt nhân “là lựa chọn hoàn toàn đúng đắn”. Lâu nay, Triều Tiên xem Syria là một đồng minh quan trọng và hôm 6.4, nhà lãnh đạo Kim Jong-un đã gửi điện chúc mừng Tổng thống Syria Bashar al-Assad nhân 70 năm ngày thành lập đảng cầm quyền Baath, theo tờ Rodong Sinmun.