Mỹ hủy hết vũ khí hóa học, tạo 'thành công lịch sử' trong giải trừ quân bị

"Hôm nay (ngày 7.7, theo giờ Mỹ), tôi tự hào thông báo rằng Mỹ đã phá hủy an toàn các quả bom, đạn cuối cùng trong kho dự trữ đó, đưa chúng ta tiến một bước gần hơn đến một thế giới không còn nỗi kinh hoàng của vũ khí hóa học", Tổng thống Biden nói, theo AFP.

Tổng thống Biden nhấn mạnh đây là lần đầu tiên "toàn bộ danh mục vũ khí hủy diệt hàng loạt được tuyên bố" được xác minh là đã bị phá hủy.

Reuters

Tuyên bố trên được đưa ra sau khi Blue Grass Army Depot, một cơ sở của quân đội Mỹ ở bang Kentucky (Mỹ), gần đây đã hoàn thành công việc kéo dài 4 năm là loại bỏ khoảng 500 tấn chất hóa học có thể gây chết người. Đó là lượng vũ khí hóa học cuối cùng do quân đội nước này nắm giữ.

Tuyên bố trên của Tổng thống Biden có nghĩa là tất cả các kho dự trữ vũ khí hóa học được công khai trên thế giới đã được "xác minh là bị phá hủy không thể đảo ngược", theo Tổ chức Cấm vũ khí hóa học (OPCW).

OPCW gọi cột mốc này là "thành công lịch sử" của việc giải trừ quân bị, hơn một thế kỷ sau khi việc sử dụng khí hóa học không được kiểm soát trong Thế chiến I đã gây ra cái chết hàng loạt và thương tật cho quân đội.

Mỹ là bên ký kết cuối cùng của Công ước về Vũ khí Hóa học, có hiệu lực từ năm 1997, để hoàn thành nhiệm vụ phá hủy các kho dự trữ "đã khai báo" của nước này, dù một số quốc gia được cho là đang duy trì kho vũ khí hóa học bí mật, theo AFP.

Công ước về Vũ khí Hóa học, được thống nhất vào năm 1993 và có hiệu lực vào năm 1997, đã cho Mỹ thời hạn đến ngày 30.9.2023 để tiêu hủy tất cả các tác nhân và đạn dược hóa học của nước này.

Trong nhiều thập niên qua, Mỹ đã lưu trữ các loại đạn pháo và tên lửa có chứa khí mù tạt, chất độc thần kinh VX và sarin. Những vũ khí như thế đã bị lên án rộng rãi sau khi việc sử dụng chúng gây ra hậu quả khủng khiếp trong Thế chiến I.

Những loại vũ khí hóa học không được sử dụng nhiều trong Thế chiến II, nhưng nhiều quốc gia đã giữ lại và phát triển thêm trong những năm sau đó, theo AFP.

Việc sử dụng nổi bật nhất kể từ thập niên 1970 là các cuộc tấn công bằng khí độc thần kinh của Iraq vào Iran trong cuộc chiến vào thập niên 1980. Gần đây hơn, lực lượng ủng hộ chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad bị cáo buộc đã sử dụng vũ khí hóa học đối với các đối thủ trong cuộc nội chiến ở nước này, theo OPCW và các cơ quan khác.