Mỹ 'vừa đánh vừa đàm' ở Trung Đông

Ngoại trưởng Blinken hôm 4.1 đã khởi hành đi Trung Đông với mục tiêu thúc đẩy một kế hoạch ngừng bắn ở Dải Gaza để giải cứu con tin, theo AFP. Đây là chuyến công du thứ năm của nhà ngoại giao hàng đầu Washington tại khu vực kể từ khi xung đột quân sự nổ ra giữa Israel và Hamas, lực lượng Palestine kiểm soát Gaza.

Trong chuyến đi mới nhất, ông Blinken sẽ dừng chân tại Ả Rập Xê Út, Israel, cũng như Ai Cập và Qatar, hai cầu nối quan trọng với Hamas và đã trở thành các bên trung gian quan trọng trong các nỗ lực đàm phán từ khi chiến sự bùng nổ. Hamas có một văn phòng tại Doha, thủ đô Qatar.

REUTERS

Chuyến đi diễn ra vài ngày sau khi Mỹ thực hiện các cuộc tấn công trả đũa nhằm vào các mục tiêu ở Iraq và Syria mà Washington cho là có liên quan đến Iran. Đây là hành động leo thang mới nhất trong cuộc xung đột mà Tổng thống Mỹ Joe Biden ban đầu đã tìm cách để không bị cuốn vào.

Chuyến đi cũng diễn ra giữa lúc chính quyền Biden tỏ ra ngày càng thất vọng với Israel, áp đặt lệnh trừng phạt với những người định cư Do Thái cực đoan, mặc dù Washington đã chống lại những lời kêu gọi từ cộng đồng quốc tế yêu cầu Israel chấm dứt chiến dịch quân sự ở Gaza.

Kế hoạch ngừng bắn đang được thảo luận ra đời trong cuộc đàm phán tại Paris cách đây một tuần với sự tham gia của Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) và các quan chức Israel, Qatar và Ai Cập. Theo đề xuất, các bên sẽ tạm dừng giao tranh trong 6 tuần khi để tiến hành trao đổi con tin bị Hamas đưa về Gaza và tù nhân Palestine bị giam cầm ở Israel.

Phát biểu sau cuộc gặp với Thủ tướng Qatar Mohammed bin Abdulrahman Al Thani tại Washington DC hôm 29.1, Ngoại trưởng Blinken cho rằng có "hy vọng thực sự" về sự thành công của "đề xuất tốt và mạnh mẽ" nói trên.

Qatar cũng bày tỏ sự lạc quan, mặc dù Hamas cho biết chưa có thỏa thuận nào ra đời, trong khi Israel cũng có chia rẽ trong nội bộ, với phe diều hâu phản đối những nhượng bộ được cho là của Hamas.

REUTERS

Trong bối cảnh đó, Mỹ dự định tiếp tục tiến hành các cuộc tấn công nhằm vào các nhóm được Iran hậu thuẫn ở Trung Đông, theo Cố vấn Sullivan. Trong 2 ngày qua, Mỹ đã tấn công các mục tiêu như vậy ở Iraq, Syria và Yemen nhằm trả đũa vụ 3 binh sĩ Mỹ thiệt mạng trong vụ tấn công nhằm vào căn cứ quân sự Mỹ ở Jordan.

"Chúng tôi dự định thực hiện các cuộc tấn công và hành động mới để tiếp tục gửi đi thông điệp rõ ràng rằng Mỹ sẽ đáp trả khi lực lượng của chúng tôi bị tấn công, khi người của chúng tôi bị giết hại", ông Jake Sullivan nói trong chương trình "Meet the Press" của Đài NBC hôm 4.2.

Iran cho đến nay vẫn tránh xa bất kỳ vai trò trực tiếp nào trong xung đột ở Gaza, ngay cả khi nước này công khai ủng hộ các nhóm đã tấn công Israel như Hezbollah ở Li Băng và Houthi ở Yemen. Lầu Năm Góc cho biết họ không muốn chiến tranh với Iran và cũng không tin rằng Tehran muốn chiến tranh.

Ông Sullivan từ chối trả lời trước câu hỏi rằng liệu Washington có thể tấn công các địa điểm bên trong Iran hay không, hành động mà quân đội Mỹ đã rất cẩn thận để tránh.

Phát biểu trong chương trình "Face the Nation" của Đài CBS trước đó, ông Sullivan nói rằng các cuộc tấn công của Mỹ, bắt đầu từ hôm 2.2, là "khởi đầu chứ không phải kết thúc trong phản ứng của chúng tôi và sẽ có nhiều bước tiếp theo - một số có thể nhìn thấy, một số có thể không nhìn thấy".

"Tôi sẽ không mô tả hoạt động này như một chiến dịch quân sự có kết thúc mở", ông cho biết.

Vị quan chức cũng tiết lộ Ngoại trưởng Blinken, trong chuyến công du Trung Đông tuần này, sẽ gây sức ép để Israel cho phép đưa thêm thực phẩm, nước uống, thuốc men, lều trại vào Gaza, vùng đất đã trở thành nơi "không thể cư trú" - theo lời các quan chức Liên Hiệp Quốc - sau gần 4 tháng chiến sự.

"Đây sẽ là ưu tiên hàng đầu của ông ấy khi ông ấy gặp chính phủ Israel, rằng nhu cầu của người dân Palestine là điều sẽ được đặt lên hàng đầu và trung tâm trong cách tiếp cận của Mỹ", ông Sullivan nói trên CBS.