Nhiều người sẽ phải giật mình khi nghe chuyện hai ông bà cụ muốn đến với nhau ở tuổi 91. Đó là những người biết trân trọng cuộc sống và có tình người thật sự. Ở phía ngược lại, chúng ta lại lạnh lưng với những thông tin chém giết man rợ của nhóm côn đồ trên đê sông Đáy. Xa hơn nữa là chuyện cô bé xinh đẹp bị xăm hình rết lên mặt, ba thanh niên trẻ tuổi vô cớ dội nước người đi đường. Điều gì đáng giật mình hơn? Nên bước ra với cuộc đời mỗi sớm mai hay thu mình giữ lấy thân?
Một câu hỏi mà nhiều người đã không nghĩ tới: Sao các nước phát triển lắm tiền nhiều của người ta vẫn đầu tư rất nhiều vào văn hóa? Đương nhiên, họ không thích chơi trội như đám cưới đình đám của một số đại gia Việt. Với họ, danh tiếng luôn đi trước tiền bạc. Danh tiếng tự nuôi sống mình bằng chữ tín chứ không cậy nhờ vào đồng tiền để đánh bóng tên mình. Tôi đã chứng kiến nhiều người nước ngoài sang trọng vuốt thẳng từng đồng lẻ tiền Việt khi trả tiền một tách cà phê. Đương nhiên, trước đó ông ta không quên xin chút nước sôi để khuấy đều và uống nốt những hạt đường dưới đáy tách. Một ứng xử văn hóa. Anh bạn ngồi cạnh tôi khi đó đã thốt lên như vậy…
Giờ đây, khi đời sống tiêu dùng đã phần nào bão hòa thì nhiều người mới thấm thía: tiền bạc và công nghệ không thể làm thay phần việc của bà mẹ văn hóa. Dường như càng hiện đại về phần xác, người ta càng vô cảm phần hồn.
Giờ đây ra đường, bị cho là nhìn đểu, va quệt xe là thanh niên vác dao xử nhau như thời trung cổ. Trong khi phải mất hàng triệu năm, từ đôi mắt, từ tiếng kêu của dã thú con người mới có được cái nhìn đồng loại và tiếng nói thân thiện. Tuy chỉ là một bộ phận trong xã hội nhưng ung nhọt đó đủ làm tê tái một cơ thể cộng đồng.
Vượt lên trên vật chất, kiểm soát được nhân tính hơn bất kỳ sức mạnh, luật lệ nào thì chỉ có văn hóa. Ở vào thời điểm cuộc sống còn đơn giản, kinh tế, công nghệ chưa phát triển, vai trò của văn hóa dường như không đậm nét. Bởi lẽ, con người có ít cái để tính, ít ham muốn và kiêng nể nhau. Thế nhưng, khi tất cả đã phát triển, tư duy lợi nhuận, sức mạnh công nghệ... dễ làm người ta lóa mắt. Một chiếc ti vi công nghệ mới, mạng internet tốc độ cao đủ tạo nên một thế giới ảo khiến bạn coi thường tình cảm với người hàng xóm. Ngồi trong xe sang trọng không còn cảm giác chạm mặt người qua đường. Kéo, thả màn hình cảm ứng có thể tâm sự không giới hạn thay vì đến tận nhà thăm một người thân và cảm nhận cuộc sống của họ... Chúng ta tạo ra chúng nhưng rồi chính ta bị vây hãm giữa bầy “quái vật” công nghệ đó. Ta nâng niu chúng nhưng lại quay lưng vô cảm với đồng loại. Đó là mặt trái của công nghệ hay đó là một câu trả lời thật đơn giản: Nếu không lấy văn hóa làm nền tảng con người sẽ ngày càng mất tính người.
Lâm Việt
Bình luận (0)