Ngân hàng có giảm lãi vay giữ khách?

"Ông lớn" đi trước

Cụ thể, theo Thông tư 06/2023, ngân hàng (NH) được xem xét, quyết định cho khách hàng vay để trả nợ khoản vay tại NH khác với mục đích phục vụ nhu cầu đời sống. Trước đây, việc này chỉ được thực hiện đối với nhu cầu vay sản xuất kinh doanh. Theo NH Nhà nước, việc mở rộng quy định cho khách hàng trả nợ tại NH khác áp dụng đối với cả khoản vay phục vụ hoạt động kinh doanh và nhu cầu đời sống sẽ tạo điều kiện cho khách hàng tiếp cận thêm các vốn tín dụng NH, có thêm cơ hội lựa chọn dịch vụ và tiện ích tốt hơn tại các NH khác.

Ngọc Thắng

Ngay sau khi Thông tư 06 có hiệu lực, các ông lớn như Vietcombank và BIDV đã tiên phong công bố chương trình này với mức lãi suất vay chỉ từ 6%/năm. Cụ thể, BIDV chính thức triển khai chính sách cho khách hàng cá nhân vay vốn tại BIDV để trả nợ trước hạn tại NH khác. Cá nhân đang vay với mục đích sản xuất kinh doanh hoặc phục vụ nhu cầu đời sống có tài sản đảm bảo tại các NH khác có nhu cầu trả nợ trước hạn và tiếp tục thanh toán các chi phí còn lại theo phương án vay có thể đến các chi nhánh BIDV trên toàn quốc để vay. BIDV đưa ra mức lãi suất vay từ 6%/năm đối với những khoản vay ngắn hạn. 

Đối với vay trung dài hạn, lãi suất từ 6,8%/năm, mức cho vay lên tới 100% dư nợ gốc còn lại và phù hợp chi phí thanh toán tiếp theo phương án vay tại NH khác. Còn tại Vietcombank, chính sách cho khách hàng cá nhân vay vốn để trả nợ trước hạn khoản vay tại NH khác với lãi suất cho vay từ 6,9%/năm trong 6 tháng đầu, 7,5%/năm trong 12 tháng đầu hoặc 8%/năm trong 24 tháng đầu. Vietcombank sẽ điều chỉnh lãi suất cho vay theo tình hình thực tế.

Cả BIDV và Vietcombank đều thực hiện thời gian ân hạn gốc lên đến 24 tháng và không vượt quá thời gian ân hạn trả nợ gốc còn lại của khoản vay. Thời hạn cho vay đến 30 năm và không vượt quá thời hạn còn lại của khoản vay tại NH khác. Khách hàng có thể dùng chính tài sản đảm bảo đang thế chấp tại NH khác hoặc tiền gửi, bất động sản của khách hàng hoặc người thân, đồng thời sử dụng nguồn trả nợ linh hoạt qua tài sản khách hàng sở hữu.

Đây là mức lãi suất vay thấp hơn lãi vay mà 2 nhà băng này công bố trước đó khoảng 1%. Mặt bằng lãi suất cho vay mới của một số nhà băng đã giảm xuống mức thấp hơn so với đầu năm nhằm tăng trưởng tín dụng. Chẳng hạn, HDBank dành 10.000 tỉ đồng cho cá nhân vay mua nhà với lãi suất cho vay 8,2%/năm trong 3 tháng đầu, hay 9,2%/năm trong 6 tháng đầu. Thời gian cho vay 5 năm. Sacombank tiếp tục tung gói tín dụng 30.000 tỉ đồng dành cho khách hàng cá nhân vay, trong đó 20.000 tỉ đồng cho vay sản xuất kinh doanh với lãi suất 7,5%/năm, 10.000 tỉ đồng cho vay mua, xây, sửa bất động sản với lãi suất 9%/năm. Riêng khách hàng lần đầu tiên mua nhà để ở có lãi suất 8%/năm…

Lãi suất vay cũ có điều kiện giảm

TS Lê Đạt Chí, Trưởng khoa Tài chính Trường ĐH Kinh tế TP.HCM, nhận xét: Với những quy định tại Thông tư 06, khách hàng cá nhân có thể thỏa thuận lại với NH nào áp dụng mức lãi suất cao để đạt được mức phù hợp hơn. Không như từ trước đến nay, cá nhân vay thường như "cá trên thớt", NH áp lãi suất vay nào thì chấp nhận trả lãi vay đó. Theo ông Chí, nếu khâu thủ tục chuyển đổi nợ, đăng ký tài sản đảm bảo được cập nhật mà không phát sinh thêm gì thì sẽ rất thuận lợi cho việc "đảo nợ" này. Tuy nhiên, việc này chỉ có thế diễn ra đối với những khoản nợ có giấy tờ nhà đầy đủ. Đối với những hợp đồng vay mà đang trong giai đoạn phối hợp 3 bên chủ đầu tư - NH và khách hàng, hoặc căn hộ theo dạng hợp đồng góp vốn thì rất khó chuyển đổi nợ. Bởi NH phối hợp với chủ đầu tư gần như được chỉ định và nắm pháp lý tốt hơn. Đối với NH nhận lại khoản nợ, họ sẽ gặp khó khăn hơn khi nhận tài sản.

Tuy nhiên chính sách cho khách hàng có thể chủ động làm việc với NH về lãi suất vay, phí phạt… nên ông Lê Đạt Chí cho rằng đối với một số khoản vay, NH sẽ đánh giá lại và khả năng giảm lãi vay để giữ khách hàng trong thời gian tới. Thông tư này phần nào tạo ra sự cạnh tranh giữa các khách hàng, nhất là giữ khách hàng "xịn" nhưng cũng không vì thế mà tác động mạnh làm giảm lãi vay.

Thực tế, trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng thấp, lãi suất huy động thời gian qua giảm nhanh nhưng nguồn tiền vẫn chảy vào NH. Theo dữ liệu NH Nhà nước, tính đến hết tháng 6, tổng tiền gửi đã đạt mức cao nhất kể từ trước đến nay với hơn 12,3 triệu tỉ đồng. Trong đó, tiền gửi của nhóm khách hàng dân cư đã tăng thêm hơn 35.000 tỉ đồng, lên hơn 6,382 triệu tỉ đồng, vượt xa số dư tiền gửi của các tổ chức kinh tế tại hệ thống NH, tăng 8,82% so với cuối năm 2022 - cũng là mức tăng mạnh nhất so với cùng kỳ vài năm trở lại đây. Tiền gửi của các tổ chức ở mức 5,983 triệu tỉ đồng, tăng thêm 235.000 tỉ đồng so với tháng trước, tăng 0,51% so với đầu năm. Do đó, ông Lê Đạt Chí cho rằng các nhà băng phải giảm lãi vay để tăng trưởng tín dụng trong thời gian tới khi nguồn tiền huy động tăng cao hơn cho vay ra.