Ngân hàng trung ương các nước nói gì về bitcoin?

Theo Bloomberg, hơn tám năm kể từ ngày được Satoshi Nakamoto sáng lập, đồng tiền ảo phổ biến nhất thế giới đang ngày càng thu hút sự chú ý của các ngân hàng trung ương toàn cầu. Giới quản lý tài chính thế giới có hai vấn đề lớn cần giải quyết, trước hết là nên làm gì trước sự tăng trưởng chóng mặt của các loại tiền ảo có tính ẩn danh và sau đó là có nên phát hành đồng tiền ảo riêng hay không.

Dưới đây là tổng hợp ngắn gọn về ý kiến của 15 ngân hàng trung ương toàn cầu.

Hiện Cục Dự trữ Liên bang Mỹ cũng chỉ mới rục rịch điều tra sâu về tiền ảo, và nước này cũng không quá nhiệt tình với ý tưởng tung ra đồng tiền ảo riêng. Quan chức Fed Jerome Powell cho hay công nghệ, quản lý và điều chỉnh là những vấn đề còn tồn tại với tiền ảo. Ngày 1.12, Phó chủ tịch giám sát của Fed Randal Quarles cho biết Fed chưa có chính sách điều chỉnh bitcoin song đây là vấn đề đáng được nghiên cứu. Khối lượng giao dịch bitcoin một lúc nào đó có thể có ảnh hưởng đến chính sách tiền tệ.

Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) nhiều lần cảnh báo về nguy cơ đầu tư vào tiền ảo. Phó chủ tịch ECB Vitor Constancio cho biết hồi tháng 9 rằng bitcoin không phải tiền tệ mà là hoa tulip nổi tiếng với bong bóng kinh tế lịch sử ở Hà Lan vào thế kỷ 17. Quan chức Benoit Coeure cũng thuộc ECB thì cảnh báo về giá trị bất ổn định và mối liên quan với hành vi trốn thuế, vi phạm pháp luật của bitcoin. Trong tháng 11, Chủ tịch ECB cho hay ảnh hưởng của tiền ảo lên kinh tế eurozone là hạn chế, không đe dọa độc quyền tiền tệ của ECB.

ECB Ảnh Bloomberg

Trung Quốc nói rõ Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) hoàn toàn có quyền kiểm soát tiền ảo. Năm 2014, nước này lập nhóm nghiên cứu phát triển đồng tiền ảo quốc gia. PBOC tin rằng đã đến lúc họ nắm lấy công nghệ tiền ảo. Dù vậy, nước này cũng cấm hoạt động gọi vốn cho tiền ảo (ICO), cấm mua bán bitcoin thông qua sàn giao dịch. Hiện Đại lục chưa công bố ngày cụ thể giới thiệu đồng tiền kỹ thuật số riêng.

Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) Haruhiko Kuroda trong tháng 10 cho biết họ chưa có kế hoạch phát hành tiền ảo, song nghiên cứu để hiểu thêm về nó là điều cần thiết.

Tại đất nước mà rất nhiều người dân vẫn còn ưa dùng tiền mặt, Ngân hàng Trung ương Bundesbank đặc biệt thận trọng với sự đi lên của bitcoin và các loại tiền ảo khác. Giới chức Bundesbank Carl-Ludwig Thiele cho hay bitcoin giống trò chơi đầu cơ hơn là hình thức thanh toán, việc thay đổi sang dùng blockchain có thể gây trở ngại cho mô hình kinh doanh của ngân hàng, làm ảnh hưởng chính sách tiền tệ.

Thống đốc Ngân hàng Trung ương Anh (BOE) Mark Carney cho rằng tiền ảo là một phần của cuộc cách mạng trong ngành tài chính. Ông Carney cho biết công nghệ dựa trên nền tảng blockchain hứa hẹn khả năng chống lại các cuộc tấn công mạng, thay đổi hình thức thanh toán giữa định chế và người tiêu dùng của các nhà băng trung ương. Dù vậy, còn lâu BOE mới cho ra mắt tiền ảo riêng.

Ông Mark Carney Ảnh: Reuters

Thống đốc Ngân hàng Trung ương Pháp Francois Villeroy de Galhau cho biết giới chức Pháp khuyến cáo người dân rất thận trọng về bitcoin vì đồng tiền ảo không có cơ quan chính phủ nào đứng sau. Ông nói rằng bitcoin thậm chí cũng có mặt tối và những người sử dụng tiền ảo phải tự hiểu nguy cơ mà họ đối mặt.

Ngân hàng Trung ương Brazil Banco Central do Brasil nhận định bitcoin chưa phải là rủi ro tức thời với hệ thống tài chính nước này, song vẫn cảnh giác với sự phổ biến của việc sử dụng tiền ảo. Nhà băng cam kết hỗ trợ đổi mới tài chính, trong đó có các công nghệ giúp hệ thống tài chính an toàn hơn, hiệu quả hơn.

Phó thống đốc cấp cao Ngân hàng Trung ương Canada (BOC) Carolyn Wilkins, người dẫn đầu nhóm nghiên cứu tiền ảo, nói trong tháng 11 rằng tiền ảo không phải hình thức tiền tệ thực sự. Bà cho hay tiền ảo là tài sản, hoặc là chứng khoán, và nên được điều chỉnh theo hướng đó. Bà cho rằng công nghệ sổ cái phân tán blockchain hứa hẹn giúp hệ thống tài chính hiệu quả hơn.

Phó thống đốc Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc Shin Ho-soon từng cho hay tiền ảo cần được nghiên cứu thêm. Nhà băng nước này đã và đang tập trung vào việc bảo vệ người tiêu dùng, hạn chế việc tiền ảo được sử dụng như một công cụ phạm tội. Nhiều người Hàn Quốc mua bitcoin đến mức Thủ tướng nước này cũng phải cảnh báo về việc bitcoin có thể làm hỏng thế hệ thanh niên quốc gia.

Ngân hàng Trung ương Nga (BOR) bày tỏ nhiều lo ngại về tiền ảo. Thống đốc Elvira Nabiullina cho hay nước này không hợp pháp hóa mô hình đa cấp và phản đối hoàn toàn tiền có tính riêng tư, dù cho nó ở dưới hình thức thật hay ảo. Hiện BOR vẫn trì hoãn quyết định quản lý công cụ tài chính bitcoin, trừ phi Tổng thống Nga Vladimir Putin thúc đẩy họ hành động sớm. Các trang giao dịch tiền ảo cho phép nhà đầu tư nhỏ lẻ tham gia sẽ sớm bị chặn.

Bà Elvira Nabiullina Ảnh: Reuters

Giám đốc Ngân hàng Trung ương Úc chỉ trích tiền ảo trong bài phát biểu hôm 13.12, cho biết đây là loại tài sản hấp dẫn tội phạm hơn là người tiêu dùng. Ông Philip Lowe, Thống đốc Ngân hàng Dự trữ Úc, cho biết kỳ vọng về tiền ảo hiện gần với cơn sốt đầu cơ hơn là sự tiện lợi của hình thức thanh toán điện tử. Úc không có kế hoạch phát hành tiền ảo riêng.

Một số nước Bắc Âu và Hà Lan đang đi đầu trong việc khám phá ý tưởng về tiền ảo. Riksbank, ngân hàng trung ương Thụy Điển và cũng là nhà băng trung ương lâu đời nhất thế giới, đang nghiên cứu nhiều khả năng về việc tung ra đồng tiền ảo e-krona, với số dư được lưu trong tài khoản cơ sở dữ liệu trung ương hoặc có giá trị trữ trong thẻ, ứng dụng. Việc ban hành e-krona không gây trở ngại lớn với chính sách tiền tệ. Ngân hàng Norges Bank của Na Uy xem xét nhiều khả năng như ứng dụng tiền ảo. Đan Mạch cho đến nay bớt nhiệt tình với chủ đề này. Phó thống đốc Ngân hàng Trung ương Đan Mạch Per Callesen thận trọng với việc cho ra mắt tiền ảo của ngân hàng trung ương.

Thống đốc Ngân hàng Dự trữ New Zealand Grant Spencer cảnh báo bitcoin tăng giá hệt như bong bóng đầu cơ. Ông cho biết tiền ảo có vị trí thật và quan trọng trong tương lai, là một phần của tương lai song ông lại không nhìn thấy các tính chất trên trong bitcoin. Tháng 11, New Zealand cho biết nước này đang cân nhắc kế hoạch tương lai về việc phát hành tiền ảo.

Thống đốc Ngân hàng Trung ương Thổ Nhĩ Kỳ Murat Cetinkaya cho biết tiền ảo có thể hỗ trợ ổn định tài chính nếu được thiết kế đúng, dù nó đặt ra rủi ro với các ngân hàng trung ương, trong đó có việc kiểm soát nguồn cung tiền tệ và ổn định giá cả. Dù vậy, tiền ảo vẫn là yếu tố quan trọng trong một nền kinh tế phi tiền mặt, công nghệ đằng sau nó có thể giúp hệ thống thanh toán hiệu quả hơn, nhanh chóng hơn.