Ngập bánh kẹo ngoại cân ký

Nghe tôi muốn mua bánh kẹo ngoại về bán tết, bà Tám tại sạp T.B.C dưới tầng hầm chợ An Đông (TP.HCM) khoát tay chỉ một loạt các loại bánh kẹo ký với giá từ 120.000 - 130.000 đồng/kg (giảm 20.000 đồng/kg so với giá niêm yết tại sạp). “Bánh gạo của Nhật, kẹo trái cây Thái, sô cô la của Malaysia, kẹo thịt nướng Hàn Quốc, kẹo cao cấp Việt... đều có đủ. Lấy nhiều tui giảm 20.000 đồng mỗi kg. Hương vị nào cũng có mà bảo đảm ăn không ngon không lấy tiền”, bà Tám quảng cáo.

Hàng được đóng gói tại nhiều cơ sở các tỉnh biên giới phía bắc, gọi là hàng Việt đưa vào đây tiêu thụ, nhưng thật ra Việt chỉ đóng gói, còn ruột vẫn đưa từ Trung Quốc vào. Đó là hàng giá rẻ, trôi nổi và khó kiểm soát chất lượng. Còn hàng tốt hơn, nhãn mác rõ ràng hơn, như chúng tôi đang nhập từ Indonesia, Malaysia, Thái Lan và Hàn Quốc, giá cạnh tranh tốt với bánh kẹo có thương hiệu trong nước Bà P.T.H, chủ một doanh nghiệp

Ở ngay đầu cầu thang bước xuống chợ An Đông, người bán hàng tại sạp Y.L cũng cho biết, hôm nay mới chính thức vào mùa bánh kẹo tết. Muốn mua hàng mẫu mã mới, chờ vài hôm nữa quay lại sẽ có nhiều bánh kẹo ngoại nhập giá rẻ hơn. Cũng như bà Tám, người bán hàng tại sạp Y.L giới thiệu, bánh kẹo ngoại mới phong phú chủng loại chứ bánh kẹo nội bán theo ký chiều nay mới về 3 mẫu mới của những cơ sở nhỏ chuyển từ các tỉnh phía bắc vào. “Bánh kẹo nội ngoại mua lẻ theo ký giá từ 140.000 - 180.000 đồng. Muốn mua giá sỉ phải điện thoại trực tiếp cho bà chủ để thương lượng. Vào mùa hàng nhập về nhiều, sẽ có giá thấp hơn và hàng nhiều loại hơn. Chờ vài hôm nữa đi”, người này nói. Với loại bánh xốp phủ sô cô la được quảng cáo là hàng của Hàn Quốc, sạp Y.L bán cho chúng tôi giá 260.000 đồng/kg. Tuy nhiên, cùng sản phẩm đó, cách 3 sạp, sạp V.C lại ra giá 160.000 đồng/kg.

Bánh kẹo được bán theo ký tại chợ Bình Tây cũng phong phú không kém. Đặc biệt, giá bán ở đây thấp hơn nhiều so với giá bán tại chợ An Đông. Thắng là nhân viên vừa phụ bán hàng vừa khuân vác, đóng thùng hàng hóa đi tỉnh cho sạp M.T của chợ Bình Tây báo giá kẹo trái cây ngoại nói chung từ 90.000 đồng/kg, sô cô la Indonesia, Malaysia có giá 130.000 đồng/kg. “Cô mua nhiều, chủ của con sẽ bớt nhiều hơn. Ở đây chỉ bán bánh kẹo nhập từ Hàn, Nhật, Đài Loan, Malaysia... thôi ạ”, Thắng nói.

Tuy nhiên, chỉ chiếc kẹo có in nhem nhuốc chữ Hello Kitty màu tím, vài dòng chữ nhỏ chỉ thành phần nhưng không rõ nơi sản xuất và nhãn mác, người mua hỏi đây là hàng nước nào. Thắng cười khì: “Của Trung Quốc đó ạ. Nhưng ở chợ cháu đố cô đi mua bánh kẹo mà người bán nói là hàng Trung Quốc nhé”. Cũng tại sạp kế bên sạp M.T, kẹo in hình siêu nhân chi chít chữ Trung Quốc, được người bán giới thiệu hàng Đài Loan, Malaysia bán lẻ giá 80.000 đồng/kg.

Với một số kẹo hình con thú nhuộm phẩm màu lòe loẹt, tẩm đường, từng được các cơ quan quản lý thị trường bắt giữ trong các đợt càn quét bánh kẹo nhập lậu từ Trung Quốc, thì bà Anh, người bán hàng tại chợ Bình Tây, vẫn khăng khăng bảo đây là hàng Việt. Chiếc kẹo cà phê chi chít chữ Trung Quốc được bà Anh giải thích là hàng ngoại mà do... người Việt đóng gói.

Ngoài những sản phẩm đóng gói, đóng thùng và có thương hiệu còn thấy bóng dáng bánh kẹo nội. Ở kênh trung và thấp cấp, được bày bán theo ký thì hàng ngoại thống lĩnh hoàn toàn. Hàng nội có chăng chỉ là những chiếc kẹo mứt mãng cầu, thơm, me, dứa... được gói giấy bóng, kẹo mè xửng đóng trong hộp đủ màu sắc đã có từ năm này sang năm khác do các cơ sở tư nhân đóng gói. Nhưng các sản phẩm này cũng khó cạnh tranh nổi với hàng cùng loại mẫu mã bao bì đẹp hơn hẳn có xuất xứ từ Thái, Indonesia và Malaysia.

Có thể thấy rõ, ngành hàng bánh kẹo ở phân khúc trung và thấp cấp đã thực sự “ngấm đòn” từ làn sóng bánh kẹo nhập từ các nước trong khu vực. Chuyên gia marketing trong ngành hàng thực phẩm tiêu dùng nhanh nhận định, câu chuyện bánh nội thua bánh ngoại không mới và càng nói càng quay trở về lại câu chuyện từ đầu là mẫu mã nghèo nàn, không cập nhật ngay nhu cầu trong nước chứ chưa nói nhu cầu thế giới.

Tìm đến nhà chuyên nhập khẩu bánh kẹo lớn tại Q.Tân Bình, bà P.T.H, chủ doanh nghiệp, thông tin thêm: “Hàng được đóng gói tại nhiều cơ sở các tỉnh biên giới phía bắc, gọi là hàng Việt đưa vào đây tiêu thụ, nhưng thật ra Việt chỉ đóng gói, còn ruột vẫn đưa từ Trung Quốc vào. Đó là hàng giá rẻ, trôi nổi và khó kiểm soát chất lượng. Còn hàng tốt hơn, nhãn mác rõ ràng hơn, như chúng tôi đang nhập từ Indonesia, Malaysia, Thái Lan và Hàn Quốc, giá cạnh tranh tốt với bánh kẹo có thương hiệu trong nước. Tuy nhiên, hàng nhập bán chạy vì mẫu mã của họ bắt mắt lắm, nhìn hộp bánh y như bánh châu Âu chứ không đỏ vàng lòe loẹt như bánh nhà mình”.

Nói đoạn, bà Hiền đưa cho chúng tôi xem hai hộp bánh một của Indonesia gam màu xanh biển đậm, ngoài hộp in nổi tháp chuông đồng hồ BigBen của Anh và một của VN in hình mấy chiếc bánh màu vàng với cành lúa cũng vàng, hỏi: “Nếu mua làm quà biếu, chị sẽ lấy hộp nào, cùng giá bán đấy”.

Theo một chuyên gia kinh tế, với doanh thu khổng lồ trên 1 tỉ USD mỗi năm, ngành bánh kẹo trong nước vẫn là miếng bánh màu mỡ cho những thương hiệu nhanh nhạy hướng dòng sản phẩm chú trọng yếu tố sức khỏe. “Trong khi bánh kẹo tẩm vị trà xanh của Nhật Bản đang được giới trẻ tin dùng, bánh xốp gạo của Nhật ngọt thanh và bánh mang mùi vị thịt nướng của Hàn Quốc đều được bán rất chạy, dù bán theo ký, thì tại VN chưa có sản phẩm bánh kẹo nào có vị đặc trưng được bày bán theo ký như vậy cả. Nói gì đến vị đặc trưng được đóng gói bao bì sang đẹp”, chuyên gia này nhận định.