Ngày Thất tịch, người Việt tìm ngắm sao Ngưu Lang và Chức Nữ tối nay thế nào?

Ngày Thất tịch nghe chuyện tình Ngưu Lang - Chức Nữ

Chia sẻ với Thanh Niên, TS.Trần Long, Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia TP.HCM) giải thích lễ Thất tịch có nguồn gốc từ Trung Quốc. Các tài liệu về phong tục dân gian, văn hóa Việt Nam không nhắc đến ngày này.

HUY HYUNH

Chuyện kể rằng có một anh chàng chăn trâu mồ côi cha mẹ có gia cảnh nghèo khó tên là Ngưu Lang. Một ngày nọ, khi đang chăn trâu trên đồi, chàng trai phát hiện ở hồ nước gần đó có 7 nàng tiên đang nô đùa. Anh chàng đã phải lòng cô tiên nữ trẻ nhất tên là Chức Nữ, cũng chính là con gái út của Ngọc Hoàng.

Nghe lời chú trâu bày kế, anh lấy xiêm y của tiên nữ đó để giữ cô mãi ở trần gian. Tới giờ phải bay về trời, những người chị của nàng Chức Nữ đành bay về hết để lại nàng tìm xiêm y.

Sau đó, Ngưu Lang bèn đem bộ xiêm y ra trả lại cho nàng và thú nhận tất cả. Chàng cũng thổ lộ tấm chân tình của mình và mong muốn lấy nàng làm vợ. Thấy chàng là người thật thà, chân thành, Chức Nữ đồng ý. Từ đó hai người sống hạnh phúc bên nhau dưới trần gian.

Khi phát hiện con gái út mất tích, Ngọc Hoàng đã sai binh lính xuống trần bắt con về trời. Ngưu Lang vì nhớ thương vợ nên đã mang theo 2 con đuổi theo nàng. Vương Mẫu biết được nên vạch ra ranh giới giữa hai cõi trần và cõi tiên, đó là sông Ngân Hà.

Vì là người trần nên Ngưu Lang và hai con chỉ có thể đứng được ở bên này để chờ Chức Nữ quay về. Cảm động trước tấm chân tình của hai người, Vương Mẫu đã cho phép Ngưu Lang và Chức Nữ được gặp nhau mỗi năm một lần vào ngày Thất tịch (mùng 7.7 âm lịch) trên chiếc cầu Ô Thước do đàn quạ trời tạo nên.

Vào ngày này trời thường mưa, dân gian gọi là mưa ngâu. Nhiều người cũng xem mưa ngâu này là nước mắt của Ngưu Lang và Chức Nữ khi gặp nhau. Người ta tin rằng 2 người yêu nhau nếu cùng ngắm sao Ngưu Lang - Chức Nữ đêm mùng 7.7 sẽ mãi mãi bên nhau.

Cách ngắm sao Ngưu Lang - Chức Nữ tối nay

Về mặt khoa học, sao Ngưu Lang hay Altair là sao thuộc chòm Thiên Ưng. Sao Chức Nữ hay Vega thuộc chòm sao Thiên Cầm. Tổ hợp 2 ngôi sao này cùng với Deneb hay sao Thiên Tân thuộc chòm Thiên Nga, tạo nên tam giác mùa hè nổi tiếng.

Tam giác mùa hè tỏa sáng suốt những tháng mùa hè cho đến đầu mùa thu. Những ngôi sao này tạo thành một tam giác vuông với đỉnh góc vuông là sao Chức Nữ, đỉnh thuộc góc nhọn bé nhất là sao Ngưu Lang và đỉnh còn lại là sao Thiên Tân.

STELLARIUM

Làm sao để ngắm được sao Ngưu Lang và sao Chức Nữ? Hãy tìm tam giác mùa hè. EarthSky hướng dẫn khi màn đêm buông xuống thời điểm này, hãy nhìn về phía đông để tìm ngôi sao trắng xanh lấp lánh. Đó sẽ là sao Chức Nữ, "trị vì" trên đỉnh của tam giác mùa hè nổi tiếng. Đây cũng là ngôi sao sáng nhất trong 3 ngôi sao của tam giác mùa hè, tất cả đều đủ sáng để có thể nhìn thấy từ nhiều thành phố ô nhiễm ánh sáng.

Nhìn về phía dưới bên phải của sao Chức Nữ để xác định ngôi sao sáng thứ hai của tam giác mùa hè. Đó là sao Ngưu Lang, ngôi sao sáng nhất trong chòm sao Thiên Ưng. Nhìn về phía dưới bên trái của sao Chức Nữ để tìm một ngôi sao sáng khác là Thiên Tân, ngôi sao sáng nhất trong chòm sao Thiên Nga và là ngôi sao sáng thứ ba trong tam giác mùa hè.

Nếu bạn đủ may mắn được ở dưới bầu trời đầy sao tối tăm vào một đêm không trăng, bạn sẽ thấy dòng sông sao lớn đi qua giữa sao Chức Nữ và sao Ngưu Lang của tam giác mùa hè. Tất nhiên, dòng sông trên bầu trời này là một góc nhìn vào thiên hà Milky Way của chúng ta. Tháng 8 và 9 này, chúng ta sẽ có tầm nhìn tốt về phía trung tâm thiên hà.