Người dân có thể ‘soi’ môi trường của nhà máy nhiệt điện

Đặc biệt, nếu người dân muốn xem tận mắt các chỉ số này thì nhà máy sẽ tổ chức đoàn để người dân vào tận nơi mục sở thị.

Đó là thực tế đã diễn ra hơn 2 năm nay tại các nhà máy nhiệt điện của Tổng công ty Phát điện 1 (GENCO1, thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam) gồm: Duyên Hải 1 và 3, Nghi Sơn 1, Quảng Ninh.

Nhà máy nhiệt điện Quảng Ninh

Lãnh đạo GENCO1 nhớ lại: Năm 2016, ngay sau sự cố môi trường Formosa tại miền Trung cũng như ồn ào chuyện tro bụi của nhà máy điện Vĩnh Tân do lốc xoáy, dư luận đặc biệt quan tâm đến vấn đề môi trường của nhiệt điện than. Do vậy, thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo tập đoàn, các nhà máy điện đều phải thực hiện một chương trình giám sát đặc biệt, nhất là các chỉ số liên quan đến môi trường như bụi, khói thải là SOx và NOx. “Các trạm quan trắc môi trường tự động được lắp thêm, hệ thống camera được bổ sung, nhất là các vị trí nhạy cảm như bãi xỉ. Tất cả các chỉ số quan trắc phải được truyền trực tiếp về hệ thống của các Sở Tài nguyên - Môi trường địa phương cũng như Tổng công ty”, vị này nhấn mạnh và nói thêm: Hoặc bất cứ khi nào lãnh đạo địa phương yêu cầu, hay có ý kiến của người dân về một số liệu ở một thời điểm cụ thể, số liệu đo được sẽ được chiết xuất ra để địa phương và người dân thấy. Nói đoạn, ông cho chúng tôi xem hệ thống truy cập và truyền dữ liệu online các chỉ số về môi trường của tất cả các nhà máy, tổ máy. Trong đó ghi rõ chỉ số thực tế về nồng độ bụi, khí thải và tất cả đều có đối chiếu với các chỉ số tương tự theo quy chuẩn môi trường Việt Nam.

Đơn cử, nồng độ bụi quy chuẩn VN cho phép là không vượt quá 140 mg/Nm³ thì chỉ số đo được của của Nhà máy nhiệt điện Duyên Hải 1 rất thấp, từ 52 – 58 mg/Nm³. Cao hơn một chút là nhà máy nhiệt điện Nghi Sơn 1 (từ 52-58 mg/Nm³) và nhà máy nhiệt điện Quảng Ninh (83-127 mg/Nm³). “Nhưng cũng có những nhà máy chỉ số bụi vô cùng thấp là Duyên Hải 3 khi luôn giao động từ 1-3 mg/Nm³. Điều quan trọng là các chỉ số luôn dưới mức cho phép, thậm chí cách còn xa”, lãnh đạo này dẫn chứng.

Tương tự, theo bảng thống kê mà Ban An toàn chiết xuất ra từ hệ thống quan trắc và chuyển số liệu tự động, nồng độ khói thải NOx của nhà máy điện Quảng Ninh luôn cao nhất trong các nhà may, trong khoảng 563-702 mg/Nm³ (quy chuẩn cho phép không vượt quá 850). Trong khi đó, chỉ số này của Duyên Hải 1 là 93-186. Khi chúng tôi yêu cầu được trực tiếp trích xuất số liệu ngày 16.10 thì kết quả nồng độ khói Sox liên tục “nhảy múa”. Cụ thể lần lượt như sau: Nhiệt điện Quảng Ninh lúc thấp nhất là 147 mg và lúc cao nhất lên 256 mg (quy chuẩn cho phép là 425). Tương tự, nhiệt Điện Nghi Sơn 1 giao động từ 140-271 mg.

Nhiệt điện Duyên Hải đón người dân vào tham quan, giám sát chỉ số môi trường

Ông Âu Nguyễn Đình Thảo, Phó giám đốc Công ty Nhiệt điện Duyên Hải cho hay, trong những tháng đầu tiên đưa vào vận hành thiết bị giám sát online (cuối năm 2016), các số liệu này được cập nhật về tổng công ty và Sở TN-MT tỉnh Trà Vinh. “Nhưng nay, theo quy chế chung với địa phương, hằng tuần nhà máy phải thông báo với lãnh đạo huyện tình hình hoạt động, lượng xả thải tro xỉ. Bây giờ, lãnh đạo huyện, tỉnh mở điện thoại có kết nối intenet ra cũng biết được nhà máy đang vận hành thế nào, bãi xỉ ra sao”, ông Thảo nói.

Cùng với đó, nhà máy vẫn thường xuyên tổ chức các đợt giám sát trực tiếp cho người dân để đại diện các tổ dân phố, phường, xã trực tiếp vào quan sát các thông số quan trắc môi trường hiển thị trên màn hình giám sát online. “Với các thông số chuyên môn như lượng khí thải, nước, bụi thì có thể người dân không đọc nên chúng tôi đều trích file dữ liệu hằng tuần gửi về Sở TN-MT, Sở Công thương. Nhưng cái gì trực quan sinh động nhất như xem bãi xỉ được xử lý thế nào, lu lèn, tưới nước ra sao, có gây bụi không thì bằng mắt thường người dân có thể đánh giá được”, ông Thảo nói.

Trong khi đó, đại diện nhà máy nhiệt điện Nghi Sơn 1 cho hay, trong gần 1 năm qua, nhà máy đã tiếp hàng chục đoàn từ lãnh đạo, cựu lãnh đạo cho đến đại diện người dân đủ các thành phần từ tỉnh Quảng Bình ra tham quan vì tỉnh này sắp xây trung tâm nhiệt điện Quảng Trạch. Ông Nguyễn Thành Vinh, đại diện chủ đầu tư dự án nhiệt điện Quảng Trạch sắp xây dựng kể: Trước đây không chỉ người dân mà lãnh đạo tỉnh cũng phản đối ghê lắm. Nhưng sau khi tham quan, trực tiếp tận mắt thấy cách vận hành, quản lý, giám sát, nhất là các chỉ số môi trường của nhà máy nhiệt điện, họ thay đổi hẳn. Nhà máy điện Quảng Trạch vì thế sắp sửa khởi công bởi người dân đã đồng thuận.