'Người dưng cũng móc ngoặc, thông đồng đấu giá được mà'

Chiều 21.5, Quốc hội thảo luận tại hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau tại dự thảo Đấu giá tài sản sửa đổi.

Cấm cha mẹ, con cái tham gia sẽ hạn chế thông đồng, dìm giá?

Dự thảo luật đề xuất một trong những trường hợp không được tham gia đấu giá cùng một tài sản gồm: cha, mẹ, vợ, chồng, con, anh ruột, chị ruột, em ruột; công ty mẹ, công ty con, các doanh nghiệp mà cá nhân, tổ chức hoặc nhóm cá nhân, tổ chức có khả năng chi phối hoạt động thông qua sở hữu, thâu tóm cổ phần, phần vốn góp.

GIA HÂN

Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, quy định trên nhằm tăng cường tính khách quan, minh bạch, tránh tình trạng thông đồng, dìm giá; đồng thời góp phần nâng cao trách nhiệm của người tham gia đấu giá khi đăng ký tham gia đấu giá. Trường hợp vi phạm hành vi bị cấm, dẫn đến việc đấu giá không được khách quan, minh bạch, sai lệch kết quả thì có cơ sở pháp lý để áp dụng chế tài hủy kết quả đấu giá.

Quá trình xây dựng luật, có ý kiến đề nghị bỏ quy định cấm người trong gia đình không được đăng ký tham gia đấu giá. Bởi lẽ, tình trạng thông đồng, dìm giá chủ yếu xảy ra ở việc móc nối với tổ chức hành nghề đấu giá tài sản, người tham gia đấu giá khác để trục lợi. Việc xác minh, xác định quan hệ huyết thống, quan hệ thân thích của những người tham gia đấu giá là rất khó thực hiện trên thực tế và chưa bảo đảm đầy đủ quyền lợi hợp pháp của người tham gia đấu giá.

Thảo luận tại hội trường, đại biểu Trần Văn Tuấn, đoàn Bắc Giang, ủng hộ việc cấm công ty mẹ, công ty con tham gia đấu giá cùng một tài sản, vì điều này phù hợp với quy định của luật Doanh nghiệp và các văn bản có liên quan. Quy định như dự thảo sẽ giúp hạn chế, triệt tiêu câu chuyện thông đồng, dìm giá, quân xanh, quân đỏ trong đấu giá tài sản.

Tuy nhiên, với trường hợp cha mẹ, vợ chồng, con cái hoặc anh chị em ruột, đại biểu Tuấn cho rằng cần cân nhắc. Theo ông, nếu cấm những đối tượng này tham gia đấu giá cùng một tài sản sẽ là không phù hợp về cả mặt pháp lý và thực tế.

Ông Tuấn dẫn chứng điều 32 Hiến pháp, điều 158 bộ luật Dân sự, điều 43 luật Hôn nhân và gia đình, cho thấy mọi công dân nói chung và cha mẹ, vợ chồng, con cái, anh chị em ruột nói riêng đều có quyền sở hữu tài sản riêng, nhất là khi họ đã có gia đình riêng, thu nhập riêng.

Vị đại biểu tỉnh Bắc Giang cho rằng, nếu quy định không cho những người thuộc đối tượng trên tham gia đấu giá trong cùng một tài sản đồng nghĩa với việc hạn chế quyền sở hữu tài sản của công dân, không phù hợp với Hiến pháp và các quy định pháp luật có liên quan, nhất là trường hợp Nhà nước đấu giá quyền sử dụng đất, giao đất ở cho cá nhân, tổ chức có thu tiền sử dụng đất.

GIA HÂN

Nguy cơ phát sinh thủ tục hành chính

Đó là về mặt pháp lý, còn về mặt thực tế, theo đại biểu Trần Văn Tuấn, một cuộc đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất ở có thu tiền sử dụng đất, thường bao gồm nhiều lô đất khác nhau. Nếu cha mẹ, con cái, vợ chồng, anh chị em ruột đăng ký tham gia đấu giá nhiều lô đất khác nhau, cùng với nhiều khách hàng khác không cùng huyết thống hoặc hôn nhân, thì việc này không ảnh hưởng đến tính khách quan của cuộc đấu giá, không phải là nguyên nhân dẫn đến tình trạng thông đồng, dìm giá.

Vị đại biểu dẫn chứng kinh nghiệm, cho thấy nhiều cuộc đấu giá có sự tham gia của các cặp vợ chồng, cha mẹ, anh chị em ruột nhưng vẫn bảo đảm khách quan, không có tình trạng thông đồng, dìm giá. Ngược lại, có những cuộc đấu giá mà tổ chức đấu giá tự quy định trong quy chế không cho cha mẹ, anh chị em tham gia, dẫn tới sự phản ứng gay gắt từ người tham gia đấu giá.

Mặt khác, ông Tuấn chỉ ra quy định như dự thảo còn làm phát sinh thủ tục hành chính rất phức tạp cho tổ chức đấu giá, cũng như khách hàng đăng ký tham gia đấu giá.

Để kiểm soát việc có quan hệ hôn nhân, huyết thống hay không, người tham gia đấu giá sẽ phải xuất trình bản sao giấy khai sinh, chứng nhận kết hôn… Trong khi đó, một cuộc đấu giá có tới hàng trăm khách hàng tham gia, rà soát thủ tục như vậy là vô cùng nan giải, khó thực hiện.

Chưa kể, khi kiểm tra thủ tục không phát hiện, đến khi đấu giá xong mới biết người tham gia có quan hệ hôn nhân hoặc huyết thống, dẫn đến phải hủy kết quả trúng đấu giá để đấu giá lại. Điều này sẽ tạo ra hệ lụy rất lớn, gây tốn kém, lãng phí; đối diện tranh chấp, khiếu kiện phức tạp.

Đồng quan điểm, đại biểu Phạm Văn Hòa, đoàn Đồng Tháp, cho rằng quy định như dự thảo là chưa phù hợp. "Đâu phải chỉ anh em, vợ chồng mới móc ngoặc, tiêu cực; người dưng nước lã cũng móc ngoặc, tiêu cực được mà", ông Hòa nói, đồng thời nhận định việc này sẽ hạn chế quyền tự do tài sản của công dân, đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu thêm.