Ngày 22.10, tại TP.Đà Nẵng, Bộ TT-TT phối hợp với Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) tổ chức hội nghị tập huấn nâng cao năng lực truyền thông về phòng, chống tác hại của thuốc lá.
Gánh nặng về sức khỏe lẫn kinh tế do sử dụng thuốc lá rất nặng nề
Phát biểu tại hội nghị, thạc sĩ Nguyễn Thị Thu Hương, Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế), cho biết tại Việt Nam, gánh nặng về sức khỏe lẫn kinh tế do sử dụng thuốc lá rất nặng nề.
Cụ thể, có 25 căn bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá bao gồm đột quỵ, mạch vành, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ung thư phổi... là những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở Việt Nam. Theo nghiên cứu của Bệnh viện K (Hà Nội), tỷ lệ bệnh nhân ung thư phổi có hút thuốc lá lên đến 96,8%.
Sử dụng thuốc lá gây ra 85.500 ca tử vong mỗi năm, hút thuốc lá thụ động gây ra 18.800 ca tử vong. Tổng cộng là 104.300 ca tử vong/năm vì các bệnh có liên quan đến thuốc lá.
Về gánh nặng về kinh tế, mỗi năm người Việt chi khoảng 49.000 tỉ đồng để mua thuốc lá (ước tính từ tổng tiêu thụ năm 2020). Theo ước tính sơ bộ của Hội Kinh tế y tế Việt Nam, tổng chi phí liên quan đến khám chữa bệnh, ốm đau và tử vong sớm do các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá là 108.000 tỉ đồng/năm.
Thạc sĩ Nguyễn Thị Thu Hương, Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế), nêu những con số đáng suy nghĩ về thực trạng sử dụng thuốc lá tại Việt Nam
ẢNH: HOÀNG SƠN
Theo thống kê, trong hơn 10 năm qua, tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong nam giới trưởng thành (trên 15 tuổi) giảm trung bình 0,5%/năm, còn tỷ lệ tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá đã giảm đáng kể tại hầu hết các khu vực có quy định cấm.
Tuy nhiên, chỉ trong vòng 2 năm (2022 - 2023), tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử của học sinh 13 - 15 tuổi đã gia tăng từ 3,5% lên 8%.
Ở người trên 15 tuổi, sử dụng thuốc lá điện tử cao ở nhóm tuổi trẻ (15 - 24 tuổi) với tỷ lệ 7,3%, nhóm tuổi 25 - 44 tuổi 3,2%, nhóm tuổi 45 - 64 tuổi 1,4%.
"Điều này cho thấy những thành tựu Việt Nam đã đạt được trong việc giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá điếu thông thường trong gần 10 năm qua có nguy cơ bị phá bỏ bởi việc gia tăng sử dụng thuốc lá điện tử đang nhắm vào giới trẻ", bà Hương nói.
Trước thực trạng này, bà Hương cho biết trong năm 2024 - 2025, Việt Nam sẽ xây dựng lộ trình tăng thuế đối với các sản phẩm thuốc lá, để đảm bảo đến năm 2030 mức thuế đạt tỷ trọng trên giá bán lẻ theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và cấm sản xuất, kinh doanh, sử dụng các sản phẩm thuốc lá mới. Hiện tỷ lệ thuế thuốc lá tính theo giá bán lẻ chỉ chiếm 38,8% giá bán lẻ; WHO khuyến nghị tỷ lệ này cần đạt ít nhất 70 - 75% giá bán lẻ.
Các chuyên gia cũng cho rằng cần tiếp tục hỗ trợ các bộ, các tỉnh thành tăng cường xây dựng môi trường không khói thuốc, đặc biệt là tại các địa điểm có tỷ lệ vi phạm quy định cấm hút thuốc cao như nhà hàng, quán cà phê, khách sạn...
Lợi dụng thuốc lá điện tử để sử dụng ma túy
Ông Hồ Hồng Hải, Phó vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ TT-TT), cho biết kết quả giám sát, khảo sát của các ủy ban của Quốc hội cho thấy tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng tại Việt Nam ngày càng tăng, nhất là ở giới trẻ, học sinh, sinh viên.
Có tình trạng lợi dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng để lưu hành, sử dụng ma túy trái phép. Cụ thể, trong quý 1.2024, công an cả nước đã phát hiện, xử lý 111 vụ, 152 đối tượng liên quan đến thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Trong đó, có 33 vụ với 73 người bị khởi tố do phạm tội về ma túy, còn lại bị xử lý hành chính về hành vi kinh doanh hàng hóa không có nguồn gốc xuất xứ.
Những giải pháp để ngăn chặn tình trạng sử dụng thuốc lá trong giới trẻ được nêu ra tại hội nghị
ẢNH: HOÀNG SƠN
Ông Hải cũng cho biết, các báo cáo, nghiên cứu cũng chỉ ra những tác hại của việc sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đến sức khỏe, kinh tế, an ninh trật tự, môi trường. Bao gồm: tăng nguy cơ mắc các bệnh không lây nhiễm, rối loạn tâm thần, làm suy giảm sự trưởng thành não bộ, giảm khả năng học tập, năng suất lao động và ảnh hưởng đến sự phát triển của thanh thiếu niên; gây cháy nổ, thương tích khi thiết bị điện tử hỏng, lỗi; tạo gánh nặng kinh tế đối với gia đình và xã hội.
"Do đó, các cơ quan báo chí, các đơn vị làm công tác thông tin, tuyên truyền cùng chung tay đẩy mạnh truyền thông về tác hại của thuốc lá, nhất là thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng là việc làm cần thiết trong thời gian này", ông Hải nói.
Bình luận (0)