Nguồn gốc thú vị của Tiramisu (Kỳ 01): Lan tỏa mạnh mẽ từ thập niên 80

Cách đây 40 năm tại một thị trấn nhỏ tại đất nước hình chiếc ủng, sẽ chẳng có ai - đặc biệt là Carminatonio Iannaccone, lại nghĩ rằng cần phải lưu lại chứng cứ việc mình phát minh ra một món ăn mới như Tiramisu là cần thiết cả. Điều ông không ngờ tới là Tiramisu sau này lại trở thành một trong những biểu tượng của ẩm thực Ý, đánh bại cả món bánh ống Cannoli danh tiếng với kết quả tìm kiếm trên Google là 22 triệu so với 3,3 triệu.

Đầu bếp trứ danh người Ý Carminantonio Iannaccone (phải) bên món Tiramisu mà ông thừa nhận đã sáng tạo ra

“Đây không phải là một phát minh lớn. Không giống như người ta phát minh ra điện thoại, chẳng qua nó cũng chỉ là một món tráng miệng mà thôi”, đầu bếp trứ danh người Ý Carminantonio Iannaccone cho biết.
Ông ngồi trong văn phòng chật hẹp của mình tại khu Piedigrotta (Naples, Ý), thậm chí còn nhỏ hơn cả tiệm bánh ở Baltimore của chính ông.Vị đầu bếp tỏ ra khá khiêm tốn khi không cho rằng ông là người đã phát minh ra bánh Tiramisu. Nếu quả thực ông là người đã làm ra món tráng miệng trứ danh của nước Ý (điều mà nhiều người vẫn tin là như vậy) thì tôi đang ngồi cạnh một nhà ẩm thực vĩ đại tương đương với vị hoàng đế Earl, người phát minh ra bánh mì Sandwich.

Câu chuyện về ông khá giản dị: Iannaccone theo học làm đầu bếp bánh ngọt ở phía nam thành phố Avellino phía Nam nước Ý, sau đó ông đến thủ đô Milan để tìm việc làm năm 12 tuổi. Năm 1969, ông kết hôn với người vợ hiện tại Bruna, và mở một nhà hàng mang tên Piedigrotta tại Treviso, nơi ông đã sáng tạo ra một món tráng miệng dựa trên những thành phần đặc trưng của địa phương nơi ông đang sống: hương cà phê mạnh mẽ, kem phô mai mascarpone, trứng, rượu Marsala và bánh champagne. Ông cho biết đã mất hai năm để hoàn thiện công thức làm món bánh này.

Trong tiếng Ý, Tiramisu có nghĩa là “Hãy chọn em” (tương tự như “Pick me up!” trong tiếng Anh). Trong thập niên 80, món tráng miệng này đã nhanh chóng trở nên phổ biến khắp nước Ý và còn xa hơn thế. Đã có một nhà hàng mang tên “Tiramisu” tại bờ biển Miami nước Mỹ, và nó thậm chí còn được làm thước đo biểu tượng cho giới thượng lưu tại Tokyo.

Câu chuyện nghe có vẻ hơi lạ kỳ một chút. Tai sao người phát minh ra món bánh Tiramisu vĩ đại lại đi mở một tiệm bánh bé tí ở tận thành phố Baltimore của Mỹ? Liệu ông ấy có sống nổi ở đó không ? Người Ý vốn rất tự hào với tuyền thống về ẩm thực lâu đời của họ chứ không phải là ở những sự sáng tạo mới lạ, và chắc chắn một món ăn như Tiramisu có thể đưa nước Ý trở về thời Phục Hưng.

Vào cái thời kỳ mà các đầu bếp đều bận rộn ăn cắp công thức của nhau, đăng ký sáng chế kỹ thuật nấu nướng mới và kiện cáo rùm beng lẫn nhau về việc sao chép ý tưởng nhà hàng, liệu bạn nghĩ có dễ dàng gì mà tìm được dấu vết nơi món Tiramisu lần đầu tiên được ra đời?!

Cách đây 40 năm tại một thị trấn nhỏ tại đất nước hình chiếc ủng, sẽ chẳng có ai - đặc biệt là Carminatonio Iannaccone, lại nghĩ rằng cần phải lưu lại chứng cứ việc mình phát minh ra một món ăn mới như Tiramisu là cần thiết cả. Điều ông không ngờ tới là Tiramisu sau này lại trở thành một trong những biểu tượng của ẩm thực Ý, đánh bại cả món bánh ống Cannoli danh tiếng với kết quả tìm kiếm trên Google là 22 triệu so với 3,3 triệu. Như Iannaccone đã từng khiêm tốn nói “Đó cũng chỉ là món tráng miệng thôi mà!”.

Có người nói món tráng miệng này xuất hiện lần đầu vào thế kỷ 17 bởi bá trước vùng Tuscany, Cosimo de Medici đệ tam.  Có người lại cho rằng Tiramisu được tìm thấy tại Turin vào giữa thế kỷ 19, theo lời yêu cầu của vị thủ tướng đầu tiên của nước Ý, cũng là một người rất sành ăn, ông Camillo Cavour.  Cả 2 câu chuyện đều rất hay, nhưng đều sai bét, và cả các chuyên gia ẩm thực Ý đã kiểm chứng chuyện này.  Trong thành phần chính của Tiramisu có kem mascarpone và thành phần này không hề có ở phía bắc vùng Veneto, cũng như chẳng ai tìm thấy nó ở Tuscany hàng trăm năm về trước. Ngay cả khi ở thế kỷ 19, thời kỳ còn chưa có tủ lạnh, thì một món ăn làm từ trứng sống sẽ có nguy cơ lây lan dịch bệnh cho con người nhiều hơn là làm họ thấy ngon miệng!

Điều  Iannaccone  không ngờ tới là Tiramisu sau này lại trở thành một trong những biểu tượng của ẩm thực Ý, đánh bại cả món bánh ống Cannoli danh tiếng với kết quả tìm kiếm trên Google là 22 triệu so với 3,3 triệu

2 quyển “Ẩm thực Ý” (1954) của tác giả người Anh Elizabeth David và “Ẩm thực cổ điển Ý” của tác giả Marcella Hazan (1973) cũng không hề đề cập đến Tiramisu. Thật vậy, mãi cho đến những năm 1980 mới có những tư liệu về sự xuất hiện của Tiramisu. Có 2 nhà hàng ở vùng Treviso được nhắc đến là El Toula (từ quyển sách dạy nấu ăn của tác giả Claudia Roden, Anna del Conte) và nhà hàng Le Beccherie (từ một vài tạp chí ẩm thực của Ý).

Iannaccone nói rằng nhà hàng El Toula còn đi sau cả ông và cho rằng họ chỉ muốn được nổi tiếng, điều đó không làm ông bận lòng. Điều mà ông quan tâm là sự góp mặt của nhà hàng Le Beccherie trong vấn đề này. Chính vì ông không đưa ra được chứng cứ chứng minh rằng mình đã phát minh ra công thức Tiramisu, ông cho rằng người em trai của mình là ông Giuseppe đã bán công thức món tráng miệng cho người chủ nhà hàng Le Beccherie, và sau này họ đã cất giữ công thức đó cho riêng mình.

Chủ nhà hàng Le Beccherie, Carlo Campeol phản bác lại rằng điều đó thật lố bịch. Trong một cuộc phỏng vấn, Campeol khăng khăng  ông chưa hề gặp cũng như nghe qua tên của Iannaccone cũng như nhà hàng Piedigrotta của ông.

 

Hiệp Đặng (tổng hợp)