Nguyên nhân nào khiến bạn bị đau bụng?

Bài: Hoàng Lan

Dư  axit dịch vị

Một số trường hợp đau bụng, buồn nôn là do dư axit dịch vị gây ra khó tiêu hoặc do trào ngược axit vào thực quản. Ăn thực phẩm có tính axit cao, không nhai đúng cách, ăn uống gấp gáp hoặc vừa ăn vừa làm việc là những nguyên nhân có thể gây ra chứng khó tiêu do axit. Nếu bạn không thay đổi cách ăn uống nó có thể dẫn đến bệnh trào ngược thực quản. Dấu hiệu nhận biết trong trường hợp này bao gồm các triệu chứng như ợ nóng, trào ngược, khàn giọng, khó nuốt.

Đau do phản ứng phụ của thuốc

Đau bụng là một trong những triệu chứng thường gặp khi uống thuốc. Phổ biến là thuốc bisphosphonate dạng uống, loại thuốc giúp duy trì mật độ xương và ngăn ngừa loãng xương có thể gây sưng và đau ở phần dưới thực quản. Ngoài ra, các loại thuốc giảm đau được gọi chung là NSAID (thuốc kháng viêm phi steroid) có thể gây sưng, thậm chí loét dạ dày.

Không dung nạp lactose

Một số người ăn hoặc uống quá nhiều chất lactose — trong sữa hoặc những món làm bằng sữa — mà cơ thể không tiêu hóa được, vi khuẩn trong ruột kết biến nó thành lactic acid và cacbon đioxyt cũng bị đau bụng. Triệu chứng điển hình như buồn nôn, ruột rút, phình bụng và tiêu chảy. Tình trạng không dung nạp được lactose có thể nặng hay nhẹ tùy theo người. Một số người có thể uống một ly sữa nhỏ mà không có triệu chứng gì. Những người khác chỉ cần uống một ly nhỏ cũng đủ sinh ra triệu chứng. Muốn biết mình có thể chịu được bao nhiêu sữa, một số người đề nghị bắt đầu với một ly sữa nhỏ. Rồi những lần sau, hãy từ từ uống nhiều hơn.

Phản ứng tiêu cực với gluten

Một số người phản ứng tiêu cực với gluten, một loại protein được tìm thấy trong lúa mì, đại mạch và lúa mạch đen. Bên cạnh đó, cũng có trong các loại bánh có hương liệu, bánh qui, bánh ngô, nước hầm xương và rau củ, một số loại nước giải khát, một vài loại nước ngâm và các sản phẩm từ sữa, khoai tây chiên sẵn, thực phẩm có chất làm đặc như đường thỏi, nước sốt, thanh sô cô la, đồ ăn nhẹ, kẹo. Dạng nghiêm trọng nhất của tình trạng không dung nạp gluten được gọi là bệnh Celiac. Tình trạng không dung nạp gluten có thể gây đầy hơi, sình bụng, đau từ nhẹ đến nặng và mệt mỏi. Gluten còn gây tổn hại cho ruột non và tác động đến khả năng hấp thu chất dinh dưỡng của nó, dẫn đến tiêu chảy mãn tính, sụt cân.

Lạc nội mạc tử cung

Bệnh xảy ra khi các tế bào trốn thoát từ thành tử cung và bắt đầu tăng trưởng ở các khu vực khác của cơ thể, thường là khung xương chậu. Đau, xuất huyết bất thường và vô sinh là những hậu quả do bệnh này gây ra. Biểu hiện chủ yếu gồm: khí hư tăng nhiều, khí hư có khi là máu tương đối vẫn đục, nếu bị nhiễm vi khuẩn ghét oxy thì khí hư rất nặng mùi; kinh nguyệt không điều hòa, tử cung xuất huyết không theo quy tắc, bụng dưới đau, có cảm giác trướng tức và sụt xuống; tử cung hơi căng to, có khi ấn nhẹ vào cũng thấy đau; thời kỳ cấp tính có thể có sốt, nhưng sốt không cao. Không dễ chẩn đoán bệnh lạc nội mạc tử cung. Nếu bệnh nằm gọn tại một khu vực nhỏ, có thể tiến hành phẫu thuật, còn ngược lại thì phải điều trị bằng thuốc và liệu pháp hormone.

Nhiễm ký sinh trùng

Không ai nghĩ rằng, đau bụng lại có liên quan đến việc nhiễm ký sinh trùng từ động vật. Nhưng đó là sự thực. Triệu chứng xảy ra là đau bụng từng cơn, có trường hợp đau không cố định thời gian, có trường hợp đau vào một giờ nhất định. Có nhiều dạng ký sinh trùng, nhưng các chuyên gia bác sĩ tại Mỹ cho rằng, ký sinh Giardia và Cryptosporidium có trong các hồ bơi thường khiến nhiều người gặp phải nhất. Một số loại ký sinh khác thì xuất hiện trong các loại thức ăn ôi thiu. 

Rắc rối về tuyến giáp

Dù tuyến giáp nằm ở cổ, thế nhưng nó có thể gây ra những rắc rối cho khu vực bên dưới của cơ thể. Nếu tuyến giáp sản sinh quá nhiều hormone, nó tăng tốc quá trình tiêu hóa, vốn có thể dẫn đến tiêu chảy và đau quặn bụng. Trái lại, một tuyến giáp sản sinh quá ít hormone kìm hãm quá trình tiêu hóa, gây đau, khó tiêu và đầy hơi.

Stress

Căng thẳng, lo lắng quá mức thường gây ra đau đầu, tăng huyết áp, nhưng nó cũng có thể là nguyên nhân khiến bạn bị đau bụng. Tiến sĩ Robert Sege từ Đại học Y khoa Tufts, Bệnh viện cho trẻ em thuộc Trung tâm Y khoa New England, Boston, Massachusetts, cho rằng lo âu quá mức hoặc căng thẳng khiến bạn gặp phải một cơn đau thật ở dạ dày chứ không phải chỉ là cảm giác tưởng tượng của thần kinh. Để phòng tránh trường hợp này, bạn nên sinh hoạt và làm việc hợp lý, tránh lo âu hay căng thẳng quá mức.

Thường nhai kẹo cao su

Tưởng như là thói quen vô hại, song nhai kẹo cao su quá nhiều cũng khiến cho bụng của bạn gặp rắc rối. Một nghiên cứu  đã chỉ ra nhai nhiều kẹo cao su đồng nghĩa với việc nuốt nhiều không khí, gây ra hiện tượng đau bụng, đầy hơi. Ngoài ra nhai kẹo cao su có thể là một trong những nguyên nhân khiến bạn có nguy cơ bị đau đầu và mắc chứng rối loạn chức năng khớp thái dương. Thế nên nếu bạn bị đau bụng và thường xuyên nhai kẹo cao su thì đã đến lúc bạn nên từ bỏ nó.

Viêm ruột thừa

Viêm ruột thừa có thể xảy ra với hầu hết mọi người, nhưng lứa tuổi thường gặp nhất là trẻ em và người trẻ trưởng thành. Dấu hiệu khởi đầu là đau bụng có cảm giác âm ỉ vùng bụng quanh rốn, sau đó cơn đau sẽ khu trú xuống 1/4 bụng dưới bên phải, đau tăng dần. Người bệnh còn thấy rối loạn tiêu hóa như: buồn nôn và nôn, bụng ậm ạch khó tiêu, bí trung đại tiện, hoặc đi phân lỏng; toàn thân sốt nhẹ, thân nhiệt thường khoảng 38⁰C, môi khô, lưỡi bẩn, mạch nhanh.