Nhà văn Milan Kundera qua đời ở tuổi 94

Sinh ngày 1.4.1929 tại Brno, Cộng hòa Séc, Milan Kundera đã được tiếp xúc với nghệ thuật từ sớm, qua cha mình – một nghệ sĩ dương cầm nổi tiếng, trước khi chuyển sang viết lách và trở thành giảng viên môn Văn học thế giới tại Học viện điện ảnh Praha năm 1952.

Danh tiếng trong giới văn chương của ông bắt nguồn từ những bài thơ cũng như vở kịch. Sau nhiều thay đổi về mặt chính trị khác nhau, năm 1975, ông chuyển đến Pháp và sinh sống tại đây.

Cuốn tiểu thuyết đầu, Žert (tạm dịch: Trò đùa) ra đời vào năm 1967, lấy cảm hứng từ những biến động lịch sử trong nội tình nước Séc, thành công rực rỡ. 

Ông từng làm việc trong các quán rượu ở một thị trấn nhỏ với tư cách là một nghệ sĩ thổi kèn nhạc jazz, và cuối cùng đã tìm thấy được sự tự do trong nghệ thuật.

Năm 1984, cuốn tiểu thuyết hay nhất và nổi tiếng nhất Đời nhẹ khôn kham ra đời, khẳng định vị thế vươn tầm quốc tế của một nhà văn lớn. Sau đó lần lượt là những tác phẩm như Sự bất tử (1988), Chậm (1995), Căn cước (1998) và L'Ignorance (tạm dịch: Sự ngu dốt, 2000) cũng được ra đời, mang nặng tính triết lý, nói về nỗi nhớ, ký ức cũng như những nỗi hoài hương.

Năm 2019, sau 40 năm sống xa quê hương, quốc tịch Séc của Kundera và Vera – vợ ông cuối cùng cũng được khôi phục. Petr Drulák, Đại sứ Cộng hòa Séc tại Pháp, gọi đây là "một cử chỉ mang tính biểu tượng rất quan trọng của nhà văn Séc vĩ đại nhất tại Cộng hòa Séc".

Trong những năm qua ông đã giành nhiều giải thưởng lớn nhỏ khác nhau, cũng như trở thành một trong những tác giả được nhiều người dự đoán sẽ là chủ nhân mới nhất của giải Nobel Văn chương.

NXB

Salman Rushdie – tác giả người Anh gốc Ấn với những cuốn tiểu thuyết nổi bật, nhận xét về Kundera như "một trong những nhà văn vĩ đại, người đã để lại những dấu ấn không thể phai mờ trong trí tưởng tượng của độc giả".

Tại Việt Nam, rất nhiều tác phẩm của ông đã được chuyển ngữ cũng như xuất bản bằng tiếng Việt hai thập niên trước. Là người khó tính, Kundera tuyển chọn dịch giả một cách gắt gao, đến nay, có nhà văn Nguyên Ngọc, dịch giả Trịnh Y Thư, Cao Việt Dũng, nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên (bút danh Ngân Xuyên), là được cho phép chuyển ngữ tác phẩm của ông.

Sách của Milan Kundera khi được xuất bản cũng được đòi hỏi không có lời giới thiệu ở bìa 4, không có những lời ngợi ca hay tiểu sử ở bìa.