Cần lưu ý, không nhầm lẫn nhãn lồng với long nhãn. Nhãn lồng có thân mềm, dạng cây leo, có lông mềm dài khoảng 1,5 mm, lá hình tim, mọc so le, có 3 thùy, hoa đơn độc 5 cánh màu trắng, già chuyển màu tím nhạt. Quả hình trứng, bọc bởi lớp vỏ lưới (áo ngoài), chín rất thơm, ăn được.
Nhãn lồng thuộc họ chùm gửi; có các tên dân gian khác như lạc tiên, hồng tiên (lạc tiên đỏ), chùm bao, dây lưới, mắm nêm, dây bầu đường, tây phiên liên... Gọi là chùm bao vì quả được bọc bởi một vỏ lưới. Nhãn lồng mọc tự nhiên ở ven rừng, đồi núi. Những loài khác cũng được dùng như vị thuốc nhãn lồng là chanh leo, lạc tiên tây (tím), lạc tiên trứng (vàng). Nhãn lồng dùng trị chứng mất ngủ, ngủ hay mơ, phụ nữ hành kinh sớm. Nó còn được chiết xuất hoạt chất để làm thuốc giúp an thần, chống stress dành cho giới lao động trí óc luôn căng thẳng thần kinh
Dưới đây là hướng dẫn của lương y Quốc Trung về việc sử dụng nhãn lồng để trị bệnh:
* Hái đọt non cả lá, dây và quả đem nấu canh với tôm, thịt, cá đồng ăn để giúp dễ ngủ, giúp ngăn chặn nồng độ cholesterol tăng bất thường, ăn ngon miệng, ổn định tâm sinh lý. Dân gian thường lấy đọt nhãn lồng non luộc để ăn vào buổi chiều hoặc trước khi đi ngủ vài giờ. Hái nhãn lồng đem về phơi khô (cả rễ, dây, lá, quả), thái dài 3 cm, sao vàng tán nhuyễn thành dạng bột, pha thêm vào một chén nước cốt trà đen đậm, vo viên tròn cỡ ngón tay út. Ngày dùng 3 lần, mỗi lần 5 viên, liên tục 60-90 ngày trị mất ngủ.
* Còn để trị stress dai dẳng, mệt mỏi cơ thể thì lấy 300g nhãn lồng tươi (cả lá, dây, quả) đem phơi 2 nắng (hoặc sao vàng), 200g râu bắp vừa ngậm sữa, 100g rau má (sao vàng), đem nấu chung với 500 ml nước có pha 3g muối. Nấu còn lại 200 ml, uống 2 lần/ngày (trưa và tối). Dùng liên tục 7 ngày giúp an thần, chống stress.
* Người lớn tuổi khó ngủ, thường bị đau nhức, phụ nữ hành kinh sớm, hoặc phụ nữ sau mãn kinh dễ cáu gắt có thể sử dụng: lấy 500g nhãn lồng (cả rễ, dây lá, quả non), 300g hoa thiên lý, đem sao vàng, tán nhuyễn dạng bột cho thêm 50g đậu xanh (để cả vỏ), rang chín, cũng tán nhuyễn. Mỗi ngày pha 3 muỗng canh vào 100 ml nước sôi để nguội, uống mỗi khi khát. Sau 10 ngày sẽ kết quả. Bệnh hạ huyết áp dùng đơn thuốc này cũng hiệu nghiệm.
* Giúp an thần, trợ tim, ngủ êm, dịu thần kinh thì dùng hạt sen 12g, lá tre 10g, cỏ mực 15g, lá dâu 10g, nhãn lồng 20g, vông nem 12g, cam thảo 6g, táo nhân sao 10g. Đổ 600 ml nước, sắc (nấu) còn 200 ml nước, uống ngày 1 thang.
* Chữa phù thũng, viêm da có mủ, ghẻ lở, ngứa, loét ở chân thì dùng lá nhãn lồng nấu nước tắm rửa và giã cành lá tươi để đắp lên.
Khánh Vy
Bình luận (0)