Tôi cứ suy nghĩ mãi về cái sự "nhân văn" mà lãnh đạo Tập đoàn điện lực VN (EVN) giải thích cho chuyện hạch toán việc xây dựng biệt thự, sân tennis, bể bơi... vào giá điện.
Không biết khi nói như vậy, lãnh đạo EVN có biết rằng, để cán bộ, chuyên gia ngành mình có sân tennis chơi thể thao, có biệt thự song lập - đơn lập... hàng triệu người dân đã gồng mình chịu 7 lần tăng giá điện trong vòng từ năm 2009 tới nay với mức tăng gần gấp đôi.
Cụ thể, năm 2009, giá điện bán lẻ là 948 đồng/kwh, bán buôn là 706 đồng/kwh thì nay, giá bán điện bình quân đã lên tới 1.508 đồng/kwh. Với mức tăng này, đã có biết bao gia đình đã phải cắt xén chi tiêu trong sinh hoạt hằng ngày để bù cho hóa đơn tiền điện cứ đội lên mỗi năm? Biết bao doanh nghiệp phải dừng hoạt động, thu gọn quy mô, thậm chí phá sản bởi không chịu nổi sự leo thang của giá điện cũng như một loạt các sản phẩm - dịch vụ đầu vào khác.
7 lần tăng giá điện trong 5 năm kinh tế cực kỳ khó khăn vừa qua, lý do duy nhất của ngành điện là thua lỗ. Mỗi lần tăng giá, không chỉ lãnh đạo EVN mà cả cơ quan chủ quản đều lên tiếng kêu gọi người dân, doanh nghiệp thông cảm; đều khẳng định việc tăng giá điện như một tất yếu của việc đưa điện theo giá thị trường. Nhưng trong khi "bắt" cả nền kinh tế phải chịu hậu quả của việc kinh doanh thua lỗ thay mình thì mặt khác, ngành điện vẫn tự trả lương - thưởng rất cao. Còn nhớ năm 2011, dư luận đã vô cùng bức xúc khi Tổng giám đốc EVN cảm thấy "đau lòng" khi lương bình quân của EVN "chỉ" có ... 7,3 triệu đồng/tháng. Nên nhớ, lúc này EVN đang lỗ cả chục ngàn tỉ đồng. Hay kết luận mới nhất của Thanh tra Chính phủ cũng chỉ rõ, dù lỗ nhưng EVN vẫn "sắm" xe hơi hạng sang, vượt mức quy định tới trên 3 tỉ đồng. Sốc hơn nữa là dù kinh doanh thua lỗ hàng ngàn tỉ đồng nhưng các công ty trực thuộc Công ty truyền tải điện quốc gia (NPT) và Công ty điện lực miền Trung vẫn trích tiền tỉ để... thưởng cho nhân viên.
Câu hỏi đặt ra là, tại sao ngành điện có thể làm như vậy? Câu trả lời là vì họ có thể "đổ vào giá" mọi cái. Đầu tư tay trái thua lỗ: đổ vào giá; xây biệt thự - sân tennis, sắm xe sang: đổ vào giá; dự án xây dựng bị trục trặc (Nhà máy nhiệt điện Uông Bí mở rộng) không thèm bắt đền nhà thầu mà hoạch toán luôn vào chi phí hoạt động sản xuất; bán điện giá rẻ để rồi chịu lỗ thay cho cả doanh nghiệp nước ngoài... Vậy tại sao những chuyện phi lý như vậy vẫn có thể xảy ra? Câu trả lời là: tại độc quyền.
Không dùng điện của EVN, doanh nghiệp chỉ còn cách đóng cửa, người dân chỉ có thể thắp đèn dầu. Họ không có sự lựa chọn cho dịch vụ, sản phẩm mình sử dụng khi EVN vẫn chi phối hầu như toàn bộ việc cung cấp và phân phối điện trên thị trường.
Dư luận đang chờ đợi việc xử lý nghiêm các sai phạm của EVN mà Thanh tra Chính phủ vừa công bố để hạn chế bớt những chuyện phi lý, nghịch lý mà người dân, doanh nghiệp phải chịu đựng suốt bao năm qua. Đặc biệt, trước khi làm rõ các ẩn khuất mua sắm, lương thưởng, đầu tư thua lỗ... nhất thiết không để ngành điện tăng giá, không thể bắt người dân phải gánh thêm phần chi phí "nhân văn" như giải thích của lãnh đạo EVN.
Nguyên Hằng
>> Lợi nhuận đáng kinh ngạc của ngành điện
>> Sốc với lương ngành điện
>> Giải mã" lãi lỗ của ngành điện và xăng dầu
Bình luận (0)