Thế mà rồi tôi có ngày đã gặp ông bằng xương bằng thịt, còn “kề vai sát cánh” với ông 2 ngày 2 đêm nữa, trong đó có mấy tiếng đồng hồ tung hoành với nhau trên sân khấu trong một đêm “Khúc Thụy Du với Pleiku” ngay tại thành phố Pleiku.
 |
Nhà thơ Du Tử Lê (phải) và tác giả |
tác giả cung cấp |
Ông hiền lành đến độ khó có thể hiền hơn. Nhưng ẩn trong ấy là sự thông minh, trí tuệ và lịch lãm. Tôi đến gặp ông trong một cữ cà phê sáng, cữ cà phê đầu tiên sau bốn mươi năm ông trở lại Pleiku (Gia Lai). Nhìn nét mặt khoan khoái của ông khi trịnh trọng nâng ly cà phê hít hà trước khi nghiêng nhẹ vào môi cho giọt cà phê lăn vào rồi từ từ tan trong miệng mới thấy độ xúc cảm thiêng liêng khi gần nửa thế kỷ ông mới được nhấp lại ly cà phê Cao nguyên thứ thiệt.
Thập niên 60 của thế kỷ trước, ông là phóng viên chiến trường của quân đội Việt Nam Cộng hòa, thường xuyên bay lên Pleiku tác nghiệp. Cô giáo người Huế xinh đẹp Hạnh Tuyền mới tốt nghiệp Đại học Sư phạm Huế có cảm tình với thơ ông, rồi với ông. Rồi trở thành hôn thê của ông. Để dễ gần nhau, bằng mối quan hệ của mình, ông đã xin cho bà lên dạy ở Trường Phạm Hồng Thái, Pleiku. Lớp học trò của bà thời ấy giờ cũng đã nên ông nên bà, và họ đang tíu tít với cô giáo cũ ở một bàn cà phê bên cạnh.
Để lên Pleiku chuyến này, ông đã khuyên bà bỏ một cuộc đi gì đấy, để về Việt Nam. “Quỹ thời gian ít lắm rồi, nên chiều người... già hơn”, ông hóm hỉnh nói với vợ, và bà đã đồng ý, từ nay mỗi năm sẽ có một cuộc về Việt Nam, về nhà.
Cái cách ông bà chiều nhau cũng tài. Cái nhà hàng Ngói nâu của ông nhà thơ Miên Di dạy nhân viên chăm sóc khách rất kỹ. Mỗi khi mang món mới ra thì nhân viên lại lấy một bát mới cho khách, bỏ thức ăn mới vào đấy trong khi miệng giới thiệu món ăn. Có những món ông không ăn được, chỉ liếc qua bà biết, và lặng lẽ khéo léo đổi bát cho ông. Còn khi ngồi xa ông thì bà nhờ người ngồi cạnh: món ấy anh ăn không được, đừng gắp cho anh, gắp cho anh món kia. Mà quả ông chả ăn bao nhiêu, mút mát tí rồi ngồi. Đáp lại ông cũng ga lăng không kém. Mỗi lần ra ngoài hút thuốc, dù tư thế chả có cớ để có thể nghiêng, ông cũng cố vịn vào vai bà, có lần còn thơm nhẹ lên tóc. Trời ơi cái đám trẻ ngồi cứ tròn xoe mắt... Có lúc có ai đó hỏi ông lần đầu tiên ông lên Pleiku là năm nào, ông lẩm nhẩm rồi nói năm 1961. Bà để ông nói xong một lúc rồi rất khẽ hỏi lại, hình như anh quên, răng mà năm 61 được. Bà nhớ thì không thể sai rồi, vì bà... hiểu rõ ông hơn ông, và cái sự lên Pleiku nó gắn tới bà. Ông cười xòa, thì bà tính hộ tôi!
Cái bài hát Khúc Thụy Du mà nhạc sĩ Anh Bằng phổ và rất nổi tiếng ở Việt Nam ấy, té ra nó là một bài thơ khá dài, toàn về chiến tranh. Nhạc sĩ đã “gắp” ra những câu thơ về tình yêu rải rác trong bài thơ rồi liên kết lại thành một bài hát hay. Trước mặt cử tọa và cả chị Hạnh Tuyền, ông nói khơi khơi khi bị hỏi Thụy là ai? Chính là một trong những người yêu của tôi…
Cái đêm mà tôi được chuyện trò với ông ấy, một số anh em đứng ra tổ chức tại một quán cà phê Vương Cát mà bà chủ cũng rất yêu Du Tử Lê. Cũng phải tập tành, ráp nhạc để thể hiện 7 bài hát phổ thơ ông, đọc gần chục bài thơ của ông. Hơn bốn mươi năm, và thơ ông cũng không được nhắc đến nhiều ở trong nước, thế mà hôm ấy, quán cà phê hết chỗ, mọi người rất im lặng, và ngồi đến phút cuối cùng…
Có một anh chàng tên là Phúc, quê gốc ở Quảng Trị, lên Pleiku lập nghiệp từ thời nào, rồi sau đó xuống Sài Gòn định cư. Thông qua Facebook (cuộc cà phê nhạc gặp gỡ Du Tử Lê ở Pleiku chỉ được thông báo trên Facebook của anh Nguyễn Sơn, người tổ chức cuộc này) bèn làm một cuộc vô tiền khoáng hậu là... chạy xe máy từ Gò Vấp, Sài Gòn lên Pleiku, vẫn kịp vào xem các ca sĩ ráp nhạc, và tối ấy anh lặng lẽ ngồi từ phía sau ngắm và nghe Du Tử Lê, cho đến hết chương trình lại lặng lẽ xếp hàng đợi xin chữ ký vào tập thơ Giỏ hoa tuổi mới lớn anh mua tại chỗ. Sáng sau anh lại đến quán cà phê mà những người bạn mời Du Tử Lê uống cà phê để ngồi với ông một lát, uống một ly cà phê rồi lại chạy xe máy về lại Sài Gòn. Nghìn cây số cả đi và về chỉ để gặp thần tượng của mình một lúc, kể cũng là loại yêu thơ phi phàm…
Và thế mới thấy, thơ không có biên giới, không rào cản, chỉ có những trái tim đến với trái tim, truyền xúc động sang nhau, và giữ nhau lại ở vùng xúc động ấy, như một cách lưu giữ cái đẹp, tình yêu, cái làm nên hồn cốt của dân tộc, để những đứa con dẫu lắc lơ đâu đó vẫn đau đáu mà tìm về... khi tôi chết hãy đem tôi ra biển/ đời lưu vong không cả một ngôi mồ/ vùi đất lạ thịt xương e khó rã/ hồn không đi, sao trở lại quê nhà/ khi tôi chết hãy đem tôi ra biển/ nước ngược dòng sẽ đẩy xác trôi đi/ bên kia biển là quê hương tôi đó/ rặng tre xưa muôn tuổi vẫn xanh rì/ khi tôi chết hãy đem tôi ra biển/ và nhớ đừng vội vuốt mắt cho tôi/ cho tôi hướng vọng quê tôi lần cuối/ biết đâu chừng xác tôi chẳng đến nơi... (Khi tôi chết hãy đem tôi ra biển)
Thơ Du Tử Lê đấy... (còn tiếp)
----
(Trích từ sách Nhặt chuyện văn nhân do Liên Việt và NXB Văn học vừa ấn hành)
Bình luận (0)