Nhật nhấn mạnh mối đe dọa Trung Quốc

Hình ảnh vệ tinh chụp hoạt động xây dựng phi pháp của Trung Quốc ở Đá Chữ Thập ngày 13.7  - Ảnh: DigitalGlobe

Theo Reuters, báo cáo dài 429 trang mang tên Quốc phòng Nhật Bản năm 2015 nhấn mạnh mối đe dọa từ Trung Quốc trong những diễn biến căng thẳng đang ngày một gia tăng tại khu vực. Sách trắng được công bố nhằm thuyết phục công chúng Nhật Bản về sự cần thiết phải thông qua luật cho phép vận dụng quyền phòng vệ tập thể.

Báo cáo trên lần đầu tiên bao gồm cả những bức ảnh vệ tinh chụp các đảo nhân tạo của Trung Quốc ở Biển Đông. Nhật Bản không phải là một bên tuyên bố chủ quyền tại Biển Đông nhưng có tranh chấp với Trung Quốc liên quan đến quần đảo Senkaku/Điếu Ngư ở biển Hoa Đông. Sách trắng của Nhật Bản khẳng định: “Trung Quốc, đặc biệt trong những vấn đề trên biển, tiếp tục hành động quyết liệt, bao gồm những nỗ lực có tính cưỡng ép nhằm thay đổi hiện trạng, và sẵn sàng thực hiện các yêu sách đơn phương của mình mà không thỏa hiệp. Nhật Bản đặc biệt quan ngại về những hành động của Trung Quốc, vốn là điều mà chúng ta cần phải theo dõi sát sao”.

Báo cáo trên đã bị trì hoãn hơn 1 tuần sau khi các nhà lập pháp thuộc đảng cầm quyền yêu cầu Sách trắng phải đưa ra thêm những ví dụ về hành động “đơn phương” trên biển của Trung Quốc, chẳng hạn như hoạt động khai thác dầu khí của Bắc Kinh ở biển Hoa Đông. Ngày 21.7, Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho biết đã bổ sung phần phụ lục kêu gọi Trung Quốc ngừng xây dựng các giàn khoan ở biển Hoa Đông. “Chúng tôi xác nhận Trung Quốc đã bắt đầu xây dựng các giàn khoan thăm dò đại dương mới và chúng tôi lập lại sự phản đối của mình và kêu gọi Trung Quốc đình chỉ hành động đơn phương này”, phần phụ lục viết.

Nỗi lo ngại của Nhật Bản về việc Trung Quốc có thể sử dụng giàn khoan như những tiền đồn quân sự có trang bị ra đa ở biển Hoa Đông xuất hiện khi Tokyo đang tìm cách mở rộng vai trò tại Biển Đông trước những nỗ lực bành trướng trên biển của Bắc Kinh. Tokyo đã gia tăng hợp tác quốc phòng với Philippines và tiến hành các cuộc tập trận chung trong khu vực. Theo AP, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Gen Nakatani gần đây tuyên bố Tokyo có thể điều máy bay do thám đến Biển Đông nếu dự luật về quyền phòng vệ tập thể được thông qua. Tuần trước, Trung Quốc đã chỉ trích Nhật Bản gay gắt sau khi hạ viện nước này thông qua dự luật trên.

Bắc Kinh hậm hực với chuyến bay của Đô đốc Mỹ Trung Quốc đã phản ứng gay gắt với chuyến tuần thám của tân chỉ huy Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ, Đô đốc Scott Swift vào ngày 18.7 vừa qua. Tờ China Daily hôm qua dẫn một tuyên bố của Bộ Quốc phòng Trung Quốc kêu gọi Mỹ “không đứng về bên nào trong các vấn đề ở Biển Đông”, và rằng Mỹ nên “có thêm những hành động thúc đẩy hòa bình và ổn định trong khu vực chứ đừng làm ngược lại”. Bắc Kinh cũng cáo buộc Mỹ “thường xuyên tiến hành các cuộc do thám quy mô lớn áp sát Trung Quốc, gây tổn hại nghiêm trọng đến lòng tin của hai bên, cũng như những quyền lợi an ninh của Trung Quốc”, đồng thời cảnh báo nguy cơ xảy ra “những sự cố trên biển hoặc trên không” từ các hoạt động của Mỹ.