Chúng ta đã có nhiều bằng chứng khi khởi kiện nhưng chưa đủ mạnh. Y văn thế giới đã ghi nhận, tổng kết và xác định rõ tác hại của dioxin trên súc vật và người. Trong chiến tranh, quân đội Mỹ đã rải hàng chục triệu lít chất độc màu da cam và thuốc diệt cỏ khác tại Việt Nam và chiến trường Đông Dương. Hiện nay, khi khảo sát tại các sân bay Biên Hòa, Đà Nẵng, nồng độ dioxin trong đất cao hàng trăm lần mức cho phép. Sự kiện các cựu binh Mỹ đòi bồi thường và được đáp ứng càng củng cố lòng tin giành lại công lý cho các nạn nhân chất độc da cam Việt Nam. Nhưng Tòa án liên bang Mỹ đã tạt một gáo nước lạnh vào lòng nhiệt tình của nhưng người ủng hộ và các tổ chức tự nguyện hay có trách nhiệm liên quan, vì các bằng chứng này chưa đủ sức thuyết phục các quan tòa.
Dù có dữ kiện các nạn nhân từng sống, tiếp xúc với dioxin, không phải tất cả những người có biểu hiện giống nhiễm chất độc màu da cam là hoàn toàn do chất độc này, mà còn có thể do nhiều nguyên nhân khác. Cho nên, tấm lòng và công sức của hàng triệu người, hàng trăm tổ chức trong ngoài nước cùng với hàng tỷ đồng đã trở nên vô nghĩa. Chúng ta cần có những nạn nhân cụ thể với những bằng chứng khoa học rõ ràng, có yếu tố phơi nhiễm và đã chịu những ảnh hưởng chắc chắn từ dioxin.
Theo một chuyên gia uy tín hàng đầu tại TP.HCM về sinh học phân tử, tác động của dioxin gây ra các di chứng trên các nạn nhân nhiễm độc bằng việc thay đổi một cặp bazơ Nucleotit trong một acid amin của bộ gen người nhiễm. Đây là đột biến gen di truyền do hóa chất đã được xác định. Việc tìm ra các đột biến này ở các nạn nhân sẽ là bằng chứng khoa học chính xác. Cùng với việc lập bản đồ gen người và khảo sát bộ gen dần trở nên dễ dàng như hiện nay, chúng ta có thể kêu gọi sự hỗ trợ từ các quốc gia và các trung tâm sinh học phân tử trên thế giới, như: Anh, Pháp, Australia, Ấn Độ…, thậm chí từ Mỹ.
Không thể kêu gọi lương tri hay lòng trắc ẩn của các quan tòa khi không đủ bằng chứng vì họ có thể “thương thì được, không thương thì thua”. Chúng ta cũng không thể buộc tội chung chung, mơ hồ các công ty hóa chất Mỹ để họ phải chịu trách nhiệm cho dù có kháng cáo hàng chục lần.
Ra tòa là phải có bằng chứng. Bằng chứng là các nạn nhân có phơi nhiễm với dioxin, có các biểu hiện bên ngoài giống nhiễm chất độc da cam và tiên quyết là có thay đổi bộ gen được công nhận do dioxin. Đó là con đường giành lại công bằng cho hàng ngàn số phận đau khổ vì nhiễm độc dioxin thật sự.
BS Đoàn Nhật Trung
(BV Nhân dân 115)
Bình luận (0)