>> Thúc đẩy hoạt động nghiên cứu về biển Đông
>> Nghiên cứu giống hoa về từ vũ trụ
>> Nghiên cứu đột phá về thiên hà tối
Các nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực khoa học xã hội – nhân văn đã đóng góp tích cực và làm cơ sở khoa học cho công tác quản lý, lãnh đạo, chỉ đạo hoạch định chính sách của các cấp ủy đảng, chính quyền. Tạo luận cứ khoa học trong việc đề ra các chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội; bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa, lịch sử của địa phương. Trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp, các nhà khoa học đã tập trung nghiên cứu khảo nghiệm chọn lọc và nhân thuần các giống lúa, tuyển chọn nhiều bộ giống có triển vọng đưa vào sản xuất đại trà cho năng suất cao, phẩm chất gạo tốt, chống chịu sâu bệnh như các giống: OM 4900, OM 6677, OMCS 2000, MTL 466, MTL 500 xây dựng vùng sản xuất lúa chất lượng cao, tập trung theo hướng Eurogap, VietGAP phục vụ xuất khẩu.
Theo PGS.TS Nguyễn Thanh Phương (Phó hiệu trưởng Trường ĐH Cần Thơ) thì, đầu tư cho KHCN đối với ngành thủy sản ở ĐBSCL chưa nhiều và chưa xứng tầm với vai trò của nó. Số lượng và giá trị của đề tài, dự án nghiên cứu khoa học còn hạn hẹp. Đề tài nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực thủy sản còn rời rạc, tập trung nhiều vào giải quyết các vấn đề phát sinh trong thực tiễn sản xuất và nặng tính ứng dụng trước mắt; các đề tài khoa học cơ bản, đề tài ứng dụng công nghệ cao (như công nghệ sinh học), đề tài trong lĩnh vực quản lý còn hạn chế… Nghiên cứu khoa học chưa tương xứng với sự phát triển của ngành thủy sản nên chưa thật sự đóng vai trò quan trọng thúc đẩy phát triển.
PGS.TS Nguyễn Minh Châu, Viện trưởng Viện nghiên cứu cây ăn quả miền Nam, cho biết: “Nhiều vấn đề lớn như sản xuất trái theo phương pháp hữu cơ, xin lâu rồi không được duyệt; rồi đề tài thay thế chất bị cấm sử dụng trên xoài trên thế giới nhưng ở ta vẫn còn dùng, do không có kinh phí để làm”. Bất cập hiện nay là các vấn đề như giống rau sau khi được công nhận, cũng không có điều kiện làm mô hình trình diễn. Không có trình diễn, thì làm sao phổ biến giống được? Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất là bản quyền không được tôn trọng. Ví dụ điển hình là: cây giống thanh long ruột đỏ do Viện tạo ra nhưng không cạnh tranh lại nông dân do họ bán quá rẻ”. Thực trạng hiện nay của KHCN vùng ĐBSCL là: Lương cán bộ khoa học rất thấp, kinh phí không đủ (cả kinh phí hoạt động thường xuyên và kinh phí nghiên cứu). Thủ tục thanh toán thì không dễ chút nào. Nói chung, nếu không cải tiến được đồng lương và kinh phí nghiên cứu thì KHCN sẽ tiếp tục còn nhiều hạn chế. “Theo tôi, cần gỡ ra bằng cách Nhà nước cho chúng tôi kinh phí thực hiện đề tài nhiều hơn và cho khoán chuyên đề, bớt gánh nặng cho chủ nhiệm đề tài”, PGS.TS Nguyễn Minh Châu đề xuất.
Ông Trần Công Chánh, Chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang, cho rằng trong thời gian tới, cần đổi mới cơ bản, toàn diện, đồng bộ tổ chức, cơ chế quản lý, cơ chế hoạt động KHCN. Bảo đảm nguồn lực để thực hiện các nhiệm vụ KHCN thuộc các chương trình quốc gia. Trong bối cảnh đó, ngành KHCN tỉnh Hậu Giang và các tỉnh thành ĐBSCL cần hướng tới việc liên kết để phát triển vùng, đảm bảo đưa KHCN gắn liền với sự phát triển bền vững của vùng”. Đề xuất này được nhiều nhà khoa học đồng tình vì thực tế nhiều đề tài nhỏ lẻ ở các tỉnh nghiên cứu có khi trùng lắp, thay vì liên kết sẽ tiết kiệm kinh phí và mở rộng phạm vi nghiên cứu.
Cao Phong
Bình luận (0)