Nhóm nghiên cứu Việt Nam công bố phương pháp thử virus Corona cho kết quả sau 70 phút

Một nhóm nhà khoa học Việt Nam vừa công bố chế tạo thành công sinh phẩm RT-LAMP phát hiện nhanh virus Corona chủng mới (nCoV). Kit sử dụng kỹ thuật khuếch đại đẳng nhiệt axit nucleic chuyên dùng để phát hiện RNA của các loại virus gây bệnh, độ nhạy cao.

TS Lê Quang Hòa, Viện Công nghệ sinh học và công nghệ thực phẩm, Trường đại học Bách khoa Hà Nội, đại diện nhóm nghiên cứu cho biết, với phương pháp mới này, chỉ sau 70 phút cho toàn bộ quy trình (bao gồm cả tách chiết RNA và phản ứng khuếch đại) sẽ cho kết quả ngay. Trong khi đó, phản ứng RT-PCR thông thường phải mất 4 giờ (240 phút) cho cả quy trình.

TS Hòa cho biết, giá thành sản xuất mỗi test của nhóm nghiên cứu là 350.000 đồng, trong khi đó giá sản xuất bộ test RT-PCR là 1 triệu đồng. So với các kỹ thuật sinh học phân tử khác, RT-LAMP có thiết bị đơn giản, khả năng ứng dụng tại hiện trường, độ nhạy và độ đặc hiệu cao (tương đương với real-time RT-PCR).

Ngay sau khi trình tự hệ gene của chủng nCoV-2019 được công bố trên ngân hàng GenBank ngày 13.1, nhóm nghiên cứu của TS Hòa đã chủ động tiến hành phát triển sinh phẩm RT-LAMP phát hiện nhanh chủng này. Việc tổng hợp gene nhân tạo vùng gene đích mã hóa nucleocapsid phosphoprotein của chủng nCoV, cũng được thực hiện.

Thử nghiệm phản ứng, RT-LAMP phát hiện RNA của nCoV là 5 phiên bản mỗi phản ứng, tương đương với phương pháp nhạy nhất hiện nay dựa trên kỹ thuật real-time RT-PCR. Đặc biệt, phản ứng RT-LAMP này không cho kết quả dương tính giả với các loại coronavirus khác như SARS CoV, MERS-CoV, HKU4, HKU1, OC43 và 229E.

Tuy nhiên, kết quả này dựa trên các mẫu RNA được phiên mã in vitro. Do vậy, để đảm bảo độ chính xác, bước tiếp theo cần so sánh các đặc tính của bộ sinh phẩm với phương pháp tiêu chuẩn real-time RT-PCR (khuyến cáo bởi WHO) trên các mẫu RNA virus được thu nhận từ mẫu bệnh phẩm thực.

Để ứng dụng rộng, nhóm nghiên cứu mong muốn có tối thiểu 12 mẫu RNA của chủng nCoV để nội kiểm và cần thử nghiệm liên phòng trước khi đăng ký sản phẩm và sản xuất hàng loạt. Khi có mẫu, sau 3 ngày nhóm sẽ có kết quả. Nếu có phòng thí nghiệm đầy đủ hóa chất, nhóm nghiên cứu có thể sản xuất sinh phẩm thử tới 1.000 test sau 7 ngày.

Chia sẻ với Thanh Niên, PGS Hoàng Minh Sơn, Hiệu trưởng Trường đại học Bách khoa Hà Nội, cho biết một trong những lĩnh vực nghiên cứu ưu tiên của Bách khoa Hà Nội là khoa học và công nghệ sức khoẻ. Đây là một lĩnh vực nghiên cứu liên ngành, có sự tham gia của các nhà nghiên cứu thuộc Viện Kỹ thuật hoá học (hoá dược, vật liệu y sinh), Viện Công nghệ sinh học và công nghệ thực phẩm (sinh học phân tử, gen,...), điện tử - viễn thông (điện tử y sinh), vật lý - vật liệu (công nghệ nano), công nghệ thông tin…

Mới đây, một nhóm nghiên cứu của trường (do PGS Trương Quốc Phong, Viện công nghệ Sinh học và công nghệ thực phẩm) chủ trì cũng đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp bằng độc quyền giải pháp hữu ích cho quy trình sản xuất que thử phát hiện nhanh virus rota (gây tiêu chảy). Giải pháp hữu ích này được đánh giá cao bởi giá thành thấp, hiệu quả cao, phù hợp với việc chẩn đoán các chủng virus rota lưu hành tại Việt Nam.

Về nhóm của TS Hòa và PGS Sơn cũng cho biết, đây là một trong các nhóm nghiên cứu đi sâu vào nghiên cứu chế tạo các thiết bị thử nhanh virus của Trường  đại học Bách khoa Hà Nội. TS Hòa có kinh nghiệm hơn 15 năm phát triển, chế tạo sinh phẩm phát hiện nhanh các tác nhân gây bệnh dựa trên các kỹ thuật sinh học phân tử và miễn dịch. Nhóm từng ứng dụng thành công kỹ thuật LAMP để phát hiện các tác nhân gây bệnh như Norovirus, virus dịch tả lợn châu Phi.

PGS Sơn cũng chia sẻ một thông tin thú vị, đồng sự của TS Hòa trong nhóm nghiên cứu là TS Nguyễn Lê Thu Hà, một cựu sinh viên Trường đại học Bách khoa Hà Nội, và là vợ của TS Lê Quang Hòa. Ông cụ thân sinh của TS Lê Quang Hòa là GS Lê Doãn Diên, nhà sinh hóa hàng đầu của Việt Nam.