Những biến động trong giới xuất bản

Theo đó, doanh thu của ngành xuất bản trong năm 2023 có sự sụt giảm bởi các biến động về mặt suy thoái kinh tế cũng như giá giấy tăng mạnh do thiếu nguồn cung.

Theo Hội nghị tổng kết năm 2023 và phương hướng nhiệm vụ năm 2024 của Cục Xuất bản, In và Phát hành, năm 2023, toàn ngành xuất bản doanh thu ước đạt 99.700 tỉ đồng (giảm 2% so với năm 2022), tổng số tiền nộp ngân sách nhà nước ước đạt 3.378 tỉ đồng (giảm 8% so với năm 2022).

TD Tổng hợp

Trong đó số xuất bản phẩm in là: 33.000 xuất bản phẩm với 450 triệu bản (giảm 11% về xuất bản phẩm và giảm 23% về bản so với cùng kỳ năm 2022).

Theo báo cáo thị trường của METRIC về các sàn thương mại điện tử, doanh thu trên các trang thương mại điện tử chiếm gần 1.200 tỉ đồng, tăng 12% so với năm ngoái, cho thấy việc bán tại các hiệu sách truyền thống cũng như website của các nhà xuất bản là tương đối ít.

Cụ thể, Shopee và TikTokShop đóng góp gần 850 tỉ đồng, tăng 52% so với cùng kỳ năm ngoái. Tiki có sự sụt giảm, khi chỉ góp vào 350 tỉ đồng, giảm 33% so với năm 2022.

Xét về cơ cấu, sách điện tử đang ngày càng chiếm tỷ trọng cao, đạt 4.600 đầu sách, tăng 31,4% một năm trước đó. Sách nói cũng có được sự tăng trưởng lớn, khi quy mô doanh thu thị trường đạt 80 tỉ đồng và số lượt nghe đạt 40 triệu, tăng 25% so với năm ngoái.

Những tựa sách tạo hiệu ứng

Về sách bán chạy, trên Tiki có Tâm lý học về tiền (1980 Books, Morgan Housel), Không diệt không sinh đừng sợ hãi (Saigon Books, Thiền sư Thích Nhất Hạnh) và Thao túng tâm lý (1980 Books, Shannon Thomas, LCSW).

Tại Fahasa có Hiểu về trái tim (First News, Minh Niệm), Phác họa chân dung kẻ phạm tội (AZ, Diệp Hồng Vũ) và Cây cam ngọt của tôi (Nhã Nam, Jose Mauro de Vasconcelos).

Trên Shopee, bán chạy có Thay đổi cuộc sống với nhân số học (First News, Lê Đỗ Quỳnh Hương & David A. Phillips), Muôn kiếp nhân sinh (First News, Nguyên Phong), Không diệt không sinh đừng sợ hãi (Saigon Books, Thiền sư Thích Nhất Hạnh).

NXB

Có thể thấy, các sách tâm lý, tâm linh và kinh tế chiếm vị trí hàng đầu. Điều này cũng dễ lý giải bởi theo chia sẻ của một số đơn vị xuất bản, do khủng hoảng kinh tế, áp lực cuộc sống, mức độ lừa đảo tài chính ngày càng nghiêm trọng đã làm xáo trộn cuộc sống thường ngày, dẫn đến độc giả tìm đến các tựa chữa lành, tâm linh, cũng như trang bị cho mình những kiến thức nền tảng về tài chính và chi tiêu.

Tuy vậy, theo đại diện của Book Hunter, xu hướng này luôn không ổn định, có thể thay đổi một cách nhanh chóng. Nếu trước đây Nhà giả kim luôn chiếm vị trí đầu bảng, thì nay đã không còn xuất hiện. Do đó, để các tựa sách có thể đến gần với người đọc thì phải “chạm” được vào nhu cầu của thị trường, đòi hỏi những người làm sách phải thực tiễn hơn. Các yếu tố khác như chất lượng nội dung, danh tiếng của nhà văn hay biện pháp truyền thông – quảng cáo… tuy rất cần thiết nhưng không phải là nhân tố quyết định để bán được sách.

Chia sẻ với Thanh Niên, NXB Trẻ cho biết trọng tâm trong năm 2024 của mình là dòng sách tâm lý học, mở màn đầu năm là bộ Toàn thư về tâm lý; cùng với đó là dòng tâm lý - kỹ năng, để đồng hành với bạn đọc trong năm 2024 nhiều biến động.

Theo đại diện NXB Trẻ: “Với sự gia tăng các bệnh tâm lý, tâm thần cũng như nhận thức đã mở rộng hơn về các bệnh này, kiến thức tâm lý học không chỉ cần cho sinh viên, giáo viên chuyên ngành mà cả người làm công tác nhân sự, thầy cô giáo, cấp quản lý, lãnh đạo”.

Ngoài ra, với sự phổ biến của các công cụ trí tuệ nhân tạo, thì tủ sách "Chuyển đổi số" và tủ sách "Kinh tế - kỹ năng" vẫn sẽ tiếp tục xây dựng. Chỉ riêng về ứng dụng ChatGPT thì NXB Trẻ đã có hẳn 3 cuốn cho 3 đối tượng khác nhau kịp thời đọc, đó là cuốn ChatGPT cho doanh nghiệp (dùng cho công ty), Canh bạc AI (dành cho sinh viên, người đi làm), và sắp tới là cuốn Xin chào AI, dành cho cha mẹ, thầy cô, ứng dụng trong giáo dục... (đối tượng gia đình, đại chúng).

Cũng theo hướng đi này, Công ty sách Huy Hoàng cho biết cũng sẽ đầu tư nhiều hơn về các sách sức khỏe, vì đây là dòng được nhiều bạn đọc quan tâm. Thời gian qua, 2 tác phẩm Bệnh của thời thức ăn tiện lợi và Khúc tráng ca về những vết thương cũng được ra mắt.

Công ty sách Bách Việt cũng quan tâm đến dòng sách tâm lý - kỹ năng - chữa lành, trong giai đoạn mà các vấn đề này đang ngày càng được độc giả tìm đến. Gần đây các tựa Sống thật để thật sự sống, Cái tôi trong tương tác xã hội… đã được giới thiệu.