Những ca khúc bất hủ của nhạc sĩ Lam Phương

Theo nguồn tin riêng của Thanh Niên tại Mỹ, nhạc sĩ Lam Phương trút hơi thở cuối cùng hôm 22.12 (giờ địa phương), hưởng thọ 83 tuổi. Trước khi ra đi, ông đã nhập viện cấp cứu ở Fountain Valley, California (Mỹ) vào trung tuần tháng 12 khi chứng bệnh tim và tai biến mạch máu não trở nặng. Nhạc sĩ sinh năm 1937 là tên tuổi tiêu biểu của nền tân nhạc Việt Nam với hàng trăm tác phẩm từ giữa thập niên 1950 đến nay. Nhắc đến gia tài âm nhạc đồ sộ của Lam Phương phải kể đến những ca khúc bất hủ dưới đây.

Đây là một trong những bài hát gắn liền với tên tuổi nhạc sĩ Lam Phương. Lấy bối cảnh Đà Lạt với khung cảnh rừng thông phủ mờ sương khói, Thành phố buồn mang giai điệu da diết, nồng nàn và chút đượm buồn khi miêu tả về mối tình tan vỡ của đôi nam nữ. Những ca từ nổi tiếng: “Thành phố nào nhớ không em?/Nơi chúng mình tìm phút êm đềm/Thành phố nào vừa đi đã mỏi/Đường quanh co quyện gốc thông già…” trong bài hát đã khiến biết bao thế hệ khán giả say đắm suốt nhiều thập niên qua.

Chia sẻ trong cuộc phỏng vấn với Thanh Niên năm 2018, nhạc sĩ Lam Phương cho biết ông sáng tác Thành phố buồn khi lưu diễn ở Đà Lạt. “Ngày đó còn trẻ nên rất lãng mạn và trí tưởng tượng cũng vô cùng phong phú. Lúc nhớ, lúc thương cộng với cảm xúc dâng trào trong một buổi chiều khi ngồi trên triền dốc nhìn xuống đồi thông tôi đã viết lên nỗi lòng mình”, nhạc sĩ tài hoa nhớ lại.

Hai danh ca Chế Linh - Thanh Tuyền từng thể hiện rất thành công ca khúc Tình bơ vơ của nhạc sĩ Lam Phương ẢNH: CHỤP MÀN HÌNH

“Về làm chi, rồi em lặng lẽ ra đi/Gom góp yêu thương quê nhà/Dâng hết cho người tình xa…” những lời hát chất chứa đầy tâm tình của ca khúc bất hủ này được rất nhiều khán giả hải ngoại lẫn trong nước yêu thích. Tình Bơ vơ từng được nhiều thế hệ ca sĩ như: Chế Linh - Thanh Tuyền, Bằng Kiều - Lệ Quyên, Hà Thanh Xuân… thể hiện thành công.

Được biết, đây là một trong những bài hát mà cố nhạc sĩ dành riêng cảm xúc của mình cho danh ca Bạch Yến. Nhạc sĩ tài hoa chia sẻ với Thanh Niên cách đây 2 năm rằng ông có nhiều bài hát viết về bà, tuy không có duyên tình, họ vẫn là bạn tốt của nhau. “Tôi còn là bạn cả hai vợ chồng Bạch Yến. Tôi có khoảng hơn 10 bài nổi tiếng viết cho cô ấy. Lâu lâu khi viết bài mới tôi “đá” qua chuyện cũ một chút, nhắc lại để nhớ (cười)”, cố nhạc sĩ thừa nhận.

Ngoài danh ca Bạch Yến, một bóng hồng khác là ca sĩ Minh Hiếu cũng có ảnh hưởng không nhỏ đến âm nhạc của Lam Phương. Tấm chân tình dành cho nữ ca sĩ này đã giúp cố nhạc sĩ sáng tác nên những bản tình ca nổi tiếng nhất trong cuộc đời ông, đơn cử như ca khúc Biển tình. Theo chia sẻ của người nghệ sĩ tài hoa với Thanh Niên, những cảm xúc lãng mạn trong bài hát có được sau khi hai người cùng dạo bãi biển tuyệt đẹp ở Nha Trang nhân một buổi văn nghệ.

Những ca từ ngọt ngào: “Đời anh sẽ đẹp vì có em/Ngày dài sẽ làm mình nhớ thêm/Biển xanh cát trắng sóng hòa nhịp ái ân/Không còn những chiều bâng khuâng…” đã khiến biết bao người say đắm. “Câu chuyện của chúng tôi chỉ dừng lại đúng như bài hát Biển tình và cho đến sau này chúng tôi là bạn”, nhạc sĩ từng chia sẻ.

Nhạc sĩ Lam Phương (bìa trái) trong lần giao lưu với truyền thông Việt Nam nhân buổi ra mắt dự án Lam Phương - The Gift năm 2018 ẢNH: TL

Nhắc đến những tuyệt phẩm nhạc tình của nhạc sĩ Lam Phương, sẽ thật thiếu sót nếu bỏ qua bài hát Thao thức vì em, khúc hát ăn sâu vào đời sống âm nhạc của nhiều thế hệ khán giả. Bài hát nổi tiếng đến mức những câu hát: “Em ơi suốt đêm thao thức vì em/Vì lời giã từ lúc anh ra về/Rằng mai đây anh lại thăm/Ước gì trọn cuộc đời/Là mình luôn luôn có đôi...” được nhiều người thuộc lòng dù không phải khán giả trung thành của ông. Vì câu hát quá đỗi nổi tiếng trong bài, đến giờ người ta vẫn gọi tuyệt phẩm này là Thao thức vì em. Tuy nhiên, theo tác giả, tên chính xác của bài hát phải là Em là tất cả.

Cuộc đời của nhạc sĩ Lam Phương cũng từng có mối tình sâu đậm với nữ ca sĩ Hạnh Dung và truyền cảm hứng cho ông viết nên nhiều bản tình ca nổi tiếng: Bọt biển, Giọt lệ sầu, Tình nghĩa đôi ta chỉ thế thế thôi… Đặc biệt, nữ ca sĩ kể trên cũng là bóng hồng khiến ông “rút ruột” viết nên ca khúc Phút cuối được rất nhiều khán giả yêu mến. Theo lời kể của người nhạc sĩ tài hoa, hoàn cảnh để ông viết nên bài hát bất hủ này là khi công tác ngoài Côn Đảo (Bà Rịa-Vũng Tàu). Trong đêm cuối cùng họp mặt chia tay mọi người (trong đó có Hạnh Dung) trước khi về Sài Gòn, giây phút lưu luyến đã làm người nghệ sĩ viết nên những ca từ nổi tiếng: “Chỉ còn gần nhau một giây phút thôi/Một giây nữa thôi là xa nhau rồi”.

Lệ Quyên - Quang Dũng thể hiện ca khúc Cỏ úa của nhạc sĩ Lam Phương trong một sự kiện âm nhạc ẢNH: CHỤP MÀN HÌNH

Với giọng điệu da diết, nghẹn ngào đến đau thương, Cỏ úa là một trong những bản nhạc buồn nhất của nhạc sĩ Lam Phương khi nhắc đến sự tan vỡ, chia ly đôi lứa. Từng câu, từng chữ chở đầy nỗi thất vọng, sự đau lòng, đắng cay, cô độc: “Từ lúc em đi trong rượu cay men nồng/Màu trắng khăn tang quanh căn phòng cô đơn/Bão tố triền miên ngày em về nhà đó/Buồn hắt buồn hiu ngõ đêm sầu cô liêu”. Ca khúc về duyên kiếp không thành này rất được yêu thích qua phần thể hiện của nhiều giọng ca như: Lệ Quyên - Quang Dũng hay Don Hồ - Lâm Thúy Vân…

Sinh thời, nhạc sĩ Lam Phương rất hiếm khi viết những ca khúc tươi vui, rộn ràng và Bài tango cho em là một trong số ít tác phẩm như thế. Ca khúc được viết trong lúc ông hạnh phúc, đam mê nhất trong tình yêu. Với âm điệu tươi, ngập tràn niềm hân hoan, hạnh phúc khi yêu, Bài tango cho em dẫn dắt người nghe chìm đắm trong khoảng thời gian yêu đương ngọt ngào và đẹp đẽ nhất. Suốt nhiều thập niên qua, những câu hát: “Từ ngày có em về/Nhà mình toàn ánh trăng thề/Dòng nhạc tình đang tắt lâu/Tuôn trào ngọt ngào như dòng suối” đã được cất lên bởi biết bao thế hệ nghệ sĩ và còn nguyên sức sống đến tận bây giờ.

Những ca khúc của nhạc sĩ Lam Phương gắn liền với đời sống âm nhạc của công chúng Việt Nam hơn nửa thế kỷ qua ẢNH: TL

Kiếp nghèo là nhạc phẩm mang tính bước ngoặt trong cuộc đời của nhạc sĩ Lam Phương. Cuốn sách Lam Phương - Trăm nhớ ngàn thương do nhà báo Nguyễn Thanh Nhã chấp bút đã kể lại những câu chuyện đời, những nỗi niềm trăn trở để ông có cảm hứng tạo nên những tuyệt phẩm sống mãi với thời gian, trong đó có Kiếp nghèo. Bài hát được nhạc sĩ tài hoa bậc nhất miền Nam sáng tác vào giữa thập niên 1950 bằng tất cả cảm xúc chân thực nhất của mình trước cuộc sống nghèo khó. “Lúc đó, tôi thấy mình thật cô đơn, thấy mình bé nhỏ và hình như bị đời ruồng rẫy đến vô tình. Tôi đi mãi cho tới khi về nhà, không kịp thay quần áo, ôm cây đàn và cứ thế viết về kiếp nghèo, về phận bạc của mình”, nhạc sĩ Lam Phương chia sẻ.

Sau khi được ra mắt, Kiếp nghèo nhanh chóng nổi tiếng và giúp ông… thoát nghèo. Lam Phương tâm sự, chỉ với bài hát này, ông mua được ngôi nhà khang trang cho mẹ. Gia đình nhạc sĩ tiết lộ thời điểm đó, căn nhà có giá trị tương đương 40 cây vàng.