Những sự cố kỹ thuật có thể tạo nên... tác phẩm nghệ thuật

Darren Tynan là nhiếp ảnh gia người Úc. Bộ ảnh Fear of missing out (FoMO) được anh tạo nên bắt đầu từ một đêm thứ sáu mưa như trút nước ở Perth: “Tôi chỉ đơn giản muốn xem một chương trình nào đó trên ti vi, song cái ăng ten tôi vừa mới mua lại không chịu hoạt động nên đường truyền cứ liên tục bị lỗi và gián đoạn. Trong cơn buồn chán đến mức chẳng thèm vớ lấy cái remote, tôi như bị mê hoặc bởi những lỗi đường truyền cứ liên tục lập lòe trên màn hình. Những khối pixel, những đường nhòe liên tục chuyển động, khối vuông, hình chữ nhật đơn sắc cứ ẩn hiện, rồi những khối màu đa sắc hòa vào nhau, kết nối với nhau tạo nên một đoạn video lỗi dài và rời rạc”.

FoMO đang được triển lãm ở Toong Minh Khai (Q.3, TP Hồ Chí Minh) đến ngày 1.11 từ 8 - 20 giờ mỗi ngày, vào cửa tự do. Darren Tynan sẽ có buổi giao lưu với người xem vào 17g30 ngày 28.9. Tác giả của triển lãm khá đặc biệt này đã dành cho Thanh Niên những trao đổi riêng về bộ ảnh lạ và những dự án nghệ thuật sắp tới của mình ở Việt Nam.

*Vì sao anh lại quyết định triển lãm Fear of missing out ở Việt Nam? Trước đây, bộ ảnh này đã được triển lãm ở nơi nào khác chưa? Nếu có, phản ứng của người xem như thế nào?

Darren Tynan: FoMO được thực hiện tại Úc và đây là lần đầu tiên tôi triển lãm bộ ảnh này, cũng vì thế tôi đang rất háo hức về phản ứng của người xem. Tôi đã gặp những người giúp đỡ xây dựng buổi triển lãm này một cách tình cờ, và sau đó mọi chuyện như được sắp xếp ổn thỏa. Tôi cảm thấy điều này thật thú vị bởi vì chính cơ hội mở đầu và sự ngẫu nhiên dẫn đến triển lãm này, cũng tương tự như bản chất đầy tự nhiên của các bức ảnh và cách mà tôi tiếp cận tới nhiếp ảnh vậy. Tôi đã chính thức giới thiệu trang web của mình khi tới Việt Nam vào tháng 1.2018  và mọi chuyện thật hợp lý khi bây giờ tôi sẽ tiếp tục phát triển nó với bộ ảnh FoMO này, đó cũng chính là bộ sưu tập đầu tiên mà tôi tung lên mạng. Tôi đã nảy ra ý tưởng tổ chức triển lãm, có lẽ điều đó sẽ mang đến cho tôi một chiều hướng mới trong công việc. Hiện thực hóa FoMO và đưa sản phẩm này từ thế giới công nghệ và kỹ thuật số về thế giới hiện thực là ý tưởng của tôi; và tổ chức một triển lãm là cách tốt nhất giúp tôi thực hiện điều đó.

* Anh nghĩ người xem ở Viêt Nam sẽ đón nhận bộ ảnh thế nào, liệu họ có hiểu hết những ý tưởng mà anh muốn chuyển tải qua tác phẩm?

- Để tạo nên FoMO, tôi đã cố tình đưa các lỗi nén video vào những chương trình được phát sóng miễn phí tại Úc và ghi lại những đoạn video bị nhiễu trong vòng 2 năm. Chủ đề và mô típ ở đây là tôi sẽ ghi lại và phân loại ‘các thực thể’ tồn tại trong một thế giới kỳ lạ, hỗn loạn và phi logic. Tôi muốn khuyến khích mọi người tạo ra những câu chuyện của riêng họ bằng cách sử dụng những thực thể này.

Thành thật mà nói, tôi hoàn toàn không biết mọi người sẽ nghĩ gì. Tác phẩm này có hơi khác thường và nó khá lộn xộn. Tôi muốn khuyến khích mọi người xem những sự cố kỹ thuật như một công cụ tiềm năng để tạo nên các tác phẩm nghệ thuật kỹ thuật số mới. Bộ sưu tập được tạo ra một cách tình cờ và ngẫu nhiên, đó thực chất chính là một bộ những khung hình lỗi, vì vậy người xem có thể tiếp tục phát triển và hoàn thiện nó. Tôi muốn để mọi người tự mình khám phá bộ sưu tập này hơn là đưa cho họ một ý tưởng hay thông điệp cụ thể nào. Tôi thích có một cảm giác bí ẩn và cho phép người xem tự quyết định ý nghĩa của những tác phẩm này đối với họ và nó liên quan tới bản thân họ như thế nào.

* Điều gì khiến anh thú vị nhất ở bộ ảnh này?

- Tôi thấy rằng cách mà các lỗi phát sóng được tái hiện qua những bức hình chính là điều thú vị nhất. Những sự cố và lỗi kỹ thuật khác nhau đều mang những đặc điểm và tính chất riêng của chúng. Một số lỗi làm cho hình ảnh hiển thị giống như đang tan chảy, hoặc trở thành các khối hình chằng chịt, hay thậm chí còn có những lỗi làm nhiễu loạn và phá hoại nhiều hơn. Ý tưởng ở đây là tôi trở thành một nhà khảo cổ học và một thợ săn, đang tìm kiếm và khám phá thông qua những đoạn video truyền hình bị nhiễu của mọi thực thể, và FoMO chính là kết quả của công trình này.

- Tôi muốn có một triển lãm cá nhân khác tại Việt Nam hoặc nó cũng có thể là một triển lãm thực hiện theo nhóm. Tôi có một số ý tưởng và đang tiến hành khai thác chúng, do vậy chúng ta hãy cùng chờ đợi xem điều gì sẽ xảy ra nhé.

- Tôi đã thực hiện hai bộ ảnh kể từ khi tới Việt Nam. Hiện tại tôi cũng đang tiến hành một bộ ảnh khác ghi lại những trục trặc từ Đài truyền hình Việt Nam. Đó là một sự kết hợp giữa những bức ảnh ghi lại sự cố và thơ văn. Tôi rất hứng thú với việc lạm dụng và lợi dụng những dữ liệu của video hay hình ảnh và khám phá sâu hơn về các lỗi truyền dẫn. Do đó, tôi sẽ thử nghiệm nhiều hơn nữa ở Việt Nam trong tương lai. Tôi sẽ cập nhật trên trang web của mình với các dự án mới khi chúng được hoàn thành.

* Xin cám ơn anh và chúc triển lãm thành công!