Nỗ lực ngoại giao tăng tốc xung quanh chiến sự ở Gaza

Chạy đua đàm phán

Truyền thông Mỹ ngày 25.1 đưa tin ông Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) William Burns sẽ đến châu Âu trong vài ngày tới để gặp các đồng cấp Israel và Ai Cập, cũng như thủ tướng kiêm ngoại trưởng của Qatar. Địa điểm gặp gỡ chính xác chưa được tiết lộ, song theo các thông tin này, cuộc gặp sẽ tập trung vào một thỏa thuận tiềm năng nhằm giải cứu các con tin vẫn đang bị Hamas giam giữ. Ai Cập và Qatar đã trở thành các bên trung gian quan trọng trong các cuộc đàm phán kể từ khi chiến sự bùng nổ ở Gaza.

Reuters

Nhà Trắng và CIA từ chối bình luận. Tuy nhiên, Điều phối viên Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ John Kirby cùng ngày cho biết ông Burns đã tham gia vào các cuộc đàm phán liên quan thỏa thuận giải cứu con tin vào cuối tháng 11.2023 và đang nỗ lực "đạt được một thỏa thuận nữa", theo AFP. Một nguồn tin của Reuters tiết lộ Israel đã đề xuất tạm dừng giao tranh 60 ngày và trong thời gian đó, hơn 100 con tin sẽ được thả theo từng giai đoạn.

Trong khi đó, phái đoàn của Houthi do người phát ngôn Mohammed Abdel Salam dẫn đầu đã gặp Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nga Mikhail Bogdanov tại Moscow ngày 25.1, để thảo luận về việc "tăng cường các nỗ lực nhằm thúc ép" Mỹ và Israel đi đến ngừng bắn ở Gaza, theo AFP. Trên X (trước đây là Twitter), ông Salam cho biết Nga và Houthi khẳng định Washington đang phải đối mặt với áp lực ngày càng lớn trong việc chấm dứt chiến sự ở Gaza thay vì "quân sự hóa biển Đỏ". Trong một tuyên bố, Bộ Ngoại giao Nga lên án các cuộc tấn công của Mỹ và Anh nhằm vào Houthi gần đây.

Trong một diễn biến khác, Reuters dẫn các nguồn tin độc quyền cho biết Mỹ đã thiết lập một kênh mới với Israel để bày tỏ quan ngại cũng như tìm kiếm câu trả lời về việc quân đội Israel gây thương vong cho dân thường ở Gaza.

Theo hai quan chức Mỹ giấu tên, kênh này hoạt động thông qua các nhà ngoại giao tại Đại sứ quán Mỹ ở Jerusalem, bộ phận phụ trách khu vực Trung Đông của Bộ Ngoại giao Mỹ, cũng như Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Joe Biden về các vấn đề nhân đạo tại khu vực, David Satterfield. Các quan chức Mỹ tiết lộ kênh này ra đời sau cuộc gặp giữa Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và nội các chiến tranh của Israel hồi đầu tháng 1.

Phán quyết của ICJ

Các nỗ lực ngoại giao diễn ra giữa lúc Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) ngày 26.1 đưa ra phán quyết yêu cầu Israel thực hiện mọi biện pháp trong khả năng của mình để ngăn chặn các hành động diệt chủng ở Dải Gaza, song không yêu cầu nước này ngừng bắn. Đây là phán quyết tạm thời về các biện pháp khẩn cấp mà Nam Phi yêu cầu trong vụ kiện đang được ICJ thụ lý, xoay quanh cáo buộc Israel phạm tội diệt chủng. Hamas trước đó tuyên bố họ sẽ tuân thủ yêu cầu ngừng bắn từ ICJ nếu Israel cũng làm như vậy.

Reuters

Bất chấp sức ép quốc tế, Israel vẫn tiếp tục đẩy mạnh cuộc tấn công ở miền nam Gaza, đẩy dân thường vào tình thế mắc kẹt. Theo Reuters, quân đội Israel hôm 26.1 cho biết tình báo nước này phát hiện Hamas đang hoạt động từ bên trong và xung quanh hai bệnh viện Nasser và Al-Amal tại thành phố Khan Younis. Hamas và giới chức y tế tại Gaza đã bác bỏ cáo buộc của Israel rằng lực lượng này sử dụng bệnh viện để che đậy các căn cứ quân sự.

Trước đó, cơ quan y tế Gaza cho hay một cuộc tấn công của Israel đã làm 20 người thiệt mạng và 150 người bị thương, khi họ đang xếp hàng chờ nhận thực phẩm cứu trợ tại thành phố Gaza hôm 25.1.