Là TP với không ít cơ sở công nghiệp lạc hậu từ thế kỷ trước, đặc điểm dễ nhận thấy ở Thái Nguyên là các nhà máy, cơ sở công nghiệp nằm rất gần khu dân cư. Vì thế, nếu việc sản xuất gây ô nhiễm vào ban ngày rất dễ bị người dân phát hiện, tố cáo.
“Chết” vào ban ngày
Trước bức xúc của người dân, Công ty cổ phần luyện cán thép Gia Sàng đã cho ống khói nhà máy "chết" vào ban ngày, và bắt đầu xả khí thải vào ban đêm. Người dân quanh khu vực cũng đã nhiều lần gửi đơn tố cáo tình trạng xả khí thải ban đêm, nhưng không được giải quyết.
 Tuy có sự thay đổi theo chu kỳ của nhà máy, nhưng chủ yếu thải vào buổi tối, từ 20 giờ trở đi. Khi trời nồm, ẩm thì thấy rõ không khí màu vàng, rất khó thở.  |
|
| Bà Nguyễn Thị Thu (tổ 17, P.Gia Sàng, TP Thái Nguyên) |
Khi nhìn về phía Công ty cổ phần luyện cán thép Gia Sàng mỗi tối, không hôm nào người dân TP Thái Nguyên lại không thấy một vùng trời khói bụi mịt mù. Nhiều khi khói không bay lên được, quẩn lại tạo thành nhiều hình khối khổng lồ phía góc trời.
Gia đình ông bà Trần Văn Sơn - Nguyễn Thị Thu (tổ 17, P.Gia Sàng), có gần 30 năm sống ngay phía ngoài tường rào nhà máy, bản thân bà Thu từng là công nhân, 20 năm làm việc tại nhà máy này, cho biết: Nhà máy có 5 ống khói, trong đó ống cao nhất chủ yếu làm nhiệm vụ thải hơi nước và nhiệt lượng. 4 ống khói thấp, công nghệ cũ hơn, đảm nhận nhiệm vụ thải khói của 4 lò luyện từ nguồn nhiệt cực điện và cực than ra ngoài môi trường.
 |
| Nhiệt điện Cao Ngạn trông rất "hiền lành" vào mỗi sáng... |
“Tuy có sự thay đổi theo chu kỳ của nhà máy, nhưng chủ yếu thải vào buổi tối, từ 20 giờ trở đi. Khi trời nồm, ẩm thì thấy rõ không khí màu vàng, rất khó thở”, bà Thu khẳng định. Bổ sung thêm, bà Phí Thị Sim (hàng xóm với bà Thu) cho rằng: “Mùi khí thải từ nhà máy chủ yếu là khét của khói than, cộng với hóa chất đốt lò nên có thứ mùi rất tanh”.
 |
| ...nhưng ồ ạt nhả khói độc vào ban đêm - Ảnh: L.T |
Đứng cạnh hàng rào nhà máy, PV Thanh Niên không chỉ cảm nhận rõ thứ mùi khủng khiếp đó mà còn cảm thấy sự ngột ngạt bởi lớp bụi dày đặc trong không gian khiến các giác quan... như muốn ngừng hoạt động.
|
Dọc đường Cách Mạng Tháng 8 từ Công ty cổ phần luyện cán thép Gia Sàng đến Khu công nghiệp (KCN) gang thép, những nhà máy và khu dân cư nối tiếp nhau. Người dân sống ở KCN gang thép từ lâu bức xúc về thứ mùi gây khó thở do hiện tượng đổ xỉ luyện thép. Bà Phan Thị Vinh, ngụ P.Cam Giá, vốn là công nhân nhà máy đã nghỉ mất sức cho biết: “Cứ sau vài ngày luyện thép lại một lần đổ xỉ, rực cả một góc trời, mùi xỉ theo gió lan khắp nơi. Đóng cửa hay đeo khẩu trang cũng chỉ bớt phần nào. Mùi xỉ xộc vào mũi cực kỳ khó thở”. |
Thời gian gần đây, việc sản xuất của Công ty Gia Sàng có ảnh hưởng do sắp xếp, thay tên đổi chủ sở hữu, nhưng ngay cả khi sản xuất cầm chừng thì thủ đoạn xả khí thải ban đêm vẫn là nỗi bức xúc của người dân xung quanh. Bà Sim tố cáo: “Dù nhà máy hoạt động cầm chừng nhưng cứ tối đến vẫn phải đóng hết cả cửa kính. Đứng ngoài hít thở một lúc thì sáng hôm sau, lạo xạo trong mồm”.
Cơ quan chức năng bất lực
Tiếp tục với nhà máy nằm giữa khu dân cư, Công ty nhiệt điện Cao Ngạn, hơn 5 năm nay từ khi hoạt động đã trở thành nỗi ám ảnh của người dân tổ dân phố 11, P.Quán Triều, TP Thái Nguyên. Nếu như một số cơ sở ô nhiễm lấy lý do việc xả khí thải đêm do giá điện rẻ thì với nhà máy nhiệt điện có lẽ là nguyên nhân khác!
Đã gửi 3 lá đơn có chữ ký của các hộ dân tới Nhà máy nhiệt điện Cao Ngạn, nhưng nguyện vọng của ông Nguyễn Đức Chi, Chủ tịch Hội Người cao tuổi và người dân tổ dân phố 11, không được phía công ty phúc đáp. Ông Chi cho biết: “Lần duy nhất thấy ống khói Nhà máy nhiệt điện Cao Ngạn nhả khói đen ban ngày là lần nhà máy bị sự cố. Còn cứ vào ban đêm, từ 21 giờ đến 6 giờ sáng hôm sau, khói kèm theo mùi hôi thối len lỏi vào khắp nhà”. Những người dân khác thuộc tổ 11 thống kê một tháng ít nhất cũng chừng 20 ngày thấy mùi và khói. Còn bụi bặm thì thường xuyên. “Ngày nào cũng phải hai lần lau nhà và nóc tivi”, ông Chi thống kê.
Tuy nhiên, giải thích với PV Thanh Niên, ông Bùi Minh Tuấn, Phó giám đốc Công ty nhiệt điện Cao Ngạn cho rằng, khói bụi của nhà máy được xả thẳng lên trời; mà “nếu ống khói xả thải lên trời thì những "ông" sống quanh không được hưởng đâu, ít nhất cũng phải cách đây 3 - 4 km, chứ 2 km trở lại cũng không được hưởng” (?).
Bà Trần Thị Minh Hương, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường, Sở TN-MT tỉnh Thái Nguyên, nói rằng: “Việc các nhà máy đảm bảo 100% khí thải đủ tiêu chuẩn là không có. Hằng năm, chúng tôi tiến hành kiểm tra các nhà máy trên địa bàn từ 1 đến 2 lần, theo kế hoạch. Nếu trước khi kiểm tra, nhà máy thay đổi một vài thông số vận hành thì kết quả đo chắc chắn không chính xác”.
Cũng theo bà Hương, nếu phát hiện sai phạm, mức xử phạt hành chính cao nhất cũng vài chục triệu đồng nên không đủ sức răn đe. Càng khó hơn vì khói bụi không dễ xác định bằng mắt thường. “Có trường hợp, để lấy thông số từ ống khói, chi cục phải thuê xe thang sửa chữa điện của Công ty đô thị nhưng cũng không ăn thua gì so với chiều cao của ống khói nên nhiều khi... biết mà không làm gì được”, bà Hương bức xúc.
Phan Lê Tùng
Bình luận (0)