Nữ hạm trưởng đầu tiên của Nhật Bản

Theo Hãng thông tấn Kyodo News, trung tá hải quân Miho Otani đã chính thức tiếp nhận chức hạm trưởng tàu khu trục Yamagiri. Trong bối cảnh phụ nữ Nhật thường nghỉ việc để ở nhà chăm sóc gia đình sau khi kết hôn và các nữ trưởng phòng còn là “của hiếm” tại nước này thì trường hợp bà Otani là điểm sáng trong chiến lược cải cách của Thủ tướng Shinzo Abe.

Khi lên nắm quyền lần thứ hai từ năm 2012, ông Abe đã đưa ra học thuyết Kinh tế phụ nữ nhằm khuyến khích và tạo mọi điều kiện cho nữ giới làm việc, đóng góp và thăng tiến trong mọi lĩnh vực nhằm phục vụ mục tiêu tái cơ cấu kinh tế - xã hội, tận dụng mọi nguồn lực của lực lượng lao động, vốn ngày càng già đi, để phát triển đất nước.

Đến nay, chiến lược này bị đánh giá là chưa mang lại hiệu quả mong đợi vì tư duy truyền thống về vai trò của phụ nữ vẫn còn in đậm tại Nhật. Vì thế, thành công của hạm trưởng Otani, nhất là trong lĩnh vực “nam tính” như quân sự, được kỳ vọng sẽ mang lại bước đột phá mới. Theo Kyodo News, hiện chỉ có khoảng 2.400 phụ nữ trong số 42.000 thành viên của Lực lượng phòng vệ trên biển (MSDF).

Khu trục hạm Yamagiri tại Hawaii (Mỹ) tháng 10.2015 shipspotting.com

Hiện nữ hạm trưởng 45 tuổi đang cùng thủy thủ đoàn 220 người, trong đó chỉ có 10 nữ quân nhân, tham gia đợt huấn luyện kéo dài 1 tháng trên Thái Bình Dương. Trả lời phỏng vấn tờ The Telegraph, bà Otani cho biết cơ duyên bước chân vào quân ngũ đến rất tình cờ hơn 20 năm trước.

“Khi đó tôi còn là sinh viên và có lần ngồi xem tin tức về Chiến tranh vùng Vịnh trên truyền hình. Tôi thật sự sốc trước những gì đang xảy ra trên thế giới và chúng khác hoàn toàn so với cuộc sống êm đềm của tôi tại Nhật. Tôi bỗng cảm thấy mình cần phải làm gì đó. Không lâu sau, tôi thấy một mẩu quảng cáo tuyển chọn nữ quân nhân của Học viện Phòng vệ quốc gia nên quyết định đăng ký”, chỉ huy tàu Yamagiri nhớ lại.

Là mẹ của một cô con gái 12 tuổi, bà Otani thừa nhận vẫn chưa thể thật sự cân bằng gia đình và công việc. “Tôi thường xuyên xa gia đình nhiều tháng trời. Những lúc như vậy, tôi cầu viện cha mẹ phụ chăm con. Tôi luôn cảm thấy mình thật có lỗi khi không dành nhiều thời gian nuôi dạy con bé”, nữ hạm trưởng ngậm ngùi cho biết. Theo tờ The Telegraph, bà đã kết hôn 2 lần và người chồng hiện tại cũng là chỉ huy một tàu khu trục.

Cũng theo bà Otani, quyết định thời trẻ của bà đã vấp phải sự phản đối của hầu như tất cả mọi người. “Gia đình tôi phản đối kịch liệt. Cha tôi cho rằng Học viện Phòng vệ quốc gia không phải là nơi dành cho phụ nữ”, bà kể. Tuy vậy, tất cả đều không thể xoay chuyển quyết tâm đóng góp cho đất nước cũng như mở đường cho phụ nữ bước vào đời binh nghiệp của trung tá Otani.

“Tôi là một trong những học viên nữ đầu tiên của học viện, dĩ nhiên là rất ít ỏi. Thật sự khi đó tôi không nghĩ gì đến thăng cấp thành công mà chỉ cảm thấy mình cần phải hoàn thành trách nhiệm và mở đường cho các bạn nữ khác tham gia trong tương lai”, tờ The Telegraph dẫn lời bà Otani nói.

Quyết tâm mang lại sự thay đổi càng dâng cao khi trong suốt thời gian huấn luyện lẫn sau này, bà luôn nhận những ánh mắt kỳ thị từ đồng đội lẫn chỉ huy. Nhất là sau khi bà kết hôn lúc 29 tuổi, nhiều đồng nghiệp nam đã hỏi thẳng: “Khi nào thì nghỉ việc?”. “Lúc đó, nhiều người chưa từng làm việc với phụ nữ nên họ không tin tưởng lắm. Vì thế tôi cảm thấy mình phải có trách nhiệm thể hiện rằng tôi vẫn có thể làm tốt công việc vốn là thế mạnh của nam giới”, bà giải thích.

Lực lượng phòng vệ biển Nhật Bản Reuters

Theo trang Navy Recognition, khu trục hạm Yamagiri là một trong 8 tàu thuộc lớp Asagiri được đóng từ thập niên 1980 và là một trong những khí tài chống ngầm chủ lực của MSDF. Có độ choán nước toàn tải 4.900 tấn, tàu được trang bị pháo 76 mm, 2 hệ thống phòng thủ Phalanx (pháo bắn nhanh), tên lửa chống hạm Harpoon, các bệ phóng rốc két cùng 2 bệ phóng ngư lôi tân tiến. Ngoài ra, lớp tàu này còn có hệ thống radar OPS hiện đại và chở được 2 trực thăng chống ngầm SH-60J. Một điều đặc biệt khác là tàu Yamagiri được trang bị thêm các khoang sinh hoạt và nhà vệ sinh dành cho phụ nữ, thể hiện sự chuyển biến trong chính sách đối với nữ quân nhân.

Đối với 10 nữ binh trên tàu, được làm việc dưới quyền hạm trưởng Otani là một điều rất may mắn. “Bà ấy rất thân thiện và công tâm. Bà chăm lo cho mọi người và quan tâm cả gia đình họ”, cô Mayu Kanzaki nói với The Telegraph.

Lớp tàu Asagiri chủ yếu có phạm vi hoạt động trên biển Hoa Đông, nơi Nhật và Trung Quốc đang tranh chấp chủ quyền nhóm đảo Senkaku/Điếu Ngư. Đó là chưa kể Tokyo cũng hết sức quan ngại tình hình diễn biến trên Biển Đông và đã chính thức mở đường cho Lực lượng phòng vệ hoạt động ở nước ngoài.

Vì thế, tờ The Financial Times dẫn lời giới quan sát đánh giá trọng trách đặt lên vai nữ hạm trưởng Otani sẽ càng lớn hơn khi bà phải chứng tỏ năng lực trong bối cảnh an ninh biến động. Bà cho biết vẫn luôn nhớ những đợt căng thẳng dâng cao sau các đợt va chạm giữa tàu Nhật và tàu Trung Quốc như để tự nhắc nhở về trách nhiệm của mình. “Tôi sẽ làm mọi điều để bảo vệ đất nước”, nữ hạm trưởng khẳng khái nói.