Nước Pháp chống chọi với nạn nhập cư lậu

Nhưng với dân nhập cư, đặc biệt là nhập cư bất hợp pháp thì điều luật này thật sự là một nỗi lo rất lớn.

Vào tuần trước, tôi có dịp đi thực tế tại Cachan và ngay từ xa, tôi đã biết mình không lạc đường, nhà thể thao Belle-Image mang rõ dáng vẻ của một trại sơ tán nổi tiếng: nhộn nhịp người đứng kẻ ngồi, lều bạt giăng kín khoảng sân nhỏ, đây đó một vài phóng viên tay micro, tay máy quay tích cực phỏng vấn. Chính sự xuất hiện quá nhiều, gần như thường nhật, của các phóng viên khiến những người ở đây trở nên e dè và việc trả lời phỏng vấn, tiếp xúc với báo giới được họ ủy quyền hoàn toàn cho một số người đại diện. Ngay phía sau cổng ra vào là quầy nước và bánh trái, chủ yếu từ đóng góp của những người hảo tâm và các tổ chức từ thiện, dành cho bữa ăn sáng hoặc các bữa phụ trong ngày. Thời gian đầu họ được phép nấu nướng, nhưng về sau, vì lý do an toàn cháy nổ, chính quyền địa phương đã cung cấp 2 suất ăn trưa và ăn tối cho tất cả những người đang sơ tán. Không làm bếp, công việc chính của phụ nữ tại đây là dọn dẹp nhà cửa, điều này giúp cho điều kiện vệ sinh của hơn 500 người, sau một tháng rưỡi tập trung tại một không gian chẳng mấy rộng rãi không đến nỗi quá xuống cấp. Tuy thế, không phải không có những lo ngại về các bệnh truyền nhiễm. Vài em nhỏ đã mắc phải bệnh đường ruột, tiêu chảy và một phụ nữ trung niên vừa được phát hiện những triệu chứng của bệnh lao, hiện những trường hợp này đang được điều trị tại bệnh viện. Đi tiếp tới là một gian sảnh khá lớn, vốn là khu tập luyện đa năng của nhà thể thao Belle-Image, hiện là nơi trú ngụ của tất cả phụ nữ và trẻ em, với la liệt gối, nệm, chăn mền, hầu như không chừa một chỗ trống nào. Ra khỏi khu này, đi vào sâu hơn là một gian nhà nho nhỏ, chỗ ngủ dành cho đàn ông. Ngoài chăn, nệm xếp chồng lên nhau, nổi bật là một chiếc... ti vi, có lẽ là quà tặng từ các tổ chức từ thiện, và nhóm thanh niên đang quây quần xung quanh đang xem một trận đấu bóng đá.

Với Hiệp ước Schengen cho phép qua lại không phải xin giấy thông hành giữa một số nước trong cộng đồng chung châu u, việc kiểm soát nguồn nhập cư bất hợp pháp tại Pháp gặp khá nhiều khó khăn. Năm 2005, Tây Ban Nha đã hợp thức hóa cho 570.000 trường hợp và chính quyền mới đắc cử tại Ý của Thủ tướng Prodi cũng vừa thông qua 350.000 bộ hồ sơ. Cả hai nước này hiện đang là điểm đến lý tưởng cho những người nhập cư bất hợp pháp. Xuất phát từ châu Phi, các chuyến tàu hướng về các đảo ở Đại Tây Dương của Tây Ban Nha như Canaries, Ceuta hoặc Lampedusa ở Địa Trung Hải của Ý, khi cập bến, những người nhập cư trái phép sẽ tạm trú trong các trại, chờ được cấp giấy tờ rồi ở lại làm việc tiếp ở Tây Ban Nha và Ý hoặc lợi dụng Hiệp ước Schengen để tiếp tục một cuộc hành trình nữa đến các nước khác.

Doumbia - một người quen ở đây, dẫn tôi đến một căn phòng nhỏ, đóng cửa bít bùng, phía bên ngoài có dán mảnh giấy “xin đừng gây tiếng động lớn, chúng tôi đang rất mệt mỏi”. Đây là chỗ ở của 6 người đàn ông nhập cư bất hợp pháp đã tuyệt thực từ ngày 22.8 để phản đối việc chính phủ không cấp giấy tờ cư trú cho họ. Chúng tôi nhè nhẹ mở cửa bước vào trong, nhóm 6 người tuyệt thực đang nằm nghỉ ở đó, căn phòng có vẻ chật chội khi cùng lúc có 5, 6 người nữa vào thăm. Anh Rouane Othmane, người Algerie, thều thào nói:  “Gần 40 ngày qua, chúng tôi chỉ uống nước chứ không ăn gì cả, khi bác sĩ tới thì có cho chúng tôi thêm một ít muối khoáng và vitamin. Chúng tôi sẽ tiếp tục tuyệt thực đến khi nào được cấp giấy tờ đầy đủ!”.

Ra tới bên ngoài, nhìn những đứa trẻ da đen hồn nhiên vui đùa cùng các tình nguyện viên bản xứ, tôi mới thấy một tín hiệu vui hiếm hoi kể từ khi vào thăm “trại”  Belle - Image. Các em vẫn được đến trường mỗi ngày và đang được nhiều tổ chức xã hội, đặc biệt là tổ chức Trường học không biên giới đấu tranh để các em và bố mẹ có được giấy tờ để ở lại Pháp. Có thể nói, nước Pháp cũng không đến nỗi quay lưng hoàn toàn với những người nhập cư bất hợp pháp này, khi cung cấp cho họ khá đầy đủ lương thực, thuốc, nhưng rồi tương lai sẽ thế nào? Hiện tại, sau cuộc điều đình giữa đại diện của trại sơ tán và phía trung gian hòa giải (các tổ chức Tị nạn ở nước Pháp, Hội quốc tế chống phân biệt chủng tộc và bài Do Thái), nhà thể thao Belle-Image sẽ được giải tán trong vòng cuối tuần này và tất cả những người đang tạm trú tại đây sẽ được thu xếp chỗ ở trong lúc chờ đợi chính quyền xem xét lại hồ sơ. Những điều kiện được đặt ra tạm xem như đã được giải quyết và 6 người tuyệt thực cũng đều chấp nhận nhập viện và ăn uống bình thường trở lại. Với may mắn, một phần trong số họ sẽ được cấp giấy tờ, đàng hoàng ở lại nước Pháp, phần đông còn lại, hoặc nghiêm chỉnh chấp hành lệnh trục xuất của nhà nước, như vậy sẽ hoàn toàn trắng tay, hoặc tìm cách sống lén lút đâu đó, kiếm một việc làm lậu, chắc chắn sẽ bị bóc lột với một mức lương rất thấp và số giờ làm rất cao... Một bức tranh thật ảm đạm cho những người nhập cư bất hợp pháp và cũng chẳng mấy sáng sủa cho chính quyền Pháp.

N.N.L.C