'Ôm' tài sản đảm bảo cả kho ô tô mới, ngân hàng đối mặt nhiều rủi ro

Nợ xấu luôn vượt quá phạm vi an toàn

Thanh tra, giám sát ngân hàng (Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh tỉnh Đồng Nai) vừa công bố kết luận thanh tra đối với Ngân hàng P. Chi nhánh tỉnh Đồng Nai (gọi tắt là P. Đồng Nai)

Theo kết luận thanh tra, tính đến ngày 31.7, số dư huy động vốn của P. Đồng Nai đạt 276,240 tỉ đồng, tăng 4,4% so với thời điểm 31.12.2023.

Tổng dư nợ cho vay của chi nhánh đến 31.7 là 762,303 tỉ đồng, tăng 8,4% so với thời điểm 31.12.2023. Trong đó, nợ quá hạn chiếm đến 5,9% tổng dư nợ; nợ xấu (nhóm 3 - 5) chiếm 4,4% tổng dư nợ.

Trong 3 năm từ 2021 - 2023, P. Đồng Nai chỉ hoàn thành trên 50% kế hoạch tăng trưởng do hội sở giao.

Chất lượng tín dụng (nợ nhóm 2 và nợ xấu) của P. Đồng Nai trong thời kỳ thanh tra luôn vượt quá phạm vi an toàn (trên 3%), đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả hoạt động kinh doanh của chi nhánh.

P. Đồng Nai thẩm định, xét duyệt cho vay chưa đầy đủ theo quy định tại Điều 17 Thông tư số 39/2016/TT-NHNN (TT39) và các quy định nội bộ đối với 16 khách hàng với tổng dư nợ thời điểm 31.7 là hơn 130 tỉ đồng.

Thực hiện cho vay nhưng chưa thu thập, bổ sung hồ sơ vay vốn đầy đủ theo quy định tại Điều 9 TT39 và quy định nội bộ của P. đối với 5 khách hàng với tổng dư nợ thời điểm 31.7 là 16,911 tỉ đồng.

Thanh tra, giám sát ngân hàng (Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh tỉnh Đồng Nai) cũng chỉ ra, công tác kiểm tra, giám sát vốn vay tại P. Đồng Nai chưa thực hiện đầy đủ theo quy định tại Điều 24 TT39 và quy định nội bộ của P. đối với 22 khách hàng với tổng dư nợ thời điểm 31.7 là 165,639 tỉ đồng.

Về sử dụng vốn sai mục đích, khách hàng vay vốn nhưng không sử dụng vốn đúng mục đích theo thỏa thuận của hợp đồng tín dụng, vi phạm về nguyên tắc cho vay, vay vốn theo quy định tại Điều 4 TT39 đối với 3 khách hàng với tổng dư nợ 12,70 tỉ đồng.

Rủi ro khách bán tài sản bảo đảm nhưng không trả nợ

Thanh tra, giám sát ngân hàng cảnh báo tiềm ẩn rủi ro trong việc thực hiện nghĩa vụ trả nợ thay công ty vay vốn của công ty mẹ khi tình hình tài chính công ty mẹ hoặc khi nhiều công ty con, công ty liên kết khác (được công ty mẹ cam kết trả nợ thay) gặp vấn đề về kinh doanh, phát sinh nợ quá hạn, nợ xấu.

Cạnh đó, việc hoàn thiện các thủ tục pháp lý chưa đúng tiến độ có thể dẫn đến suy giảm nguồn thu tổng thể của dự án, ảnh hưởng tài chính và khả năng trả nợ của công ty vay vốn.

Cảnh báo rủi ro tiếp theo là về khoản cấp tín dụng các công ty mua bán ô tô được bảo đảm bằng hàng tồn kho là ô tô mới các loại do khách hàng quản lý (hàng hóa được hình thành từ vốn vay).

Hàng tồn kho này được khách hàng giao dịch hàng ngày (bán ra) nên dễ phát sinh trường hợp khách hàng tự ý bán xe mà không báo cho ngân hàng, dẫn đến khách hàng đã bán xe và sử dụng vốn vào mục đích khác mà không trả nợ cho ngân hàng.

Thanh tra, giám sát ngân hàng khuyến nghị, đối với khoản cấp tín dụng các công ty mua bán ô tô được bảo đảm bằng hàng tồn kho là ô tô mới các loại do khách hàng quản lý, P. Đồng Nai ngoài kiểm tra định kỳ theo quy định nội bộ cần chủ động thường xuyên kiểm tra đột xuất tài sản đảm bảo để bảo đảm việc giải chấp hàng tồn kho theo đúng quy định và giá trị hàng tồn kho luôn đủ đảm bảo cho nghĩa vụ của khách hàng tại mọi thời điểm.

Đồng thời cần giám sát chặt chẽ tài chính của khách hàng, thường xuyên đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh, theo dõi nguồn thu của khách hàng để có biện pháp tín dụng phù hợp, hạn chế tối đa rủi ro cho Ngân hàng P..

Thanh tra, giám sát ngân hàng cũng yêu cầu Giám đốc P. Đồng Nai rà soát toàn bộ những tồn tại, rút kinh nghiệm về những tồn tại, vi phạm trong hoạt động của chi nhánh; yêu cầu P. tăng cường kiểm tra, kiểm soát nội bộ đối với Chi nhánh Đồng Nai, tổ chức họp kiểm điểm trách nhiệm đối với những người có liên quan...