Đừng chết vì... đồ hiệu

Thú chơi đồ hiệu

“Chỉ nhà quê mới dè bỉu đồ hiệu. Xài đi rồi biết đâu là đá, đâu là vàng” – khẳng định của Thanh Hà, một bạn gái chuyên mua quần áo, túi xách toàn những “thứ dữ” như Versace, D&G, CK… Hà nói, hồi chưa có nhiều tiền, cứ nghĩ những món ấy chỉ là “đồ khoe” của những người ưa chảnh choẹ và chuyên vung vãi tiền. Nhưng khi mon men xài thử, rồi xài thật, cô đâm ra nghiện. Trong mỗi món đồ hiệu, là nhiều bí mật mà không từng trải qua thì không thể biết.

Đồ hiệu luôn được chú trọng về thiết kế với tính thẩm mỹ và sáng tạo cao. Bên cạnh đó là chất liệu để làm ra nó rất tốt. Một chiếc áo đồ hiệu có thể giặt hàng chục lần mà vẫn giữ được độ mịn, sắc sảo và không bị những lỗi lặt vặt như sút chỉ, tuột cúc, hỏng khóa… Dù được sản xuất với số lượng không nhỏ, nhưng nếu khéo chọn, người mua đồ hiệu sẽ có cảm giác món đồ ấy được thửa riêng cho mình.

Những thương hiệu toàn cầu đều trải qua một cuộc tranh đua bền bỉ, khốc liệt để có thể tự khẳng định. Quy luật 80/20 kinh điển cho thấy hành trình để được thừa nhận là đồ hiệu luôn chứng kiến rất nhiều… “liệt sĩ”. Nghĩa là, có vô số đối thủ cạnh tranh với món đồ hiệu đã chết ngóm trước khi thành danh. Sự lựa chọn nghiệt ngã của thương trường rất sòng phẳng: mạnh được yếu thua. Thua nghĩa là ngủm luôn, mất dạng. Điều đó cho thấy, bản thân đồ hiệu cũng là một tấm huy chương tượng trưng cho chiến thắng.

	Phụ thuộc vào đồ hiệu, nghĩa là nó trở thành một giá trị chi phối hành vi tiêu dùng đến mức cực đoan

Thời hiện đại, một thương hiệu được khẳng định không chỉ với chất lượng vượt trội. Thành quả khó nhọc ghi dấu trên tấm “mạc” nhỏ xíu đính vào sản phẩm được hỗ trợ của một hệ thống phức tạp của marketing, bán hàng…, với những chiến dịch tốn bộn tiền. Hàng hiệu phải đắt thôi, nhưng đấy là “đắt xắt ra miếng”.

Đồ hiệu và những ảo ảnh

Thông thường, một món đồ hiệu, như trong lĩnh vực thời trang chẳng hạn, sẽ chọn một người nổi tiếng để làm nhân vật đại diện quảng bá. Đó có thể là một ca sĩ, một vận động viên hoặc một minh tinh mà cat-xê tính bằng triệu đô. Nhân vật đại diện làm hình mẫu, sẽ tạo ra một hiệu ứng bắt chước của người tiêu dùng rộng rãi. Ai cũng mang sẵn trong mình mong muốn nổi tiếng, giàu có, phong cách thượng lưu… Cứ nghĩ thế, là tất nhiên bạn sẽ móc ví.

Đồ hiệu, như trên đã nói, ẩn giấu trong nó sức mạnh của cạnh tranh thương hiệu, của khát vọng chinh phục. Nó khiến người sở hữu nó tự tin hơn hẳn. Đương nhiên, không phải ai khi xài hàng hiệu cũng ngộ nhận mình đang là Tiger Woods hay là Victoria Beckham. Nhưng cảm giác “hơn hẳn” đám đông bình dân thật khó mà thay thế. Nó cũng có thể tạo nên ảo giác về sự hấp dẫn cá nhân, nếu người dùng không nhận thức được ranh giới giữa sở hữu, đam mê và giá trị sử dụng.

Ảo giác hay ảo ảnh trong tiêu dùng thường đồng hành với sự phụ thuộc. Nghĩa là khi không có đồ hiệu trên người, bạn sẽ cảm thấy thiếu vắng, hụt hẫng, kiểu như chiến binh ra trận mà không có vũ khí. Sự phụ thuộc trở nên “nguy hiểm” hơn, khi ai đó sống mà không thể thiếu sự hiện diện của đồ hiệu. Điều đó đơn giản có khi chỉ là một giọt nước hoa, một đường son trên môi, hoặc một chiếc khăn giắt túi.

Kẻ nào làm ông chủ, kẻ đó ra lệnh. Phụ thuộc vào đồ hiệu, nghĩa là nó trở thành một giá trị chi phối hành vi tiêu dùng đến mức cực đoan. Nó là sự bắt chước một cách cuồng tín. Nó là chuyện trở thành nỗi ám ảnh dẫn dắt và thể hiện quyền uy. “Sống trong đồ hiệu, chết vì đồ hiệu” không phải là cách chơi chữ để mỉm cười. Đã có những ví dụ về các thiếu nữ “nhịn ăn để mặc”, kiệt quệ về thể xác và tinh thần khi cố gắng vượt khả năng cá nhân để được mua sắm và sở hữu những đồ hiệu của siêu sao.

Chọn lựa phù hợp nhu cầu

Một nữ nhà báo cho biết “danh mục” đồ hiệu mà chị luôn nhất quán: giày và kính. “Hai thứ này ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe. Đi giày “dỏm” thì mệt hết cả người, còn đeo kính dỏm thì hỏng mắt. Cái gì xài tèng tèng cũng được, nhưng “cán bộ đường lối” và “hoa tiêu dẫn đường” phải được xài đồ xịn”.

Một chuyên gia phân tích chứng khoán tiết lộ, anh thường xuyên có thu nhập trên 100 triệu đồng/tháng. Khả năng mua đồ hiệu với anh là dễ dàng, nhưng anh chỉ quan tâm đến một hiệu đồng hồ đơn giản, giá vừa phải. “Mình xài nó mà, hợp là được. Mua một cái đồng hồ vài ngàn “đô”, cũng chỉ để xem giờ. Chỉ có tỉ phú mới tính tiền theo giây, còn mình thì nên để tiền cho chuyện khác”.

Tuy nhiên, không phải ai cũng có sự tỉnh táo ấy. Đặc biệt là giới trẻ, bị ảnh hưởng mạnh của truyền thông, hành vi bắt chước trong xài đồ hiệu dễ trở thành một điều lớn hơn thói quen. Sẽ là gần như bi kịch, khi lương tháng chỉ 5 triệu đồng, mà đồ hiệu trên người lại luôn có giá nghìn “đô”!

Nguyễn Phương Hợp (27 tuổi, nhân viên kinh doanh, Đông Anh, Hà Nội): Nếu có điều kiện, dùng quần áo hàng hiệu rất thích vì chất liệu và thiết kể rất đẹp. Ngày trước, ít người nghĩ đến việc xài đồ hiệu vì quá đắt đỏ so với thu nhập bình quân. Nhưng bây giờ, có rất nhiều hàng hiệu của Việt Nam giá cả phải chăng mà kiểu dáng, chất liệu không thua kém gì thế giới như New Nem, Pierre Cardin (An Phước)…. Tôi thường hay đi mua những lúc cửa hàng sale off (giảm giá) nên vẫn lựa chọn được những đồ mình thích mà không tốn quá nhiều tiền. Tôi có một chiếc áo da hàng hiệu Việt Nam giá 2 triệu đồng rất đẹp. Bạn bè của tôi ai cũng khen cả. Võ Khánh Liên (26 tuổi, nhân viên Motion Media, Hà Nội): Tôi thấy thói quen dùng hàng hiệu ở giới trẻ hiện nay rất phố biến. Những nhãn hiệu nổi tiếng được các bạn chú ý đến nhiều, chẳng hạn đi trên phố, bạn có thể nhìn thấy rất nhiều các loại túi mang nhãn hiệu LV, Gucci... Ở cơ quan tôi, có chị đồng nghiệp rất thích dùng hàng hiệu. Nhưng chị chỉ thích chọn mua vào thời điểm giảm giá, khuyến mãi, hay gửi mua từ nước ngoài với mức thuế rẻ hơn để tiết kiệm. Tôi cũng có mua cho mình vài món đồ hiệu, chủ yếu là túi, giầy, mỹ phẩm. Tôi thích giầy đồ hiệu vì thường hay đi giầy cao nên cần những đôi chắc chắn, cảm thấy tự tin và không đau chân. Còn túi xách đồ hiệu, tuy hơi đắt một chút nhưng mình dùng lâu dài, lại thể hiện phong cách. Hiện giờ, tôi đang có một chiếc túi Nine West rất trẻ trung, hợp với mình. Hồ Bảo Linh (29 tuổi, nhân viên Công ty Toyota, Hoàn Kiếm, Hà Nội):  Tôi thường dùng nước hoa, túi xách, giày dép, quần áo, đặc biệt là mỹ phẩm là hàng hiệu. Vì khi dùng những sản phẩm nổi tiếng, có thương hiệu, ngoài việc yên tâm về chất lượng, tôi còn cảm thấy mình có phong cách và đẳng cấp riêng của mình. Nước hoa tôi thích sử dụng của hãng Chanel, túi xách và giày dép của LV, quần áo thường là Levis, Lacoste, Salvatore… Tôi rất thích chiếc túi LV (giá 2.400 USD) do ông xã tặng nhân ngày sinh nhật. Bây giờ hàng fake (hàng nhái) có rất nhiều, giá cả có phải chăng hơn, kiểu dáng có thể giống, nhưng chất lượng không bằng được. Trần Bá Đạt (26 tuổi, nhân viên Công ty 24g, Hà Nội): Theo tôi, có điều kiện thì nên dùng hàng hiệu, tuy nhiên nếu là thói quen thì sẽ khá tốn kém. Nhưng có những người vì thích dùng hàng hiệu sẽ đặt ra mục tiêu có mức thu nhập cao, họ sẽ cố gắng nhiều hơn trong công việc và sự nghiệp. Tiêu chí mua đồ quần áo của tôi là đẹp, hợp với mình, nhưng không được đại trà. Nhưng không nhất thiết phải là đồ hiệu vì có nhiều đồ nhập từ Thái, Campuchia, Malaysia không hề có thương hiệu ở Việt Nam, nhưng chất liệu, mẫu mã đẹp và rất độc. Theo tôi như thế cũng thể hiện đẳng cấp rồi, không nhất thiết phải mặc cái áo có in chữ Prada to đùng trước ngực. Tôi cũng hay dùng hàng fake, vì mẫu mã không kém gì đồ hiệu mà giá cả lại phải chăng. Tuy nhiên về giầy thì tôi thích đồ hiệu. Tôi có đôi giày Prada 300 USD, đi 3 năm nay mà chưa hỏng tí gì. Minh Ngọc (ghi)

Vũ Bách