(TNO) Ông Lại Xuân Thanh, Cục trưởng Cục Hàng không VN, cho rằng bay thẳng theo phương pháp Trần Đình Bá đã lấy một phần nghiên cứu khoa học của ông Mai Trọng Tuấn từ những năm 1980, là sự lặp lại đường bay từ hồ Gươm đến hồ Con Rùa.
Chiều 13.2, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đã tổ chức hội thảo “Dự án hạch toán kinh doanh có lãi cho Hàng không quốc gia VN (VNA) theo phương pháp Trần Đình Bá”.
Trước đó, tháng 3.2009, cựu phi công Mai Trọng Tuấn đã từng đề xuất “đường bay vàng” nhưng không đưa ra được các cứ liệu khoa học chính xác để chứng minh.
Thủ tướng đã yêu cầu các bộ liên quan và ông Tuấn ngồi lại bàn bạc, nhưng sau rất nhiều cuộc hội thảo và tranh cãi, tháng 12.2009 Thủ tướng đã đồng ý với Bộ Quốc phòng và Bộ GTVT về việc ngừng xem xét “đường bay vàng”.
Đề xuất của TS Trần Đình Bá có nhiều điểm giống với “đường bay vàng” của cựu phi công Tuấn trước đây. Theo TS Bá, dự án này sẽ mở ra một mô hình kinh doanh vận tải có lợi bằng biện pháp đổi mới đường bay, đánh đổi có lợi khi bỏ ra chi phí 5% lệ phí quá cảnh cho Lào và Campuchia để lấy về 20% chi phí hiệu quả.
Tức là, chỉ cần đầu tư 3 triệu USD một lần, hằng năm VNA tiết kiệm 65.000 tấn nhiên liệu, 12.000 giờ bay, hưởng lợi trên 120 triệu USD và tăng năng lực vận tải lên 18 - 20 triệu hành khách/năm. Hai nước Lào, Campuchia hưởng lợi 25 triệu USD.
Ông Bá cho rằng, hiện tại 5 đường bay chủ lực quan trọng có tần suất cao nhất cũng là những đường bay có hiệu quả kinh tế thấp nhất chỉ trên 70%.
Cụ thể, đường bay Hà Nội - TP.HCM tần suất 59 chuyến/ngày, hiệu quả chỉ 73,2%; đường bay TP.HCM - Đà Nẵng tần suất 30 chuyến/ngày, hiệu quả 76,9%...
Tính chung, hiệu quả kinh tế hàng không nội địa hiện tại là càng bay càng lỗ do bay vòng lãng phí.
Theo tính toán của TS Bá, qua bài toán cao cấp “tính hiệu quả kinh tế đường bay bằng hiệu quả từ tích vô hướng” cho thấy các đường bay vòng tại VN (không đúng quy luật kinh tế hàng không) đã gây lãng phí bình quân 24,4%, vượt quá 10% lãi ròng, lỗ ròng là 14,4%.
Theo ông Bá, tỉ lệ chi phí quá cảnh qua bầu trời Campuchia và Lào chỉ là 4,5% - 5%. Với máy bay A320 mỗi chuyến trả 622 USD lệ phí quá cảnh, so với chi phí chuyến bay chỉ bằng 4,9%, có lợi khoảng 21,8%.
Riêng đường bay Hà Nội - Phú Quốc, nếu bay thẳng qua bầu trời Lào, Campuchia, Thái Lan sẽ tiết kiệm được 38,7%, nếu trả lệ phí cho 3 nước là 6% thì VNA vẫn có lợi 32,7%.
Theo ông Bá, đường bay vòng từ Hà Nội - TP.HCM do phải qua nhiều điểm nên chiều dài lên tới 1.556 km (đường bay thẳng qua hai điểm là 1.140 km), quãng đường lãng phí là 416km, hiệu quả kinh tế 73,2%, lãng phí kinh tế 26,8%.
Nếu bay đường cũ, máy bay A320 mỗi chuyến lãng phí 1.229 kg nhiên liệu, thời gian bay 26,7 phút; máy bay Boeing 777 lãng phí 2.698 kg nhiên liệu, thời gian lãng phí 25,8 phút.
Mỗi ngày, các hãng hàng không đang lãng phí 115 tấn nhiên liệu và 25 giờ bay, tính ra mỗi năm lãng phí 87 triệu USD. Nếu bay đường bay thẳng (1.140 km), mỗi ngày ngành hàng không tiết kiệm được khoảng 284.000 USD, tương đương 103 triệu USD/năm.
Không thuyết phục
Đại diện Cục Hàng không VN phản bác, số liệu đầu vào của ông Bá không chính xác. Kết quả tính toán đường bay vòng Hà Nội - TP.HCM hiện tại theo TS Bá là 1.556 km, nhưng đường bay này của VNA thực tế có chiều dài 1.274km.
Đại diện VNA cho rằng đề án của TS Trần Đình Bá chưa đầy đủ thông tin về an toàn hàng không, nên phía VNA chưa có ý kiến về tính hiệu quả của đề án.
Trong khi đó, theo thiếu tướng Đỗ Minh Tuấn, Phó tư lệnh Quân chủng phòng không không quân, nếu bay qua Lào, Campuchia, đường bay nội địa hiện tại sẽ thành đường bay quốc tế, phát sinh nhiều vấn đề, trong đó có đảm bảo quản lý an toàn bay. Không đơn thuần là phải trả tiền không phận cho Lào, Campuchia mà là tìm kiếm cứu nạn xảy ra khi có tai nạn.
Thiếu tướng Tuấn khẳng định, không thể chỉ coi trọng yếu tố kinh tế mà quên an ninh, nhiều khu vực vùng cấm bay như Hà Nội, các vùng quân sự… không thể bay qua được.
Ông Nguyễn Đình Công, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Quản lý hoạt động bay cũng cho rằng, với đường bay thẳng của TS Bá, điểm giao cắt xuất hiện nhiều, cường độ của kiểm soát viên không lưu tăng lên. Đề xuất này cũng chưa có nhiều khả thi. Thời điểm này chưa áp dụng được, thời điểm thích hợp sẽ nghiên cứu lại.
Đại tá Hoàng Thế Quang, Trưởng phòng Quân chủng Cục Tác chiến Bộ Tổng tham mưu chia sẻ, về lý thuyết xây dựng đường bay, nếu khả thi hoàn toàn ủng hộ.
Năm 2009, cựu phi công Mai Trọng Tuấn đã đề xuất “đường bay vàng”, đã có báo cáo kết luận gửi lên Thủ tướng. Thủ tướng sau đó có văn bản yêu cầu Bộ GTVT, Bộ Quốc phòng không xem xét đề xuất này. Đề án của TS Bá gần giống “đường bay vàng”.
Cũng theo ông Quang, việc thiết lập đường bay thẳng qua không phận các nước còn phải tính tới vai trò của Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế (ICAO), dịch chuyển một quốc gia ảnh hưởng đến nhiều các nước khác. Việc mất tới mười mấy năm điều chỉnh mới dịch chuyển được một số đường bay trên biển Đông là một minh chứng.
Ông Quang đề xuất, phải chứng minh cơ sở pháp lý và khoa học các đề xuất của TS Bá, cũng như phải có hội đồng khoa học đánh giá công thức toán học mà ông Bá đưa ra.
Mai Hà
>> Tranh luận gay gắt về "Đường bay vàng
>> Đề nghị tổ chức hội thảo về "Đường bay vàng
>> Vụ thách cược 5 triệu USD về "Đường bay vàng": Người thách đấu đề nghị thay đổi điều kiện
>> Thách đấu “triệu đô” vì một bầu trời “mở”
>> Đường bay vàng" Hà Nội - TP.HCM: Một cá nhân thách đố 5 triệu USD với Cục Hàng không VN
>> Chưa đồng thuận phương án “đường bay vàng”
Bình luận (0)