Nghiên cứu khoa học xanh

Tình cờ một lần cầm hộp xôi gà, cậu học trò lớp 12 đã nảy ra ý tưởng nghiên cứu đề tài “tái chế xốp bằng tinh dầu thực vật”. 

Đó là câu chuyện về lòng say mê nghiên cứu khoa học của Hà Thúc Tiến và Đoàn Phạm Phước Long, hai học sinh của trường THPT Quốc Học (TP.Huế), vừa đạt giải nhất Hội thi Khoa học và kỹ thuật Intel ISEF cấp quốc gia khu vực miền Trung - Tây nguyên năm 2012 với đề tài “Tái chế xốp bằng tinh dầu thực vật”.

Hà Thúc Tiến đang làm thí nghiệm - Ảnh: T.K

“Ý tưởng đề tài rất đơn giản và tình cờ. Đó là một lần em đi mua xôi gà, thì thấy hộp xốp bị thủng khi bị tinh dầu vỏ chanh chảy ra. Ngạc nhiên và thắc mắc trước hiện tượng đó nên em đã quyết định giải mã cho băn khoăn của mình”, Tiến cho biết.

Xốp được xếp trong loại rác thải khó phân hủy, thời gian phân hủy phải mất 500 năm. Trong khi đó, xốp lại là nguyên liệu được sử dụng phổ biến để làm nhiều vật dụng hiện nay, quá trình tái chế xốp tốn rất nhiều dầu mỏ. Vì thế, tìm ra các loại hợp chất mới có nguồn gốc thiên nhiên, xanh, sạch và thân thiện với môi trường để sử dụng trong công nghiệp tái chế xốp rất có ý nghĩa. Nói là làm, Tiến đã cùng bạn thân của mình là Đoàn Phạm Phước Long mày mò nghiên cứu.

Trong quá trình nghiên cứu, Tiến và Long gặp không ít khó khăn. Vì đây là một đề tài mới, nên để xác định cơ chế phản ứng giữa xốp và tinh dầu cam không hề đơn giản, hầu như chưa ai biết về phản ứng này. Hai cậu học trò phải tự mày mò, thử đi thử lại nhiều lần.

Nhưng khó khăn lớn nhất vẫn là điều kiện nghiên cứu. Do mỗi lần thử nghiệm, yêu cầu kỹ thuật cao mà hầu hết cơ sở vật chất kỹ thuật tại các trường THPT không thể có. Cùng với sự giúp đỡ của nhà trường, đôi bạn đã liên hệ được với các trung tâm nghiên cứu thí nghiệm lớn trên địa bàn.

“Chúng em luôn tìm cách để số lần thử nghiệm là ít nhất để tiết kiệm chi phí. Vì mỗi lần thử nghiệm, chi phí cao, ví dụ một lần xét nghiệm tại trường ĐH Sư phạm Huế phải mất 500 ngàn đồng”, Tiến cho biết.

Mặc dù đang là học sinh lớp 12, chuẩn bị cho nhiều kỳ thi quan trọng trước mắt, nhưng Hà Thúc Tiến cùng Đoàn Phạm Tiến Long vẫn không nguôi lòng say mê nghiên cứu khoa học. Đôi bạn phải tranh thủ ngoài giờ để không ảnh hưởng đến lịch học.

“Tuy hầu hết thầy cô, gia đình đều không thật sự đồng ý cho chúng em tham gia nhưng vì lòng say mê nghiên cứu mà hai đứa đã cố gắng đi đến cùng”, Phước Long tâm sự.

Sau hơn 3 tháng mày mò, đôi bạn đã tìm ra được hợp chất mới có nguồn gốc thiên nhiên để tái chế xốp, đó là tinh dầu thực vật, như tinh dầu có trong vỏ cam, chanh, quýt… Đây là một phương pháp mới, hiệu quả, tiết kiệm và thân thiện với môi trường.

Hà Thúc Tiến từng là một trong hai học sinh đại diện cho VN đi tham dự cuộc thi ISEF 2011 với đề tài “Đo cửa Ngọ Môn”. Cả Tiến và Long đều là hai học sinh giỏi 12 năm liền. Hai em là đôi bạn cùng tiến, cùng đam mê nghiên cứu khoa học.

Tuyết Khoa