“Dáng dấp” cà phê ngoại ở Việt Nam

Khoảng 10 năm gần đây, bên cạnh những chuỗi hệ thống nhà hàng bán đồ ăn nhanh như Lotteria, Kentucky Fried Chicken (viết tắt là KFC)… xâm nhập vào thị trường Việt Nam, chủ yếu xuất hiện ở hai thành phố lớn là Hà Nội và TP.HCM, thì hệ thống các chuỗi quán cà phê cũng lần lượt đi vào hoạt động và đạt được thành công nhất định khi thị trường Đông Nam Á nói chung và Việt Nam nói riêng, đang là một trong những mối quan tâm hàng đầu của thế giới, bởi lượng dân cư đông, sức tiêu thụ lớn và kinh tế phát triển nhanh. Có thể thấy đây là những thị trường đầy tiềm năng để đầu tư khai thác trong khi thị trường các nước u châu đã bão hòa.

Một trong những thương hiệu có tiếng trên thế giới là Hard Rock Café đã được mở lần đầu tiên tại TP.HCM kết hợp cà phê, âm nhạc, và thời trang, chủ yếu phục vụ tầng lớp trung lưu. Quán đi theo phong cách nhạc sống rock ‘n’ roll. Ở Việt Nam, hệ thống quán này còn là những bước thử nghiệm nên chỉ mới xuất hiện 1, 2 quán.

Một hệ thống cà phê khác mới xuất hiện nhưng cũng phát triển khá nhanh là Coffee Bean. Hệ thống các quán này chủ yếu tập trung ở TP.HCM, ở Hà Nội chỉ mới xuất hiện. Cà phê đá xay với thương hiệu “Ice Blended” được đăng ký bản quyền của hãng này.

Hệ thống cà phê Angel In Us Coffee cũng là hệ thống cà phê xuất hiện ở Việt Nam cùng năm với Coffee Bean. Đây là hệ thống cửa hàng nước uống đi kèm với chuỗi cửa hàng đồ ăn nhanh Lotteria xuất phát từ Hàn Quốc. Hệ thống này cũng như chuỗi quán bánh và cà phê Tous Les Jours đang tấn công mạnh vào giới trẻ Việt Nam vốn đang chịu ảnh hưởng của các trào lưu văn hóa và thần tượng từ phim, nhạc… Hàn.

Có thể thấy đặc điểm chung của các chuỗi quán du nhập vào Việt Nam là sử dụng hệ thống máy lạnh, quán sang trọng, tao nhã, chú ý phục vụ và kết hợp với đồ ăn theo lối u châu… để đánh vào tầng lớp trung và thượng lưu, đặc biệt là những người châu u ở Việt Nam hoặc các Việt kiều. Các chuỗi quán này cũng quảng bá và đẩy mạnh trào lưu uống các loại cà phê pha máy của phương Tây như espresso, cappucino,… vốn sử dụng chủ yếu nguyên liệu là những hạt arabica - tuy có mùi thơm hơn nhưng vị chua, sử dụng sữa tươi vốn có phần xa lạ và không phù hợp với khẩu vị của đa số người Việt. Bù lại, chuỗi quán này đưa đến hương vị thiếu thốn “xa quê hương nhớ mẹ hiền” của các đối tượng nói trên vốn đã quen lối sống bên kia và chưa dễ dàng hòa nhập vào cuộc sống dân dã của người Việt.

Các quán cà phê thương hiệu nước ngoài thường cố tìm những vị trí đắc địa, tập trung ở trung tâm các thành phố lớn như TP.HCM, Hà Nội,… với một không gian dù không lớn, nhưng thường tận dụng các khoảng không vỉa hè, ngoài trời, nơi ngã ba ngã tư đô thị để một phần đáp ứng tâm lý nói trên của khách hàng xa quê, một phần thỏa mãn tâm lý muốn thể hiện, sành điệu,… của giới trẻ Việt. Nắm bắt điều này, một số chủ chuỗi quán trong nước cũng phát triển các chuỗi quán lấy tên nước ngoài, du nhập lối ảnh hưởng của nước ngoài với ghế ngồi uống cà phê dạng quầy bar chân cao và vỉa hè, trang trí tranh ảnh mang dáng dấp Tây phương,… Nhưng có vẻ sự “lệch pha” giữa không gian chật chội phố thị với hình ảnh những người trẻ nhoài người trên những chiếc ghế chân cao ở những vỉa hè đầy bụi với những ly cà phê uống bằng ống hút chỉ làm người ta càng thêm nhớ nhung những quán cà phê xưa cũ với những chiếc ghế thấp, nhịp sống chậm rãi và những phin cà phê nhôm cáu xỉn màu thời gian.

Những khó khăn kinh tế trong những năm gần đây cũng ảnh hưởng không nhỏ tới các quán cà phê ngoại ở Việt Nam khi một số thương hiệu lớn buộc phải thu hẹp hoạt động kinh doanh. Trong khi đó, cũng có thông tin như Starbucks, Mc Donald (kéo theo là Mc Café) sắp vào Việt Nam. Tuy nhiên, điều bất lợi với những người đến sau này là sự háo hức của người tiêu dùng Việt sẽ không còn nữa với quá nhiều tên tuổi, phong cách cà phê ngoại cũng như sự rập khuôn của nhiều thương hiệu Việt. (Còn tiếp)

Bình Nguyên