>> Kiến nghị dân bầu trực tiếp Chủ tịch nước
>> 3 phương án chính quyền đô thị: Dân có thể bầu trực tiếp thị trưởng
>> Bầu trực tiếp Tổng bí thư hay không do Đại hội quyết định
Ông Hoàng Minh Hiếu, Phó giám đốc trung tâm Thông tin thư viện-Văn phòng Quốc hội (VPQH) sáng nay 19.8 cho biết thông tin trên khi trình bày kết quả nghiên cứu về chính quyền địa phương, kèm theo một số khuyến nghị sửa đổi Hiến pháp 1992 của nhóm nghiên cứu VPQH.
Theo ông Hiếu, kết quả khảo sát được thực hiện với 800 người, bao gồm đại biểu HĐND, thành viên UBND và cán bộ, công chức (CBCC) đang làm việc tại HĐND và UBND các cấp, người dân 5 địa phương chọn điểm theo phương pháp ngẫu nhiên (trong đó có TP.HCM).
Các ý kiến trả lời khảo sát cho rằng, quy định hiện hành về các đơn vị hành chính không còn phù hợp với thực tiễn đã có nhiều thay đổi của xã hội và đặc tính dân số. Mặt khác, Hiến pháp hiện hành cũng không quy định chặt chẽ về thẩm quyền, tiêu chí, điều kiện, thủ tục thành lập mới, sáp nhập, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính - lãnh thổ, dẫn đến sự dễ dãi, thậm chí vượt quá thẩm quyền hiến định trong việc chia, tách, thành lập mới các đơn vị hành chính như thực tế ở nước ta những năm vừa qua.
Nhìn nhận việc đổi mới tổ chức chính quyền địa phương trong thời gian tới “là cần thiết”, các đại biểu đã đề xuất 3 mô hình chính quyền địa phương, đó là mô hình chính quyền địa phương chỉ có cấp tỉnh; mô hình hai có 3 cấp hành chính, trong đó chỉ có 2 cấp có cả HĐ dân cử và cơ quan hành chính; và mô hình thứ 3 có cả 3 cấp tỉnh, huyện, xã, mỗi cấp có HĐND và cơ quan hành chính.
Ông Hiếu cho hay, kết quả điều tra khảo sát của nghiên cứu thấy rõ, vẫn cần có mô hình chính quyền địa phương được tổ chức theo cả 3 cấp gồm tỉnh, huyện và xã đối với các đơn vị hành chính lãnh thổ có đặc tính nông thôn.
“Khoảng 60% ý kiến đồng tình với kiến nghị cần có cách thức quy định phân biệt giữa chính quyền địa phương ở đô thị và ở nông thôn do có sự khác biệt giữa nông thôn và thành thị về chức năng, nhiệm vụ, điều kiện kinh tế, xã hội, văn hóa, mức sống, phong tục tập quán, ngành nghề của cư dân… Riêng đối với cấp huyện, chỉ có 9,7% số CBCC được hỏi cho rằng nên tổ chức HĐND ở cấp này”, ông Hiếu dẫn chứng.
Đối với việc hình thành chức danh Chủ tịch UBND ở cả 3 cấp, theo ông Hiếu, kết quả khảo sát ý kiến của người dân cho rằng, Chủ tịch UBND cấp xã và cấp huyện nên do người dân bầu trực tiếp. Ý kiến cho rằng nên bổ nhiệm Chủ tịch UBND cả 3 cấp chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ so với ý kiến cho rằng nên bầu chức danh này.
Từ kết quả khảo sát, nhóm nghiên cứu đề xuất 2 phương án về mô hình chính quyền địa phương. Theo đó, với phương án 1, để phân biệt chính quyền đô thị với chính quyền nông thôn, ở các tỉnh, chính quyền địa phương có 3 cấp, trong đó mỗi cấp có HĐND và cơ quan hành chính. Ở TP lớn trực thuộc trung ương có cả quận và huyện, không thiết lập HĐND ở quận, nhưng vẫn cần thiết lập HĐND huyện và xã, phường. Người đứng đầu cơ quan hành chính cấp xã, thị trưởng thành phố/thị xã do người dân bầu trực tiếp.
Phương án 2 là việc thành lập chính quyền địa phương các cấp do luật định.
Nhóm nghiên cứu cũng đưa ra khuyến nghị xuất phát từ kết quả khảo sát, đó là cơ quan hành chính ở địa phương có trách nhiệm tổ chức thực hiện các nhiệm vụ và thực hiện các quyết sách do HĐND giao, bao gồm cả việc cung cấp các dịch vụ phục vụ người dân. Người đứng đầu cơ quan hành chính cấp cơ sở chịu trách nhiệm trực tiếp và sự giám sát của người dân.
Ngoài ra, Hiến pháp cũng cần quy định bắt buộc phải tham vấn, hoặc thậm chí trưng cầu ý dân ở địa phương có liên quan đến việc thay đổi đơn vị hành chính - lãnh thổ.
Nhóm khảo sát cũng khuyến nghị thêm một số điểm đáng chú ý, như phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho chính quyền địa phương; đổi mới hoạt động của HĐND địa phương theo hướng có vị thế để quyết định một cách thực chất những vấn đề chiến lược của địa phương; thực hiện vai trò giám sát hiệu quả và thực chất đối với hoạt động của cơ quan hành chính cùng cấp đảm bảo đại diện và bảo vệ lợi ích của người dân.
Bảo Cầm
>> Kiến nghị dân bầu trực tiếp Chủ tịch nước
>> Tiến tới nên để dân bầu trực tiếp lãnh đạo nhà nước
>> 3 phương án chính quyền đô thị: Dân có thể bầu trực tiếp thị trưởng
>> Bầu trực tiếp để chọn cán bộ Đoàn ưu tú
>> Đại hội Tỉnh đoàn Bến Tre bầu trực tiếp bí thư
>> Hải Dương: Bầu trực tiếp bí thư tại Đại hội Đoàn cấp huyện
>> Thí điểm bầu trực tiếp Bí thư tỉnh, thành Đoàn
>> Bầu trực tiếp Tổng bí thư hay không do Đại hội quyết định
Bình luận (0)