Bí quyết làm đẹp chốn cung đình luôn là một ẩn số khiến nhiều người tò mò. Ẩn số này được bà Lê Thị Dinh, cung nữ cuối cùng triều Nguyễn, người từng hầu hạ Từ Cung Hoàng Thái hậu (mẹ vua Bảo Đại), hé lộ khiến không ít người bất ngờ.
Chăm chút dung nhan
|
|
Bà Dinh năm nay đã 94 tuổi nhưng vẫn còn minh mẫn, khỏe mạnh và nhớ tường tận cuộc sống chốn thâm cung ngày xưa, nơi bà đã gắn bó gần hết cuộc đời. Bà vốn là cháu ngoại của Quận công Ưng Quyến (em trai của ba vị vua Kiến Phúc, Hàm Nghi, Đồng Khánh). Bà cũng là người lo hương khói cho 5 vua triều Nguyễn (Đồng Khánh, Kiến Phúc, Hàm Nghi, Khải Định, Bảo Đại) đang được thờ tại phủ Kiên Thái vương tại 179 Phan Đình Phùng (TP.Huế).
Ấn tượng đầu tiên khi gặp người cung nữ ấy là vẻ đẹp lão của bà với làn da hồng hào, không một chút tàn nhang, nám hay đồi mồi. Bà nói: “Tôi sống trong cung thuở lên 10. Cung tần mỹ nữ hầu như ai cũng chăm chút đến dung nhan của mình. Tôi cũng học hỏi được nhiều thứ để làm đẹp cho mình. Ngày ấy, không có nhiều mỹ phẩm thuốc thang làm đẹp như bây giờ”.
Bà Dinh cho biết, các ngài (từ của những dân, hoặc cấp dưới gọi các bậc thái hậu, hoàng hậu, cung tần mỹ nữ...) có làn da đẹp tự nhiên nhờ một phần quan trọng từ chế độ ăn ngủ nghỉ điều độ. Thức ăn thức uống của các ngài có đầu bếp lên thực đơn với chế độ dinh dưỡng hợp lý nhất. Mỗi tối, trước khi đi ngủ cung nữ thường hái một ít hoa lài đem ngâm. Sáng dậy, lấy nước hoa lài đó chế với nước ấm để các ngài rửa mặt.
Nước dùng để tắm được cung nữ chuẩn bị cẩn thận. Nước được nấu từ lá cây sả, cây bưởi, cây dứa, cây chanh... Nấu lên đem lọc sạch, để lóng cặn rồi chế với nước ấm. Thỉnh thoảng những ngày nắng, quý ngài sẽ tắm bằng nước hoa. Hoa được hái trong vườn như hoa hồng, hoa lài... rửa sạch rồi ngâm vào nước. Thường có 2 đến 3 người hầu hạ các ngài tắm. Người chuẩn bị áo xống. Người kỳ cọ. Người chuẩn bị nước để thay vì ngài tắm trong một bồn lớn nên cần rất nhiều nước. Sau khi tắm xong, cung nữ sẽ cắt móng tay, móng chân, trang điểm và chải chuốt tóc gọn gàng...
“Da các ngài ai cũng bằng phẳng láng mịn từ đầu đến chân, không mụn, không nám chi cả. Đa số ai cũng trắng muốt toàn thân. Tắm bằng nước lá vừa thơm, vừa lành, tốt cho sức khỏe, khử trùng tiêu độc... Như Từ Cung Hoàng Thái hậu, người tôi hầu hạ lâu nhất, có làn da rất đẹp. Dù đã 80, 90 tuổi mà da ngài vẫn sáng, vẫn hồng...”, bà Dinh nói.
Mỹ phẩm hoàng cung
Bà Dinh kể, bà nhớ như in ngày xưa, mỗi sáng, ngài (Từ Cung Hoàng Thái hậu) rửa mặt bằng nước ấm ướp hoa lài. Sau đó, ngài ngồi trước gương bắt đầu trang điểm. Đầu tiên, bà Dinh đánh khắp mặt bằng phấn nụ. Sau đó lấy sáp ong tô môi và chì kẻ mắt. Cuối cùng là làm tóc. Sáp tô môi cũng do các bà tự chế để phục vụ ngài. Sáp được làm từ sáp ong và phẩm màu. Sáp ong được mua ở các tỉnh miền Bắc, loại được những người đi rừng lấy từ những tổ ong trên rừng nên rất tốt. Sáp được nhào nặn và trộn với phẩm màu (cũng từ cây, hoa, lá tự nhiên) có sẵn trong hoàng cung rồi phơi khô là dùng được. Loại sáp này bám rất lâu trên môi, màu lại đượm rất tự nhiên.
Bà Dinh cho biết, trong những chất dưỡng da chính được các ngài ưa chuộng là phấn nụ. Nó không chỉ là phấn dùng trang điểm mà còn là chất dưỡng da tinh chế từ tự nhiên.
Phấn nụ được các cung nữ tự chế từ bột cao lanh của những tiệm uy tín. Bột này đem về nướng lên bằng than đến khi chín với màu trắng tuyết, rồi đem nghiền mịn và hòa với nước. Gạn đi gạn lại nhiều lần để loại bỏ tạp chất rồi sau đó đổ thành những nụ hoa, đem phơi khô cẩn thận và đem ướp với thảo dược và hương hoa. Tùy thích mà ướp lấy mùi hương khác nhau từ hoa hồng, hoa sen, hoa nhài... Việc chế biến nghe chừng đơn giản nhưng khi làm phải hết sức sạch sẽ, tỷ lệ nước bột phải hợp lý, thời gian gạn, nặn và ướp hương phải nghiêm ngặt. Nước dùng để làm thường là nước mưa. Để hạt phấn mịn màng tơi xốp thì nguyên liệu phải được gạn thật sạch, phơi sương ủ nắng thích hợp.
“Ngày ấy, tôi thường làm cho Từ Cung Hoàng Thái hậu dùng. Làm một lần là cả hộp đầy dùng cả nửa năm mới hết. Đa số cung tần mỹ nữ trong cung ai cũng dùng phấn nụ để trang điểm, dưỡng da cả mặt lẫn toàn thân. Những khi trời lạnh, phấn nụ có tác dụng dưỡng ẩm rất tốt”, bà Dinh nói.
Bà Dinh cho biết thêm, dùng phấn nụ phải kiên trì, vì nó thấm từ từ sau đó mới đẹp. Dùng những thứ phấn khác để trang điểm thường khiến da xấu đi nhưng phấn nụ thì ngược lại vì nó vốn là một chất dưỡng da. Nên khi đánh để trang điểm, ngoài tác dụng làm sáng da, nó còn dưỡng da trắng, mịn từ từ.
“Cũng có một số mỹ phẩm từ Tây phương hay từ Trung Quốc sang nhưng hầu như các ngài thường dùng những thứ truyền thống do cung nữ tự chế như phấn nụ, sáp ong, nước hoa lài...”, bà Dinh nói.
Tuyết Khoa
>> Người xưa làm đẹp - Kỳ 1: Tìm người cà răng căng tai
Bình luận (0)