Lương hưu có thể sụt giảm từ 21 - 33%

Theo dự thảo luật BHXH sửa đổi, người nghỉ hưu sẽ càng khó khăn hơn - Ảnh:  Ngọc Thắng

Đó là ý kiến của các đại biểu tại hội nghị “Đối thoại chính sách trong sửa đổi luật Bảo hiểm xã hội (BHXH)” do Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội tổ chức ngày 1.8.

Việc thay đổi cách tính lương hưu như trên đã làm giảm quyền lợi của người nghỉ hưu và tạo ra sự bất bình đẳng Ông Mai Đức Chính, Phó chủ tịch Tổng liên đoàn Lao động VN

Một trong những điểm các đại biểu còn băn khoăn đó là quy định lộ trình điều chỉnh cách tính tỷ lệ hưởng lương hưu chưa phù hợp. Thay vì quy định hiện hành 15 năm đóng BHXH được hưởng 45%, từ năm thứ 16 trở đi mỗi năm đóng thêm sẽ được tính 2% đối với nam và 3% đối với nữ, thì tại điều 55 dự thảo luật sửa đổi, tỷ lệ hưởng lương hưu theo hướng: giữ nguyên tỷ lệ hưởng lương hưu tối đa là 75%, tăng dần số năm đóng BHXH tương ứng với mức hưởng 45% mức bình quân tiền lương hằng tháng để tính lương hưu. Cụ thể, năm 2016, 16 năm đóng BHXH được 45% lương… và năm 2020, 20 năm đóng được 45%. Từ năm 2031 trở đi, mỗi năm đóng thêm được tính chung 2% cho cả nam và nữ.

Với việc thay đổi cách tính trên, ông Phạm Minh Huân, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB-XH, cho biết: “Người nghỉ hưu trong năm 2016 sẽ giảm 2% đối với nam và 3% đối với nữ so với người nghỉ hưu trong năm 2015 (với người có thời gian đóng BHXH từ 26 năm đối với nữ và 31 năm đối với nam thì mức lương hưu không giảm, chỉ giảm mức trợ cấp một lần khi nghỉ hưu). Người nghỉ hưu trong năm 2017 sẽ giảm 2% đối với nam và 3% đối với nữ so với người nghỉ hưu trong năm 2016, tương ứng giảm 4% và 6% so với người nghỉ hưu năm 2015 (với người có thời gian đóng BHXH từ 27 năm đối với nữ và 32 năm đối với nam thì mức lương hưu không giảm, chỉ giảm mức trợ cấp một lần khi nghỉ hưu)”.

Ảnh hưởng tiêu cực

Ông Mai Đức Chính, Phó chủ tịch Tổng liên đoàn Lao động VN, bày tỏ: “Việc thay đổi cách tính lương hưu như trên đã làm giảm quyền lợi của người nghỉ hưu và tạo ra sự bất bình đẳng giữa những người nghỉ hưu trước và sau khi luật BHXH (sửa đổi) có hiệu lực thi hành”. Ông Chính lập luận: “Luật hiện hành, nếu có 20 năm đóng BHXH thì nam được hưởng 55% lương bình quân đóng, còn nữ thì hưởng 60%, nhưng nếu theo dự thảo, cho đến khi nghỉ hưu vào năm 2020 chỉ được hưởng mức 45% lương bình quân cho 20 năm đóng BHXH đối với cả nam và nữ. Như vậy, sau 5 năm điều chỉnh mức hưởng của người lao động (NLĐ) sẽ chênh lệch 10% với nam và 15% đối với nữ. Với cách tính như trên thì NLĐ tối thiểu phải có 35 năm đối với nam và 30 năm đối với nữ mới đạt được mức hưởng tối đa là 75% lương bình quân đóng BHXH. Từ năm 2031 trở đi, với tỷ lệ thay thế 2%/năm cho cả nam và nữ thì LĐ nữ nghỉ hưu ở tuổi 60 phải có 35 năm đóng BHXH mới đạt mức hưởng tối đa 75%. Đây sẽ là một thiệt thòi lớn cho LĐ nữ nếu so với quy định hiện hành”. Ông Chính đề nghị giữ nguyên công thức tính lương hưu như hiện nay.

Đồng tình với quan điểm trên, Giám đốc BHXH Bộ Quốc phòng Hồ Thủy nhận xét với quy định này thì trung bình lương hưu của cán bộ, công chức nhà nước sẽ sụt giảm từ 21% đến 24%; lực lượng vũ trang giảm từ 22% đến 33% (do có từ 5 năm đến 7 năm là học viên quân sự, công an, khi đó đóng BHXH trên nền tiền lương cơ sở).

Bà Hồ Thủy đề nghị phương án tính mức lương hưu hằng tháng được tính bằng 45% đối với LĐ nữ có 15 năm đóng BHXH và LĐ nam có 20 năm đóng BHXH; sau đó, cứ một năm tính bằng 2% đối với cả nam và nữ, mức tối đa bằng 75%. Nếu thực hiện theo quy định này thì LĐ nữ có 30 năm đóng BHXH và LĐ nam có 35 năm đóng BHXH sẽ được hưởng lương hưu 75%.

Đề nghị Không nâng tuổi nghỉ hưu Dưới góc độ nghiên cứu, tham gia góp ý xây dựng sửa đổi luật BHXH, ông Mai Đức Chính tiếp tục bảo lưu quan điểm giữ nguyên tuổi hưu như hiện tại 55 tuổi đối với nữ và 60 tuổi đối với nam, không nâng tuổi nghỉ hưu lên 60 tuổi đối với nữ và 62 tuổi đối với nam. Theo ông Chính, việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu của NLĐ là vấn đề quan trọng, đa số các quốc gia đều điều chỉnh dần dần và không điều chỉnh khi đang ở thời kỳ cơ cấu dân số vàng và tỷ lệ thất nghiệp LĐ trẻ cao. “Bộ luật Lao động 2012, mới có hiệu lực từ 1.5.2013 đã khẳng định tuổi nghỉ hưu của người LĐ là nam 60, nữ 55, nay dự thảo luật BHXH lại quy định tăng điều kiện về tuổi đời hưởng lương hưu là không phù hợp. Tôi đề nghị tuổi nghỉ hưu nên phụ thuộc vào ngành nghề mà người LĐ đang làm và nên thực hiện theo điều 187 bộ luật Lao động”, ông Chính nói.

Thu Hằng

>> ‘Lương hưu thứ hai’ tắc vì thiếu nghị định
>> TP.HCM tiếp tục kiến nghị chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH tại phường, xã
>> Tăng 9,6% lương hưu, trợ cấp BHXH
>> Lương hưu bình quân gần 10 triệu đồng