Những di tích kỳ bí - Kỳ 23: Đi tìm kho báu của vua Chăm Pa

>> Những di tích kỳ bí - Kỳ 22: Thu phục cọp trắng, khai sơn dựng chùa
>> Những di tích kỳ bí - Kỳ 21: Mộ Bà Vua trong rừng cấm
>> Những di tích kỳ bí - Kỳ 20: Truyền thuyết Thiên Thai tự

Suối Hố Giang, đoạn có hòn đá Chữ - Ảnh: Hoàng Trọng

Thắng cảnh huyền bí

Trong vô số những câu chuyện hoang đường về kho báu ở Hố Giang, người dân địa phương thường kể câu chuyện một cậu bé nhà nghèo, nghe lời đồn đoán về kho báu nên mải miết đi tìm để đổi đời. Một hôm cậu phát hiện hang đá lớn ở Hố Giang, trong hang đầy ánh hào quang tỏa ra từ những pho tượng bằng vàng. Chìm trong mê hoặc, cậu bé đi vào sâu trong hang cho đến khi cửa hang bất ngờ khép lại, kho báu vĩnh viễn chìm trong bí mật. Đời sau có bao thế hệ người đi tìm kho báu nhưng cuối cùng đều thất vọng ra về.

Khác với những năm trước, khi Hố Giang còn nằm lọt giữa rừng, bây giờ từ đập Hố Giang ở dưới chân núi chỉ cần đi xe máy khoảng 1 km đường dốc đá, vòng vèo là đến được hòn đá Chữ. Đập vào mắt đầu tiên là hình ảnh một bức tranh sơn thủy hữu tình. Suối Hố Giang tuyệt đẹp, những tảng đá khổng lồ nằm nối tiếp nhau, chồng lên nhau và có những tảng dựng đứng lên như một tấm bia khổng lồ.

Hòn đá Chữ nằm giữa lòng suối, chỉ lộ thiên vào mùa nước cạn. Hòn đá này rộng khoảng hơn 2 m, dài hơn 3 m, khắc đầy minh văn viết bằng chữ Chăm Pa cổ. Có tổng cộng 15 hàng chữ nhưng do bị nước xói mòn, rêu phủ đen nên rất khó nhận diện. Quanh hòn đá Chữ còn vô số những dấu vết như bàn chân của một người và nhiều dấu vết nhiều lỗ tròn trên bề mặt phiến đá. Người dân trong vùng giải thích đó là dấu chân và dấu gậy của người khổng lồ ngày xưa gánh đất, vật liệu đi xây kho báu. Cách hòn đá Chữ khoảng 50 m có một tảng đá có vân rất lạ, hình hộp chữ nhật nên được người dân gọi là đá quan tài.

Văn bia thế kỷ 12 ? Theo TS Đinh Bá Hòa, Giám đốc Bảo tàng Tổng hợp Bình Định, hòn đá Chữ chính là bia Thành Sơn, được người Pháp thống kê từ năm 1932 cùng với 18 văn bia Chăm Pa khác ở tỉnh Bình Định. Dựa vào đặc điểm nét chữ vuông (nét chữ Chăm tròn ra đời muộn hơn nét chữ vuông) trên hòn đá Chữ, các nhà khoa học cho rằng văn bia này được ghi từ thế kỷ 12. “Người Pháp đã đọc được văn bia Thành Sơn từ lâu rồi. Theo tôi được biết thì văn bia này là cột mốc biên giới của người Chăm Pa. Trong bia có nhắc đến một vương quốc của người Chăm Pa ở miền núi và ca ngợi vị vua trị vì vương quốc này”, TS Đinh Bá Hòa nói.

Dưới hòn đá Chữ là một hố sâu đầy nước được giải thích là một giếng sâu thông ra tận biển khơi. Vào những mùa nắng kéo dài, khi trời sắp mưa, lòng giếng vọng lên những tiếng động lạ và người dân quanh vùng thường nhìn thấy cầu vồng bảy sắc hiện ra từ miệng giếng.

Khi chúng tôi hỏi những câu chuyện kỳ lạ về Hố Giang, ông Võ Văn Phụng, Trưởng thôn Thành Sơn Tây, chỉ cười và khẳng định tất cả những câu chuyện về kho vàng dưới Hố Giang đều hoang đường, do người đời dựa vào những dấu hiệu trên các tảng đá và hòn đá Chữ trên suối Hố Giang mà thêu dệt nên. “Hố Giang nằm trong lòng núi có tên Mạch Vàng từ xa xưa, lại có hòn đá Chữ bí ẩn nên nhiều người suy đoán trong núi có kho vàng của người Chăm. Tên Hố Giang là do người dân trong vùng phát âm “v” thành “d” chứ tên thật là Hố Vang vì quanh năm mọi người nghe tiếng nước suối chảy. Cũng có người vì quá tin là núi có vàng nên cứ nghĩ tên Hố Giang là do cách phát âm của từ Hố Vàng mà ra”, ông Phụng nói.

Theo ông Phụng, những năm 1971 - 1972, máy bay Mỹ ném bom làm bật ra những bức tường thành xây bằng gạch Chăm nằm sâu trong vùng núi Hố Giang, người dân đến mang gạch này về dùng. Nhiều người còn kể rằng đã thấy những đoạn tường thành xây bằng gạch Chăm ẩn trong lòng đất. Chính những đoạn tường thành này, cộng với hòn đá Chữ, giếng nước trong lòng Hố Giang mà nhiều người tin đó là những ký hiệu dẫn đến kho báu. “Cách đây hơn 10 năm, sau khi các cơ quan chức năng tiến hành khai quật Hố Giang rồi rút đi, nhiều người đã kéo đến đây đào bới để tìm vàng. Có ông thầy pháp còn mời cả người Chăm đến tìm, thuê người dân trong vùng đến đào bới, ăn ngủ luôn trong hố. Lực lượng công an, bộ đội được cử đến túc trực tại Hố Giang mới bảo vệ được di tích này, chứ không thì bây giờ đã bị đào bới sạch cả rồi”, ông Phụng nói.

Cột mốc biên giới

Trong các tư liệu về Hố Giang được Thư viện Tổng hợp Bình Định lưu giữ có bài viết của nhà văn Từ Quốc Hoài giả định vùng Hố Giang này là kinh đô sơ tán của vua Chiêm Thành (tên của Vương quốc Chăm Pa) trong cuộc chiến chống quân Nguyên vào cuối thế kỷ 13. Theo ý kiến này thì trong cuộc chiến xâm lăng của quân Nguyên bắt đầu diễn ra vào năm 1282, quốc vương Chiêm Thành là Indravarman 5 cho đốt kho lương, bỏ trống kinh thành Đồ Bàn, cùng quân sĩ cố thủ tại một vùng núi hiểm trở. Cuộc chiến diễn ra trên những vùng rừng núi sơn lam chướng khí, các kho lương bị thiêu hủy nên làm cho quân Nguyên lâm vào cảnh khốn đốn: đói, bệnh tật, bị tập kích tứ phía... Đầu năm 1284, nhà Nguyên lại phái quân tăng viện, nhưng khi tới cảng Thị Nại thì lại bị quân Chiêm Thành chống cự quyết liệt gây tổn thất nặng phải kéo quân đi nơi khác. Năm 1285, cùng với thắng lợi của Đại Việt, vương quốc Chiêm Thành trở lại yên bình, vua Indravaraman 5 cùng triều thần rời kinh đô sơ tán tại vùng núi hiểm trở trở về kinh thành Đồ Bàn.

Hoàng Trọng