PCA sắp ra phán quyết giữa lúc căng thẳng Biển Đông leo thang

10/07/2016 14:27 GMT+7

Tòa trọng tài thường trực (PCA, tại The Hague, Hà Lan) sẽ ra phán quyết vào ngày 12.7 về vụ Philippines kiện Trung Quốc liên quan đến vấn đề tranh chấp lãnh thổ Biển Đông giữa lúc căng thẳng trong khu vực leo thang.

PCA, tòa án trọng tài quốc tế lâu đời nhất của thế giới, sẽ công bố phán quyết vào lúc 11 giờ sáng 12.7 (16 giờ theo giờ VN), theo AFP.
Vào năm 2013, Philippines đã đệ đơn kiện lên PCA, phản đối tuyên bố chủ quyền phi lý “đường lưỡi bò” của Trung Quốc nuốt trọn gần cả Biển Đông. Nhưng Bắc Kinh nhiều lần tuyên bố phớt lờ phán quyết của PCA, cho rằng PCA không có quyền tài phán.
Philippines từng nhấn mạnh Manila không muốn nhờ tòa án quốc tế giải quyết tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông, nhưng chỉ muốn PCA ra phán quyết bác bỏ “đường lưỡi bò” của Trung Quốc.
Manila khẳng định “đường lưỡi bò”, cái mà Bắc Kinh gọi là “chủ quyền lịch sử” dựa vào những bản đồ cũ xưa, là không có cơ sở pháp lý theo Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển (UNCLOS).
Philippines còn tố Trung Quốc vi phạm UNCLOS vì Bắc Kinh ngăn cản tàu cá Philippines đánh bắt tại ngư trường truyền thống ở bãi cạn Scarborough bị Bắc Kinh chiếm từ tay Philippines vào năm 2012.
Tàu chiến Trung Quốc phóng tên lửa diệt hạm gần Hoàng Sa ngày 8.7 website Tân Hoa xã
Các chuyên gia pháp lý nhận định: sau ba năm cân nhắc kỹ lưỡng gần 4.000 trang tài liệu chứng cứ, hai lần phân xử không có sự tham gia của Bắc Kinh, PCA có thể đưa ra phán quyết thiên về phía Manila.
Giáo sư Cecily Rose, chuyên về luật thuộc Đại học Leiden (Hà Lan), nhận định: “Trung Quốc bị buộc phải tuân thủ phán quyết. Nhưng nếu Trung Quốc không tuân thủ, PCA lại không có cơ chế pháp lý nào để buộc Bắc Kinh phải tuân thủ”.
PCA đưa ra phán quyết giữa lúc căng thẳng Biển Đông leo thang. Trung Quốc đang tiến hành tập trận lớn ở phía bắc Biển Đông nhằm phô trương sức mạnh quân sự trước thềm PCA ra phán quyết.
Trong khi đó, các quan chức hải quân Mỹ ngày 7.7 cho biết ba tàu khu trục Mỹ tuần tra gần đảo nhân tạo Trung Quốc xây phi pháp ở quần đảo Trường Sa và bãi cạn Scarborough. Trong khi đó, tàu sân bay USS Ronald Reagan cùng các tàu hộ tống đã tiến hành tuần tra Biển Đông kể từ tuần rồi.
Lầu Năm Góc ngày 7.7 cũng kêu gọi các bên tuân thủ phán quyết của PCA, tránh “những tuyên bố hay hành động gây hấn”.
“Dù cho PCA đưa ra bất kỳ phán quyết nào, vụ kiện này cũng không thể cải thiện quan hệ giữa Trung Quốc và những quốc gia có tranh chấp lãnh thổ với Bắc Kinh ở Biển Đông”, chuyên gia Frans-Paul van der Putten, thuộc Viện nghiên cứu Clingendael (Hà Lan) cho hay.
Ngoại trưởng Philippines, Perfecto Yasay tuyên bố Manila muốn chia sẻ tài nguyên với Trung Quốc ở Biển Đông Reuters
Ngoại trưởng Philippines, ông Perfecto Yasay hôm 8.7 lại khẳng định Manila sẵn sàng chia sẻ tài nguyên khí đốt tự nhiên và ngư trường với Trung Quốc tại những khu vực tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông, cho dù Manila có thể thắng kiện.
Nhưng truyền thông nhà nước Trung Quốc cũng trong ngày 8.7 tuyên bố Bắc Kinh sẽ không “chùn bước” trong vấn đề Biển Đông.
Trung Quốc đưa ra tuyên bố chủ quyền phi lý “đường lưỡi bò” (hay đường chín đoạn) nuốt trọn gần hết Biển Đông chỉ dựa vào những bản đồ cũ từ thập niên 1940.
Chuyên gia Joris Larik thuộc Viện nghiên cứu Công lý Toàn cầu (Hà Lan) chỉ ra rằng Manila kiện Bắc Kinh là nhằm “chọc thủng” đường lưỡi bò. Ông Larik cho biết thêm: “Uy tín của Trung Quốc sẽ bị suy yếu nếu PCA đưa ra phán quyết chống lại nước này”.
Nhưng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình từng tuyên bố Bắc Kinh “không sợ rắc rối” và truyền thông nhà nước Trung Quốc kêu gọi Bắc Kinh chuẩn bị “đối đầu quân sự” ở Biển Đông.
Trung Quốc bắt đầu tập trận trên Biển Đông vào ngày 8.7, gần quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam, bất chấp sự phản đối của Việt Nam. Tờ Nhật báo Quân đội Trung Quốc còn đưa tin hải quân nước này đã tiến hành diễn tập bắn tên lửa thật trong khuôn khổ cuộc tập trận.
Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.